1. İkinci şəxsin cəm (xəbərlik) şəkilçisi
-sınız'' bir hecalı
-sız"' şəklində tələffüz olunur: tələbəsiniz-[tələbəsiz], məşqçisiniz-
[məşqçisiz],
yazırsınız-[yazırsız],
işləyirsiniz-[işliyirsiz],
oturursunuz-[oturursuz] və s.
2. Üçünü şəxsin xəbər şəkilçisi -dıf tələffüz zamanı r samitini
itirir, şəkilçi -dı'' formasında tələffüz olunur: məşqçidir- [məşqçidi],
qırmızıdır-[qırmızıdı], ondur-[ondu], gedibdir-[gedibdi] və s.
Xəbərlik kateqoriyasına məxsus qrammatik əlamətin -xəbər
şəkilçisinirm ixtisan nitqin həm yazılı, həm də şifahi formasında
ahəngdarlıq yaradır.
3. İsmin çıxışhq hal şəkilçisi
-dan/dən, n və
m samitləri ilə
qurtaran sözlərə artmlarkən -nan nən şəklində tələffüz olunur,
adamdan-[adamnan],
alimdən-[alimnən],
anamdan-[anamnan],
atandan-[atannan], balondan-[balonnan], diplomdan-[diplom- nan],
Dilqəmdən-[dilqəmnən], məndən-[mənnən], milyondan- [milyonnan]
və s.
4. Saitlə bitən sözlərə
idi, imiş köməkçi feil-hissəcikləri qo-
şulduqda sözün son saiti e və ya i düşür, son sait bitişdirici y samitinin
təsiri ilə müvafiq qapalı saitə çevrilərək tələffüz olunur: taxta
imiş-[taxdeymiş], ata idi-[ateydi], acı imiş-[acıymış], incə
imiş-[incəymiş], alsa idi-[alseydi], alsa imiş-[alseymiş], qala
idi-[qaleydi] və s.
5. İndiki və qeyri-qəti gələcək zamanlarda 111 şəxsin cəmində
işlənən feillərdə zaman şəkilçisi -ır'*, -ar^ -ıf ,-aP şəklində tələffüz
olunur: alırlar-[ahllar], gedirlər-[gedillər], bilərlər-[biləl- lər],
alarlar-[alallar], oynayırlar-[oynuyullar] və s.
Orfoepiyada bu qaydalar
normativ üslubu təşkil etdiyinə görə bu
hal