XI-BOB.MOLIYAVIY TAHLIL
11.1. M oliyaviy tahlilning m ohiyati va turlari
Loyihalarni m oliyaviy tahlil qilishning m etodologik asoslarini IV-VI
boblarda k o ’rib chiqdik. M oliyaviy tahlilda
loyihalam ing m etodologik
asoslaridan
foydalaniladi va q o ’shim cha m oliyaviy tahlil uslublari va
y o ’nalishlari m ukam m al k o ’rib chiqiladi.
Loyihani m oliyaviy tahlil qilish bir necha k o ’rinishga ega b o ’lib,
loyiha turiga qarab, ikki yoki undan k o ’proq turdagi m oliyaviy tahlil
am alga oshirilishi m umkin. M oliyaviy tahlil quyidagi turlarni o ’z
ichiga
oladi:
1. M oliyaviy rentabellilik tahlili.
2. M oliyalashtirishga ehtiyoj tahlili.
3.Loyihani ekspluatatsiya qiluvchi tashkilotning m oliyaviy tahlili.
4. X arajatlam ing qoplanishining tahlili.
M oliyaviy tahlilning sanab o ’tilgan turlari qaysi vazifalarga ega
b o ’lishi, loyihaning m oliyaviy jihatdan m aqsadga muvofiqligi u qaysi
nuqtai nazardan turib k o ’rib chiqilayotganligiga bog’liq.
M oliyaviy
tahlilning
har
xil
turlari
loyihaning
m aqsadga
m uvofiqligini,
resurslardan
foydalanish
sam aradorligini,
loyiha
ishtirokchilari uchun rag ’batlam i, m oliyaviy rejalarning asoslanganligini,
m oliyaviy boshqaruvning layoqatliligi darajasini
ham da loyihani am alga
oshirish
natijasida kutilayotgan
foyda darajasini
baholash
uchun
q o ’llaniladi.
U yoki bu turdagi tahlilni o ’tkazish zarurati loyihaning m urakkabligi
darajasiga, uning xususiy sektordagi yoki davlat
loyihasi ekanliligiga
ham da iqtisodiyotning qaysi tarm og’iga taalluqligiga bog’liq.
M oliyaviy tahlilda daromad va xarajatlarni hisoblashda:
• faqat alohida bozor baholari q o ’llaniladi;
• kapital xarajatlar loyihaning butun xizm at davriga taqsim lab
chiqiladi (amortizatsiya);
• soliqlar va turli guruhlar o ’rtasidagi bir tom onlam a to ’lovlar
hisobga olinadi;
141
• xususiy diskont stavkasi q o ’llaniladi.
Dostları ilə paylaş: