L. N. Xalikova, U. R. Mavlonova
Yüklə 1,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Davlat aralashuvini kamaytirish Xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish Tashki va ichki savdoni kengaytirish Erkin savdodagi cheklashlarni olib tashlash Milliy boylikning usishi Mexnat unumdorligini oshirish Mexnat taksimotini chuqurlashtirish Puldan foydalanish Unumli mexnat bilan band bulganlar sonining ko’payishi Axolining usishi Kapital miqdorining ko’payishi 34 Qiymat konsepsiyasi. D.Rikardo o‘z konsepsiyasi asosida qiymat qonunini, ya’ni tovarlarning qiymatini sarflangan mehnat bilan aniqlashni qo‘ydi. Unda u mantiqiy abstraksiya va ilmiy deduksiya usullarini keng qo‘lladi. U tovarning ikki faktori: iste’mol va almashuv qiymatlarini yanada aniqroq o‘rgandi (masalan, nonni yeyish va sotish mumkin). Foydalilik, ya’ni iste’mol qiymati almashuv qiymatining zaruriy sharti deb ta’kidladi. Tovarning qiymati uni yomon ishlab chiqarish sharoitida tayyorlashga ketgan jonli mehnat sarflari bilan hamda kapital va xom ashyoni ishlab chiqarish uchun ketgan oldingi mehnat sarflari bidlan o‘lchanadi. D.Rikardo ta’limotiga ko‘ra, tovar qiymatini aniqlashda faqat uni ishlab chiqarishga ketgan mehnat sarflarini emas, balki uning sifatini (malakali va murakkab mehnatga ko‘p haq to‘lanadi), tovarni bozorga olib kelishga ketgan vaqtni, asosiy va aylanma kapitaldan foydalanish xususiyatini ham hisobga olish zarur. Erkin takror ishlab chiqarilmaydigan tovarlar qiymati esa nafaqat mehnat sarflariga, balki noyoblikka ham bog‘liq bo‘ladi. Umuman olganda, D.Rikardo tomonidan ishlab chiqilgan qiymatning mehnat nazariyasi sarfli prinsiplarga asoslangan. Yüklə 1,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|