160
amaliy xususiyat kasb etishi muhimdir. Bu kabi holatlar ta'lim jarayonining
metodik jihatdan to‘g‘ri tashkil etilganligini ifodalaydi.
Ta'lim jarayonida o‘quvchilarda ular tomonidan o‘zlashtirilgan nazariy bilimlar
asosida hosil qilingan amaliy ko‘nikma va malakalar hamda kompetensiyaning
shakllanishi ham alohida ahamiyatga ega.
O‘qitishning
tarbiyaviy vazifasi
ta'lim jarayonida shaxsning ma'naviy-axloqiy
va estetik tasavvurlari, xulq-atvori va dunyoqarashi shakllantirilishida o‘z ifodasini
topadi. Ta'limning tarbiyaviy xususiyati, eng avvalo, ta'lim mazmunida aks etadi.
O‘qitish jarayonida tarbiyaning ikkinchi omili o‘qituvchi va o‘quvchilarning
munosabatlari,
sinfdagi psixologik muhit, o‘qish jarayoni ishtirokchilarining
o‘zaro munosabatlari, o‘quvchilarning idrok etish faoliyatlariga o‘qituvchining
rahbarligi hisoblanadi.
O‘qitishning
rivojlantiruvchi vazifasi
o‘quvchi
nutqining, fikrlashi, shaxsning
sensorli
va harakatlanish sohalari, emotsional-irodaviy, intellektual sohalarini
rivojlantirishda o‘z aksini topadi. O‘qitish jarayonida o‘quvchini
aqliy
rivojlantirish, aqliy faoliyat usullari, analiz qilish, taqqoslash, tasniflash, kuzatish,
xulosa chiqarish, obektlarning muhim belgilarini ajrata bilish, faoliyat maqsadi va
usullarini aniqlashni bilishga o‘rgatish, uning natijalarini tekshirish malakasini
rivojlantirishga erishiladi.
O‘qitish jarayonining bosqichlari.
O‘qitish o‘qituvchi rahbarligida
o‘quvchining o‘quv materiallarini rejali ravishda bilib olish jarayonidir. Bu
jarayonni bilish bosqichidan iborat bo‘lgan tarkibiy qismlarga (yoki
komponentarga) ajratish mumkin. O‘quvchi bilmaslikdan bilish, uddasidan chiqa
olmaslikdan
uddulay olish, malakalar hosil qilish yo‘lidan borib, ushbu
bosqichlardan o‘tishi kerak.
O‘qitish jarayoni 4 ta asosiy bosqichdan iborat:
1) o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan materialni idrok etish;
2) uni fahmlab olish, tushunchalarning hosil bo‘lishi;
3) bilimlarni mustahkamlash va takomillashtirish, ko‘nikma va malakalarning
hosil bo‘lishi;
161
4)
hosil
qilingan ko‘nikma va malakalarni amaliyotda qo‘llash
(kompetentsiyalarni tarkib toptirish).
Har bir bosqich uchun o‘quvchilarning muayyan xarakterdagi bilish faoliyati
xarakterlidir. Bu faoliyat o‘qituvchi tomonidan alohida rahbarlikni talab etadi.
Dostları ilə paylaş: