І bap. Rfid identifikaciyalaw sistemalari teoriyaliq tiykarlari

Dári-dármanlardı baqlaw
: PFL menen jetilistirilgen basqarıw 
haywanlarda qollanılatuǵın dári-dárman qurallarınıń natiyjeliligin asırıw 
imkaniyatın beredi. Dári-dárman sharwa mallarınıń ulıwma densawlıǵına 
juwapker shaxs jaqsı basqarıw sistemasına qosımsha retinde isletiledi. Kesellik 
menen baylanıslı densawlıqtı saqlaw parametrlerinde individual ózgerislerdi erte 
anıqlaw, kesellikke diagnoz qoyıw hám tabıslı emlewde úlken áhmiyetke iye. 
Veterinar mikroblarǵa qarsı qurallardan nadurıs paydalanıwı bakteriyalardıń 
shıdamlılıǵın asıradı. Nátiyjede bul haywanlardıń klinikalıq emleniwinde 
áwmetsizlikke alıp keledi. 
Qaramallar kesel bolıp qalǵanda, emleniw qıyın bolıwı múmkin hám bir 
neshe ret veterinar kóriginen ótiwdi talap etedi. IoT-dan paydalanıp, 
qaramallardıń jaǵdayın gúzetetuǵın hám maǵlıwmatlardı bultlı sistemaǵa 
uzatatuǵın sensorlardı ornatıw múmkin. Veterinariya shıpakerleri haywanlardıń 
densawlıǵı haqqında real waqıt rejiminde maǵlıwmat alıwları hám bul 
maǵlıwmatlarǵa tıykarlanıp emlew qararların qabıllawları múmkin. 
Sensorlar, sonıń menen birge, haywanlardı emlewde aljasıqlarǵa jol 
qoymaw ushın dári qabıllaw hám dozasın baqlawı múmkin. Bunnan tısqarı, IoT 
haywanlardıń dári ónimlerine munásebetin baqlaw ushın isletiliwi de múmkin, 
bul emlew natiyjeliligin anıqlawǵa hám kerek bolǵanda onı sazlawǵa járdem 
beredi. 
Lokal sistemalar
: Lokallastırıw sheshiwshi áhmiyetke iye, sebebi 
lokallastırıw anıqlıǵı sistema bahası hám sheklewlerine tásir etedi. IPS (Indoor 
positioning systems) bınadaǵı obiektler/haywanlardıń jaylasıwın anıqlaw ushın 
sensor hám baylanıs texnologiyaların birlestiredi. GNSS
14
, INS
15
, sımsız 
lokalizaciya hám átirap-ortalıq signalları (magnit, hawa basımı, jaqtılıq, dawıs ) 
hám jónelis esaplaǵıshı (magnetometr, odometr), kóriw sensorları (kamera, 
14
Global Navigation Satellite Systems - Global navigatsiya sun'iy yo'ldosh tizimlari
15
Inertial Navigation Systems - Inertial navigatsiya tizimlari

---

26 
jaqtılıqtı anıqlaw hám diapazon -LiDAR) sıyaqlı hár qıylı maǵlıwmatlar bazasına 
sáykes keletuǵın lokalizaciya usılları qollanıladı. Bul texnikalerdiń barlıǵı bir-
birinen ábzallıq hám kemshiliklerge iye. Ádetde fermer xojalıqları boyınsha anıq 
qararlar qabıl etiletuǵın ekonomikalıq tárepten nátiyjeli, joqarı uqıplı rentabel 
sistemaların bahalaw qıyın. GPS quralları - bul GPS gúzetiw boyınbawları 
járdemi menen haywanlardı aralıqtan anıqlawdıń sanalı konstrukciya bolıp 
tabıladı. Bul qural GPS paydalanǵan jaǵdayda jasalma joldastıń anıq poziciyasını 
anıqlaydı hám málim waqıt aralıǵinda maǵlıwmatlardı jańalaydı. Anıqlanǵan 
poziciyalar úzliksiz túrde jańalanadı yamasa aralıqtan júklep alınıwı múmkin 
boladı. Basqa tárepden, jabıq aymaqta jaylasıwdı anıqlaw sistemaları islep 
shıǵıwda túrli múmkinshilikler jaratadı, mısalı, úlken padalardaǵı siyirdıń anıq 
gúyiwin anıqlaw, dene jaǵdayın bahalaw, malxanada unamsız tásir kórsetetuǵın 
ıssı hám suwıq jaylardı anıqlaw, dinamikalıq hám sanalı aylanıw sistemaları.