―neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi‖. 1 qism 5321300 – ―neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi‖ bakalavr ta‘lim yo‗nalishi uchun darslik
Yüklə 15,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
8.3-jadval
Gidrotozalash jarayoni alyumin-kobal‘t-molibdenli {Аl-Со-Мо) yoki alyumin-nikel‘-molibdenli (AI-Ni-Mo) katalizatorlarni qo‗llash shartlari keltirilgan: Ko‗rsatgichlari Benzinli fraksii Kerosinli fraksii Dizel yoqilg‗isi distillyati Katalizator Harorat, °C Bosim, MPa Xomashyoni uzatishni hajmiy tezligi,soat- 1 Vodorod tarkibli gazni yaxlit sirkulyatsiyasi , m 3 /m 3 xomashyosi AI-Ni-Mo AI-Ni-Mo 380-420 2,5-5,0 1-5 100-600 AI-Ni-Mo AI-Ni-Mo* 350-360 7,0 5-10 300-400 AI-Ni-Mo AI-Ni-Mo 350-410 3,0-4,0 4-6 300-400 * Seolit tarkibli Gidrotozalash sanoat qurilmasini texnologik sxemasi ajratish va barqarorlashtirish seksiyalariga ko‗p tomondan o‗xshashligi mavjud va quvvati, o‗lchamlari va texnologik jihozlanishi bo‗yicha farq qiladi. Sanoat aralash qurilmalarining tarkibiga: LK-6u ni aralash qurilmasida dizel distillyatlarini va reaktiv yoqilg‗ini gidrooltingugurtsizlashtirish seksiyalari mavjud. 357 Xulosa Gidrogenizatsiyalash jarayonlarida vodorodning roli benzinning riformingi va yengil uglevodorodlarning izomerlanishi bilan solishtirganda bu jarayonlarning muhim farq qiluvchi xossasi bo‗lib hisoblanadi. Agar riforming va izomerlanish holida vodorodning roli katalizatorda koks hosil bo‗lishini kamaytirish bo‗lsa, gidrogenizatsiyalash jarayonlarida esa vodorod to‗yinmagan, naften, aromatik hamda geteroatomli birikmalarning asosiy gidrogenlash reaksiyalarida ishtirok etadi. Hozirgi vaqtda neftni qayta ishlash sanoatida gidrogenizatsiyalash jarayonlarni gidrotozalash, gidrokreking, gidrodealkillash, gidrogenlash va gidroizomerlash usullari keng qo‗llaniladi. Bu jarayonlarni qo‗llash orqali neft mahsulotlarini sifatini va ishlab chiqarish ko‗lamini oshirishga erishiladi. Gidrogenizatsiya jarayonlari neftni qayta ishlash sanoatida ikkinchi jahon urushidan so‗ng keng qo‗llanila boshlangan. Kerosin va dizel fraksiyalarini gidrotozalashdan maqsad talab etilgan standart meyorlariga ko‗rsatilgan miqdorgacha oltingugurt miqdorini va termik barqaror, yonish xususiyatlari yaxshilangan tayyor distilliyatlar olishdir. Bir vaqtda yoqilg‗ini korroziyaga aktivligi pasaytiriladi va uning saqlash vaqtidagi har xil cho‗kindilar hosil bo‗lishi pasayadi. Oxirgi vaqtda umumiy balansda tarkibida oltingugurt va azot birikmalari ko‗p bo‗lgan neftlarni qazib olinishning ko‗payishi va shuning bilan birga, neftdan olinayotgan mahsulotlarni sifatiga qattiq talab qo‗yilishi munosabati bilan va havo flotida reaktiv texnikasining joriy qilinishi gidrotozalash jarayonining rivojlantirishni taqozo qiladi. Benzin va dizel yoqilg‗ilarining gidrotozalash jarayonida xomashyo oltingugurtli, azotli birikmalar bilan birga kislorod, og‗ir metall birikmalari, smolasimon birikmalardan tozalanadi. To‗yinmagan birikmalar ham to‗yinadi. Birinchi navbatda to‗yinmagan bog‗lari ko‗p bo‗lgan birikmalar, keyin esa bitta qo‗shbog‗lilar to‗yinadi. Shu bilan birga katalizatorlarni ta‘sirida qisman gidrokreking sodir bo‗ladi. Neft xom ashyosining oltingugurt, azot-kislorod saqlagan birikmalar, olefin va metallardan tozalash zarurligi neftni qayta ishlashda turli tozalash jarayonlarini yaratishni belgiladi. Vodorod va katalizator 358 ishtirokida yuqori harorat va bosimda boradigan jarayonlar eng samarali bo‗lib hisoblanadi. Yüklə 15,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|