Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ «AZƏrbaycan hava yollari» qsc mġLLĠ avġASĠya akademġyasi



Yüklə 3,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/60
tarix15.10.2023
ölçüsü3,55 Mb.
#155940
növüDərs
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   60
09.09.13 ispravl

İndikatorlar 
- radiasiya kəşfiyyatı üçün ən sadə cihazdır. 
Bu cihazlar vasitəsilə şüalanman aşkar etmək, 

və 

şüalanma 
dozalarının gücünü təxmini qiymətləndirmək mümkündür. 
Cihazlar səs və işıq siqnalı verən sadə elektrik sxeminə 
malikdir. İndikatorlar vasitəsilə doza gücünün artıb- azaldığını
da təyin etmək olar. Belə cihazlarda verici olaraq qazboşalma 
sayğacları tətbiq edilir. 
Rentgenmetrlər
- rentgen şüalarının və 

şüalanma 
dozalarının gücünü ölçmək üçündür. Belə cihazların ölçmə 
diapazonu bir neçə yüz R/saat-a qədərdir. 
Radiometrlər
- müxtəlif səthlərin, avadanlığın, texnikanın, 
havanın 

və 

hissəciklərlə radioaktiv zəhərlənməsini təyin 
etmək və bu zəhərlənmənin dərəcəsini təyin etmək üçündür. 


48 
Radiometrlər vasitəsi ilə aşağı dozalı

şüalanmanın gücünü də 
təyin etmək mümkündür. Radiometrlərdə verici olaraq 
qazboşalma və sinsilyasiya sayğacları işlədilir. 
Dozimetrlər
- zəhərlənmiş rayonda fəaliyyət göstərdiyi
müddət ərzində şəxsi heyətin aldığı şüalanma dozasının 
(əsasən 

-şüalanma dozasının) cəmini təyin etmək üçündür. 
Fərdi dozimetrlər kiçik ölçülü ionlaşma kamerasından, 
göstərici şkaladan, qida blokundan və onları əlaqələndirən 
aralıq bloklardan ibarətdir (şək. 2.1). 
Şək. 2.1. Dozimetrik cihazın quruluşunun blok-sxemi 
2.2. Radioaktiv Ģüalanma növlərinin müĢahidə və qeyd 
olunma üsulları 
İlk dəfə radioaktivlik hadisəsi

-, 

- və 

- şüalarının 
əmələ gətirdiyi ionlaşmaya əsasən müşahidə edilmişdir. 1910-
cu ildə radiologiya üzrə beynəlxalq konqresdə radioaktivlik 
vahidi olaraq, 1q radium ilə tarazlaşan radonun aktivliyi qəbul 
olunmuşdur. Bu vahidə 1 Küri deyilir. Bu vahidin törəmələri 
olan milliküri və mikroküridən də istifadə olunur. Radioaktiv 
şüalanma onların bərk cisimlərdə yaratdığı flüoressensiya 
hadisəsinin köməyi ilə müşahidə olunur. Radioaktiv 


49 
parçalanma vaxtı ayrılan enerjinin böyük olması, ayrı-ayrı


və 

-zərrəcikləri qeyd etməyə imkan verir. 
Radioaktiv şüalar müxtəlif üsullarla aşkar olunur. Bu 
üsullardan bir neçəsinə baxaq. 

Yüklə 3,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin