N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

Iqtisodiy sikl
-- 
asosiy makroiqtisodiy ко ‘rsatkichlarning (ishlab
chiqarish darajasi, handlik, narxlar) muntazam ravishda о ‘igarih turishi
ho iih, ularning о 'rtacha muddati taxminan H-lt) vi/ni tashkil etadi.
Davriy xarakterga ega bo'lgan siklik tebranishlarni trend bilan -
iqtisodiy taraqqiyotning uzoq muddatli tendensiyasi bilan adashtirib 
yubormaslik kerak. Bu farqni grafik tasvirlash mumkin bo'lib (13.1- 
rasm), unda siklik tebranishlar to'lqinsim on uzluksiz chiziq bilan, 
trend (ijobiv. musbat) esa - punktir to 'g 'ri chiziq bilan itodalangan.
Ishlab chiqarishning real hajmi, mahsulot
Vaqt
l-rasm . Siklik te b ra n is h la r va tren d
Siklik 
tebranishlarning 
to'lqinsim on 
takrorlanishlari 
siklni 
iqtisodiy k o n ’yunkturaning ikkita bir xil holatlari o'rtasidagi davr deb 
talqin qilish imkonini beradi (grafikda ikki ustki yoki ikki pastki 
nuqtalar o'rtasidagi interval).
I ‘ >K

---

Am m o sikllar makroiqtisodiy 
ko'rsatkichlarning rivojlanish 
intensivligiga k o 'ra har xil bo'lishini nazarda tutish zarur, shuning 
uchun chegaraviy nuqtalar trend chizig'iga nisbatan turli pog'o nalarda 
paydo bo'lishi mumkin.
Iqtisodiy siklning sababi nim ada? Iqtisodchilar orasida bu savolga 
bir xil jav o b y o 'q . Iqtisodiy siklning tabiatiga oid fikrlar xilma-xildir.
K o'p incha siklik tebranishlarni 
keltirib chiqaruvchi 
barcha 
sabablar ikki katta guruhga - tashqi (ekzogen) sabablar va ichki 
(endogen) sabablarga bo'linadi. Mos ravishda iqtisodiy siklning ham 
ekzogen va endogen nazariyalari mavjuddir.
Ekzogen n a z a riy a la r 
siklik tebranishlarni iqtisodiy tizimdan 
tashqaridagi sabablar bilan izohlaydilar.
Ekzogen nazariya tarafdorlarining fikricha,