Biologik faol moddalar olish texnologiyasi

Yog‘larning sifat reaksiyalari 
1. Akrolein reaksiyasi. 
Probirkaga 2-3 ml yog‘ va 3-4 g kaliy bisul’fat (KNSO4) solib 
qizdirilsa, bir ozdan sо‘ng 
akrolein 
hidi chiqadi. (Hidi kо‘z burunni achitadi).
2. Eloidin reaksiyasi. 
Bu reaksiya tо‘yinmagan yog‘ kislotasiga xos bо‘lib, natijada 
suyuq 
xoldagi sis xolatdan
, 
qattiq xoldagi trans xolatiga о‘tadi.
Bu reaksiyani qurimaydigan yog‘lar bermaydi.
Bajarilishi
: Probirkaga 3 ml yog‘ + 10ml 30% HNO3 + 1 g KNO3 (1-8 soat) tinch qо‘yiladi. 
Natijada probirkani yuqori qismida suyuq yog‘ ustida qattiq oq massali aralashma hosil 
bо‘ladi.

---

3. 
Meditsinada asosan sovuq usul bilan olingan yog‘lar ishlatiladi. Buni aniqlash uchun: 
Probirkaga 2 - 3 ml yog‘ solib, unga 1 ml konsentrlangan N2SO4 qо‘shiladi. Yog‘ agar issiq 
usulda olingan bо‘lsa qoraya boshlaydi, agar sovuq precslash usulida olingan bо‘lsa 
о‘zgarmaydi.
4. Kreys reaksiyasi. 
Bu reaksiya orqali yog‘larning oksidlanganligi buzilganligi 
aniqlanadi. Probirkaga 1 ml yog‘ + 1 g qand. NS1 solib 1 minut aralashtirib, 1 ml flora- 
glyusinning efirdagi eritmasidan (1:1000) qо‘shiladi va chayqatiladi. Agar yog‘ buzilmagan 
bо‘lsa rangi о‘zgarmaydi. Agar yog‘ buzilgan bо‘lsa aralashma qizil rangga bо‘yaladi.
5. Yog‘lar tarkibidagi sovun aralashmasini aniqlash. 
Ineksiya qilish uchun ishlatiladigan moylar tarkibida sovun aralashmasi 0,01% dan 
oshmasligi kerak.
a) 5 g moyni tigelga solib mufel pechida kuydirilganda, kulni miqdori 0,01% dan oshmasligi 
kerak. Hosil bо‘lgan kulni yangi qaynatilgan 1 ml suvda eritib, unga 2 tomchi fenolftalein 
qо‘shiladi. Eritma pushti rangga kirmasligi, kirsa ham tezda rangi о‘chib ketishi kerak. Bu 
moy tarkibida sovun aralashmasining 0,001% dan ortiq emasligini kо‘rsatadi.
b) Hajmi 250 ml konussimon kolbaga 50 ml suv va 10 tomchi fenolftalein eritmasidan solib 1 
minut qaynatiladi. Bu issiq aralashmaga 5 g moy solib, yana 5 minut qaynatiladi va xona 
haroratigacha sovutilib 10 tomchi fenolftalein qо‘shib oq qog‘oz ustida kо‘riladi. Kolbadagi 
eritma rangsizligicha qolsa unda sovun aralashmasi yо‘qligini yoki 0,001% dan kо‘p 
emasligini kо‘rsatadi.