6.5.5. O g‘ir betonning ishlatilishi
O g‘ir beton, asosan, temirbeton va armaturasi avvaldan taranglangan
temirbeton konstruksiyalar tayyorlashda ishlatiladi. Siqilishdagi mustah-
kamligiga nisbatan og‘ir beton quyidagi loyiha markalarga bo‘linadi:
M50, M75, M100. M l50, M200, M250, M300, M350, M400, M450,
M500, M600, M700 va M800. Yuqori markadagi betonlar (M 500-
M800) armaturasi avvaldan taranglangan konstruksiyalami tayyorlashda
ishlatiladi. Armaturasi avvaldan taranglangan temirbetonning kirishishi va
yuk ta’sirida vaqt bo‘yicha deformatsiyalanishi kam bo‘ladi.
0 ‘ta yuqori markadagi betonlar M 600-M 1000 yuqori markali Portland
sement, yuqori sifatli to‘ldirgichlar asosida tayyorlanadi, S/Sm=0,27-0,45
bo‘ladi. Ular majburiy aralashtiradigan beton qorgichlarda tayyorlanadi,
aralash usullarda (yuk ostida titratish, titratish-presslash va shu kabi)
zichlashtiriladi. Yuqori markadagi betonlami ishlatish konstruksiyaning
o ‘lchamlarini kamaytiradi, armaturani 10-12 foiz tejaydi, boshlang‘ich
sutka normal sharoitda mustahkamligi tez o ‘sgani uchun termoishlovga
zarurat bo‘lmaydi.
O g‘ir betonning cho‘zilishdagi mustahkamligi quyidagicha (kgs/
sm2): 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40. Bu omil yo‘l va aerodrom qoplamalari,
gidrotexnik beton va boshqa maxsus beton turlarini olishda muhimdir.
Og‘ir beton yedirilishga, radioaktiv nurlarga, biologik muhitlarga, sovuqqa
va issiq harorat ta’siriga bardoshli.
6.6. Yengil betonlar
6.6.1. G ‘ovakli to‘ldirgichlar asosidagi betonlar
Yengil beton komponentlari.
Yengil betonlar tayyorlashda bog‘lovchi
sifatida oddiy va tez qotuvchan shlakli hamda boshqa turdagi sementlar
ishlatiladi. To‘ldirgich sifatida tabiiy va sun’iy g ‘ovak toshlar issiqlik
izolatsiyalovchi betonlar olishda organik to‘ldirgichlar ham ishlatiladi.
Organik to ‘ldirgichlar yog‘och, g ‘o ‘za, kanop poyasi kabi o ‘simliklar
chiqindilari va penopolistirol, penopoliuretan kabi polimer moddalar
asosida tayyorlanadi.
90
|
