Tovush to‘lqini ikki muhitni ajratib turuvchi sirt chegarasiga tushayotgan
bo‘lsin deb faraz qilaylik. T o ‘lqinning bir qismi qaytadi, bir qism i esa sinadi.
Tovush to ‘lqinlarining qaytishi va sinishi yorug‘lik to ‘lqinlarining sinishi va
qaytishiga o‘xshashdir. Singan to‘lqin ikkinchi muhitda yutilishi va undan chiqishi
ham m umkin. Aytaylik, ikki m uhit chegarasiga yassi to ‘lqin normal holda
tushayo tgan b o ‘lsin. T ushayotgan to'lq in intensivligi, singan /, (o‘tgan)
to lq in n in g ikkinchi m uhitdagi intensivligi / 2 bo‘lsin.
I2
ning /, ga nisbatini
в
bilan belgilaymiz:
P =
h
(
8
.
6
)
bu nisbat tovush to ‘lqinlarining o‘tuvchanlik koeffitsiyenti deyiladi.
Reley tovushning o'tuvchanlik koeffitsiyenti quyidagi formula yordamida
aniqlanishini ko‘rsatdi:
P = 4-
(8.7)
[q pi /(c 2Pi) + l]
(8.6)
dan ko‘rinib turibdiki,
в
ning olishi mumkin bo'lgan eng k atta qiymati
1 ga teng. (8.7)dan, agar q p i = c2p2 bo'lsa,
в
= 1 ekanini topam iz. Shunday
qilib, ikki m uhitning to ‘lqin qarshiligi bir xil bo'lganda sirtga norm al holatda
tushayotgan to'lqin ikki m uhit chegarasida qaytm asdan to ‘g‘ri o'tadi.
A gar ikkinchi m uhitning to 'lq in qarshiligi birinchi m uhitning to'lqin
qarshiligidan ju da k atta bo'lsa (c2p2 » q p i ) u holda (8.7) o 'rn id a quyidagi
hosil bo'ladi:
Dostları ilə paylaş: