www.ziyouz.com kutubxonasi
73
– Faqirlarga beriladi, boshqa o’rinlarga berilmaydi.
– Ijaraga olingan yerda o’sgan ekinlarga ushurni kim beradi? Yer egasimi yo ijaraga olib ekin ekkan kishimi? – Yerni ijaraga olib ekin qilgan kishi beradi. Ba’zi ulamolar yer egasi beradi, deganlar.
Fitr sadaqasi – Fitr sadaqasi qanaqa sadaqadir? – Ramazon oyidan keyin fitr hayiti kunida beriladigan sadaqadir.
– Fitr sadaqasi berish qanday kishilarga vojib? – Shariatda boy deb hisob qilinadigan kishilarga vojib bo’ladi.
– Qancha moli bo’lgan kishilar shariatda boy hisoblanadi? – O’z hojatidan ortiq kumush nisob miqdoricha (ya’ni, o’ttiz so’m va undan ziyoda) moli
bo’lgan kishi boy hisob qilinadi.
– Shuncha moli bo’lgan kishi sadaqa olsa bo’ladimi? – Durust bo’lmaydi, haromdir. Unday kishiga berilgan zakot, ushur, fitr sadaqasi, fidya
va boshqa sadaqalar hech qaysisi sadaqadan hisob qilinmaydi.
– O’z hojatidan ziyoda o’ttiz so’m miqdoricha moli bo’lmagan kishiga fitr sadaqasi berish vojib bo’ladimi? – Vojib bo’lmaydi, lekin agar bersa, savobsiz qolmaydi.
– Faqir kishilarga ham fitr sadaqasi berish vojib, deyish durustmi? – Durust emas. Sadaqa berish vojib, degan kishi zo’r gunohkor bo’ladi. Go’yo shariatga
xiyonat qilgan hisoblanadi.
– Fitr sadaqasini bir kishi faqat o’zi uchungina beradimi yoki o’ziga qarashli boshqa kishilar uchun ham berishi vojibmi ?
– O’zi uchun ham va yosh bolalari uchun ham berishi vojibdir.
– Xotini uchun, katta yoshdagi bolalari uchun, mollik sabiy yosh bolalari uchun fitr sadaqasini berish vojib bo’ladimi? – Vojib bo’lmaydi. Agar boy bo’lsalar, ularning o’z gardanlariga vojib bo’ladi.
– Agar bir kishi xotini, katta yoshdagi bolalari va mollik sabiy yosh bolalari, xizmatkorlari uchun fitr sadaqasini o’zi bersa, durust bo’ladimi? – Albatta, durust bo’ladi.
– Fitr sadaqasini qaysi vaqtda berish vojib bo’ladi? – Ramazon o’tgandan so’ng, hayit kuni tong otgach, berish vojib bo’ladi.
– Qaysi vaqtda bersa, savobliroq bo’ladi? – Fitr hayiti kuni hayit namozi o’qilmasdan ilgari berish savobliroqdir.
– Agar bir kishi fitr sadaqasini hayit namozini o’qiguncha ado qilolmasa, u kishi nima qiladi? – Hayit namozini o’qigandan so’ng beradi, bermasdan qoldirmaydi.
– Hayit kuni bo’lguncha ramazon ichida fitr sadaqasini berib qo’yish durust bo’ladimi? – Durust bo’ladi.
– Fitr sadaqasi qanday kishilarga beriladi? – Zakot beriladigan faqir kishilarga.
– Har bir kishi uchun fitr sadaqasining miqdori qancha? – Har bir kishi yarim so’ bug’doy yoki bir so’ arpa yoki yarim so’ xurmo yoki bir so’
mayiz berishi vojib bo’ladi.
– «So’» qanchaga teng keladigan o’lchovdir? – Sakkiz yuz yigirma sakkiz misqol, ya’ni sakkiz qadoq miqdoricha bug’doy sig’adigan