x, bilan belgilaym iz. (2.9-rasm ). 7 / / / / / / / / / y°s m / / / . W M 4
. _
................ V N \
2.9-rasm. N . Y E . D o lg o v b o 'y ich a yer yuzasida o q im n in g paydo b o ‘lishi. f Ikkinchi davrga yer yuzida paydo b o'lgan dastlabki jildirab oqayotgan suv oq im in in g stvorga yetib olgu n ich a ketgan vaqt kiradi. Bu yer yuzida oqim ning paydo b o ‘lishi b o lib , k o ‘tarilish davom etishi x ga teng b o ‘lgan ko'tarilish davridir. Bu davrda suv tuproqqa snim iladi. U ch in ch i davr (davom etishi x3) havzaning barcha m aydo- nidan y o m g ‘ir suvlarining t o iiq oqishi. Bunda suvning tuproqqa shim ilishi kamayadi. Bu davr y o m g ‘ir y o g ‘ishining t o ‘yinishi bilan tugaydi. T o ‘rtinchi davr (davom etish x2 ning pasayisfii) y o m g ‘ir tingandan so ‘ng, oqim ning tam om b o ‘lishgacha ketgan vaqt bilan 51
belgilanadi. Vaqt oralig‘ida yom g‘irning yog‘ish tezligi b irxil va u maydon bo'yicha bir tekis taqsim langanda oqim ning hosil b o ‘lish chizmasini shunday tasawur etsa bo‘ladi. Aslida esa oqimning paydo b o ‘lish jarayoni y o m g ‘irning bir tekis em asligi va butun havzaga bir paytning o ‘zida kuzatilmasligi tufayli ancha murakkabdir. Oqim hosil b o ‘lish jarayonida shim ilish m iqdorini belgilashda tuproq (uning tarkibi, suv shim ilish qobiliyati) m uhim aham iyatga ega bo'lib, uning dastlabki nam ligiga b og‘liq. N .Y E . D olg o v tadqiqotlariga k o ‘ra, yer yuzasidagi oqim U krainaning janubiy tum anlarida yom g'irning yog'ish shiddati