THE 3 rd INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
291
BƏZİ TEXNİKİ ÜZÜM SORTLARINDAN HAZIRLANAN ŞƏRABLARIN KİMYƏVİ TƏRKİBİNİN ÖYRƏNİLMƏSİ Ağazadə Üzeyir K ə nd T ə s ə rrüfat ı Nazirliyinin Üzümçülük v ə Şə rabç ı l ı q Elmi-T ə dqiqat İ nstitutu Ab ş eron, Az ə rbaycan agazade.uzeyir@mail.ru Elmi rəhbər: t.f.d., dos. Hüseynov Mövlud Açar sözlər: üzüm sortları, introduksiya, şərab, keyfiyyət, kimyəvi və sensor analiz
Ölkəmizdə şərabçılıq sahəsinin inkişaf potensialı nəzərə alınaraq bu
istiqamətdə respublikamızda son illər mühüm addımlar atılmışdır. Belə ki,
2001-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən “Üzümçülük və şərabçılıq
haqqında” Qanun təsdiq edilmişdir
.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
15 dekabr 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə “2012-2020-ci illərdə Azərbaycan
Respublikasında üzümçülüyün inkişafına dair Dövlət Proqramı” və 2018-ci il
3 may tarixli Sərəncamı ilə “2018–2025-ci illərdə Azərbaycan Respublika-
sında şərabçılığın inkişafına dair Dövlət Proqramı” təsdiq edilmişdir. Qeyd
olunan proqramlar çərçivəsində ölkədə şərabçılığın inkişaf etdirilməsi, bu
sahənin gəlirliliyinin və ixracat potensialının artırılması kimi məqsədlərə nail
olunması hədəflənmişdir. Təsdiq olunmuş proqramlarda hər bir sahə üzrə
ayrı-ayrılıqda ümumi inkişaf istiqamətləri müəyyənləşdirilmiş və tədbirlər pla-
nı hazırlanmış, plana uyğun olaraq tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Tədqiqat üçün Xindoqnı, Rkasiteli, Mədrəsə, Moldova, Həməşəra, Şir-
vanşahı üzüm sortlarından alınmış şərablar götürülmüşdür [Fətəliyev, 2011].
Tədqiqatın aparılma metodologiyası qarşıya qoyulan vəzifələrə kompleks
yanaşmaya əsaslanmış [Mikayılov, 2012; Nəbiyev və Moslemzadeh, 2008;
Pənahov və Hüseynov, 2019], ağ və qırmızı şərabların keyfiyyət xüsusiyyət-
lərinin öyrənilməsini əhatə edir [Tahirov və Hüseynov, 2020]. Texnoloji mər-
hələlər zamanı proseslərin optimal rejimlərinin dəqiqləşdirilməsi üçün şərab
materiallarının əsas tərkib komponentlərinin öyrənilməsi üzrə kompleks araş-
dırmalar həyata keçirilmişdir.
Şərab nümunələrinin fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi üçün
klassik və müasir üsullarla analizlər həyata keçirilərək tədqiqatlar aparılmış-
dır (cədvəl 1).
Aparılan analizlərin nəticələrinə görə etil spirtinin miqdarı Rkasiteli üzüm
sortundan hazırlanan şərabda 13,0%/h; Abşeron şəraitində yetişdirilmiş Məd-
rəsədən alınan şərabda 13,50; Xindoqnıda 13,6; Şirvanşahıda 13,8; tünd
Şirvanşahı şərabında 16,7; Moldovada 12,7; Şamaxı şəraitində yetişdirilmiş
Mədrəsədə 13,0; Həməşərada isə 13,3 %/h olaraq müəyyən edilmişdir.
Ümumi turşuluq Bayanşirə üzüm sortundan alınan şərabda aparılan analiz-
lərin nəticələrinə görə ən yuxarı 7,13 q/dm
3
, Xindoqnı şərabında isə ən aşağı