Tabiatshunoslikka oid va tarixiy mavzudagi ilm iy-om m ab op asarlarni o'qib o'rganishda tabiat hodisalarini kuzatish (m asalan, daraxt kurtaklarining bo'rtishi), o'quvchilarni dehqonlar m ehnati bilan tanishtirish, m am lakatim izda yuz bergan o'zgarishlarning gu- vohi va ishtirokchilari bo'lgan insonlar bilan uchrashuvlar uyushtirish maqsadga m uvofiq. Ijtim oiy-tarixiy m azm undagi asarlar V atanim iz o'tm ish i, xalqim iz hayoti, m ardonavor kurashi, ulug' siym olar amalga oshirgan ishlar, tarixiy sanalar to'g'risida bilim beradi. O 'qish darsliklaridan o'rin olgan Beruniy, Ibn Sino, A m ir Temur, A lisher N avoiy, Bobur va boshqa ajdodlarim iz haqidagi matnlar shular jumlasidandir. Bu xildagi m atn lar o'quvchilarni nafaqat o'tm ish im iz bilan tanishtiradi, balki ularning Vatan oldidagi farzandlik burchi va m as’uliyatini teran anglashga ham yordam beradi. O'quvchilarda Vatanga muhabbat tuyg'usi shu tariqa shakllanadi. V atanim iz o'tm ish i haqida hikoya qilingan ilm iy-om m ab op asarlar bilan tanishtirish va u lam i tahlil qilish jarayonida o'quvchilar o'tm ish bilan bugungi kunni taqqoslash im koniga ega b o ‘ladilar. Jamiyat ta raqqiyoti haqida qisqacha bo'lsa-da, tushuncha hosil qiladilar. Bu borada, ayniqsa, m illiy istiqlol bilan bog'liq mavzudagi asarlar tahliliga alohida e ’tibor berish zarur. 1 -sin f dasturida o'qish bilan bog'liq holda kuzatish, sayohat darslari m o'ljallanadi. M asalan, yil fasllarida m avsum iy tabiat hodisalari (ob - havoning o'zgarishi, o'sim lik va hayvonlarning hayoti)ni, shuningdek, dala m ehnatini kuzatish uchun tabiatga (dala, bog', xiyobonlarga) sayohat uyushtirish ko'zda tutiladi. Sayohatda tabiatdagi m avsum iy