TəBİƏTDƏN İSTİfadəNİN İQTİsadi VƏ ekoloji problemləRİ

 
 
 
 
 

---

 
- 29 - 
II    F Ə S İ L 
TƏBİƏTDƏN İSTİFADƏNİN ƏSAS İSTİQAMƏTLƏRİ 
 
İnsan  cəmiyyəti  yarandığı  gündən  daim  təbiətlə  təmasda  olmuş,  onun 
nemətlərindən  bəhrələnmiş,  öz  tələbatını  ödəməyə,  bir  sözlə  ondan  istifadə  etməyə 
başlamışdır.  Təbii  ki,  təbiətdən  istifadə  hər  bir  ictimai-iqtisadi  formasiyada 
özünəməxsusluğu ilə seçilmişdir. Əgər ilkin formasiyalarda, xüsusilə də ibtidai-icma, 
quldarlıq  və  feodalizmdə,  qismən  də  kapitalizm  dövründə  daha  çox  “eninə” 
mənimsəmə  üstünlük  təşkil  edirdisə,  XX  əsrin  60-cı  illərindən  sonra  “dərininə” 
mənimsəməyə    xüsusi  fikir  verməyə  başlanılmışdır.  Belə  ki,  iqtisadi  inkişafın 
sürətlənməsi,  müasir  texnoloji  avadanlıqarın  getdikcə  təkmilləşdirilməsi  və  fəal 
surədə  tətbiqi  təbiətə,  təbii  sərvətlərdən  istifadəyə  təsirini  artırmış,  bir  çox  inkişaf 
etmiş Avropa ölkələrində təbii sərvətərin tükənməsi təhlükəsi yaranmış və ya ondan 
istifadə  iqtisadi  cəhətdən  səmərəsini  itirmişdir.  XIX  əsrin  ikinci  yarısından  sonra 
sənayenin sürətli inkişafı, yeni texnoloji avadanlıqların tətbiqi, əhalinin getdikcə artan 
tələbatı,  yeni  növ  məhsullara    marağın  üstünlüyü  daha  çox  və  rəngarəng    təbii 
sərvətlərdən  istifadəyə  təkan  verməyə  başlamışdır.  Müasir  dövrdə  əhalini  daha  çox 
maraqlandıran  yeni  növ  məhsullardır  ki,  elm  inkişaf  etdikcə,  yeni  texnoloji 
avadanlıqlar yarandıqca təbiətdən istifadə də yeni məzmun və xarakter almaqdadır.