Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc
Yüklə 2,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
-
15 - surasi, 4).Islom birinchi bo‘lib inson bolasining jismi barkamol va sog‘lom bo‘lib dunyoga kelishini ta’minlashga a hamiyat qaratdi. Jumladan, akaـsingil, amakiـjiyan kabi yaqin qarindoshlarning oila qurishini harom qildi. Qudaـandalik uzoqroq qondan bo‘lishini tavsiya etdi. Bir kishi hazrati Umarga o‘z qabilasidagi tug‘ilayotgan farzandlar nimjon va nogiron bo‘lib qolayotganini aytganda: “Sizlar boshqa qabilalar bilan quda tutininglar”, ـ deb tavsiya etganlar. Keyin shu ish bilan qabila muammosi hal bo‘lgan. Tug‘ilajak farzandning sog‘ligiga ziyon bo‘ladigan narsa onaga harom qilingan. Inson bolasi dunyoga kelar ekan, unga e’tibor yanada kuchaytirildi. Farzandning ruhiyـjismoniy tarbiyasi otaـonaning, otaـonasi halok bo‘lsa, yaqinlari, bo‘lmasa, jamiyat zimmasiga yuklatildi. Yangi farzand ko‘rgan onaga uning ta’minoti uchun ko‘mak sifatida beriladigan moddiy yordam ham ilk bor Islom xalifaligi davrida yo‘lga qo‘yildi. Islomda farz qilingan ro‘za ruhiy tarbiya bo‘lish bilan birga jismoniy tarbiya hamdir. Bu muolaja inson tanasini tozalash muolajasidir. Hozirgi kunga kelib, tabobat bilimdonlari inson bir yilda bir kurs ochlik muolajasini olishini tavsiya qilmoqdalar. Ular, Islomdagi Ramazon ro‘zasidan bexabar holatda, bir kurs 28-29 kun bo‘lishini ham ta’kidlamoqdalar. Kundalik besh mahal namozda ham ajoyib jismoniy tarbiya bor. Musulmon kishi o‘z Robbiga ibodat qilar ekan, namozga tayyorgarlik hamda namoz mobaynida o‘zi sezmagani holda talaygina jismoniy xattiـ harakatlarni bajaradi. Imom Buxoriy, imom Muslim va boshqalar Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda quyidagilar aytilgan: - 16 - “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ulovga tayyorlangan otlarga (Madina tashqarisidagi) Hafyo bilan Saniyyatulvado orasida, ulovga tayyorlanmagan otlarga Saniyyatulvado bilan Banu Zurayq masjidi orasida musobaqa uyushtirdilar”. Imom Termiziy rivoyatida Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu: “Men g‘oliblardan bo‘ldim, keyin otim meni bir devor ustiga irg‘itib yubordi”, ـ deganlar. Hafyo bilan Saniyyatulvado‘ orasi 6 ـ 7 mil, Saniyyatulvado‘ bilan Banu Zurayq masjidi orasi taqriban 1 mil bo‘lgan (1 mil 750 metrga to‘g‘ri kelgan). Rasululloh sollallohu alayhi vasallam harbiy jismoniy mashg‘ulotlarga asosiy e’tiborni qaratar edilar. Zero, millatning, yurtning sharafli himoyasi ham shunda. Imom Dorimiy Uqba ibn Omir roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Rosululloh sollallohu alayhi vasallam quyidagi so‘zlarni aytganlar: “O‘q otinglar, ot mininglar, menga otganingiz minganingizdan yaxshiroqdir”. Bunga o‘xshash misollarni yana ko‘plab keltirishimiz mumkin. Ammo shuning o‘zi ham Islomning jismoniy tarbiyaga munosabatini bilishga kifoya qiladi. Alloh taolo Quroni Karimda Muso alayhissalomni “Kuchli va ishonchli” deb maqtagan. Sahobai kiromlar: “Rasululloh sollallohu alayhi va sallamda qirqta erkakning quvvati bor edi”, derdilar. Islom dini o‘z ta’limotlarida inson hayotining faqat ruhiy, ma’naviy kamolotiga e’tibor beribgina qolmay, ayni vaqtda, uning jismoniy jihatlarini ham qamrab olgan. Musulmon faylasuflar ruhiy va moddiy hayotni xuddi narvonning ikki poyasiga o‘xshatishadi, ya’ni, ikki taraf baravar–teng bo‘lishiga e’tibor berishlik lozimligini ta’kidlashadi. |