D xolboyev, U. N. Ibragimov moliyaviy hisob
Asosiy vositalarni ta’mirlash xarajatlarining hisobi va
Yüklə 5,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6.5. Asosiy vositalarni ta’mirlash xarajatlarining hisobi va
ularni moliyalashtirish tartibi BHMA-5 «Asosiy vositalar» milliy andozasining 47-bandiga binoan asosiy vositalar bo ‘yicha joriy (ish holatini saqlab turish), o ‘rtacha (ayrim qismlarini tiklash yoki almashtirish) va kapital ta ’m irlash (to ‘liq ta ’m irlash, eskirgan qism larini alm ashtirish, tiklash)ga b o ‘linadi. Kapital ta ’mirlash, odatda, bino, inshoot, texnika va ayrim boshqa asosiy vositalarga tegishli. Ishlab chiqarish asosiy vositalarining barcha turdagi ta ’mirlash xarajatlari ular xizmat ko‘rsatadigan tarm oqlar m ahsulot (ish, xizmat)lar tannarxiga olib boriladi. M a’muriy va ijtimoiy-madaniy maqsadlarga xizmat qiladigan asosiy vositalar b o ‘yicha ta ’mirlash xarajatlari davr xarajatlariga olib boriladi. i l l Asosiy vositalarni ta ’mirlash xarajatlari yuqorida ta ’kidlan- ganidek bir yo‘la tegishli tarm oqlar xarajatiga yoki unga tashkil etilgan rezerv hisobidan qoplanishi mumkin. X o‘jalik asosiy vositlarini ta ’mirlash pudrat (maxsus ta ’mirlash tashkilotlari amalga oshirganda) va xo‘jalik (xo‘jalikning o ‘zi amalga oshirganda) usulida amalga oshiriladi. Xo'jalikda asosiy vositalam ing qaysi usuida b o ‘lm asin t a ’m irlash xarajatlarini qoplash uchun rezerv tashkil etilishi 8910 — «Kelgusi davr xarajat lari va to ‘lovlari rezervi» hisobvarag‘i orqali amalga oshiriladi. Bunda rezerv sum m ani aniqlash uchun ta ’m irning smetadagi summasuni rem ont davridagi oylar soniga bo ‘linib, oylik summa aniqlanadi. Shu asosda har oyda asosiy vosita xizmat qiladigan sohalar xarajatiga olib boriladi va unga D T 2010, 2310, 2510, 9420 ham da boshqa hisobvaraqlar debetlanib, 8910 hisobvaraq kreditlanadi. Vaqti kelib ta ’mirlash amalga oshirilganda, uning xarajatlariga 8910 hisobvaraq debetlanib, 2310, 6010 va ayrim boshqa hisobvaraqlar kreditlanadi. Asosiy vositalami ta ’mirlash xarajatlari uchun rezerv tashkil etilm aganda xarajatlar ta ’mirlash xarajatlari amalga oshirilgan hisobvaraqlardan (2310, 6010) to ‘g ‘ridan-to‘g‘ri tegishli tarm oqlar xarajatiga olib boriladi (2010, 2310, 2510, 9420 va boshqalar). Asosiy vositalaming ta ’mirlanishi pudrat tashkilotlari tom o nidan amalga oshirilganda hisobvaraq-faktura va dalolatnom alar orqali rasmiylashtiriladi, xo‘jalik usulida amalga oshirilganda unga nima sarflanishiga qarab tabel, ichki xo‘jalik nakladnoyi va boshqa hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi. H ar ikkala holda ham xo‘jalik ta ’mirlangan asosiy vositalami AV-2 «Ta’m ir qilingan, tiklangan va takomillashtirilgan obyektlami qabul qilish-topshirish dalolatnomasi» orqali qabul qiladi. 8910 hisobvarag‘idagi rezervdan foydalanilmagan qismi yil oxirida D T 8910 KT 9390 holida boshqa operatsion daromadlarga qo‘shilishi lozim. Asosiy vositalam i ta ’mirlash pudrat tashkilotlari tom onidan am alga oshirilganda — 6010 — «M ol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to ‘lanadigan hisobvaraqlap>, xo‘jalik usulida am al ga o sh irilg a n d a — 2310 — «Y ordam chi ishlab c h iq arish » 112 (ta ’mirlash ustaxonasi) yoki ayrim boshqa hisobvaraqlar orqali amalga oshiriladi. Hisobvaraqlar rejasiga ko ‘ra 6010 hisobvaraq passiv hisobva raqlar, 2310 aktiv hisobvaraqlar jumlasiga kiradi. Yüklə 5,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|