7-mavzu: qushlar (aves) sinfining umumiy tavsifi (2 soat) Reja

Boshskeletsizlar (acrania) kenja tipi
 BOSHSKELETSIZLAR (ACRANIA) KENJA TIPI 
Boshskeletsizlar kenja 
tipining umumiy tavsifi. Boshskeletsizlar kenja 
tipi vakillarining
tashqi va ichki tuzilishi, ko`payishi, rivojlanishi, sistematikasi va kelib chiqishi.
Boshskeletsizlar haqiqiy dengiz hayvonlari bo`lib, ko`pchilik turlari suv
tubida hayot kechiradi. Bu kenja tip vakillari butun hayoti davomida xordalilar
tipining tuzilishi xususiyatlarini saqlab qoladi. Ana shu sababdan boshskeletsizlar
xordalilarni kelib chiqishini tushuntirishda katta 
ahamiyatga 
ega.
Boshskeletsizlar 
kenja 
tipi 
30-35 
ga 
yaqin 
turdan 
iborat 
yagona
Xordaboshlilar (Cephalochordata) sinfini o`z ichiga oladi. Boshskeletsizlar kenja
tipining vakillaridan lantsetniklar Atlantika, Tinch va Hind okeanlari hamda ular
bilan bog’liq bo`lgan tropik va mo``tadil iqlimli dengizlarda, shu jumladan, Qora 
dengizda 
ham
tarqalgan. Lantsetniklar 
odatda 
sohil 
yaqinida suv tubida hayot kechiradi.
Lantsetnikni birinchi marta P.S.Pallas 1774 yilda tasvirlab bergan. Lekin olim 
uni
mollyuskalar 
tipiga 
kiritgan. Keyinchalik 
ayrim zoolog olimlar lantsetnikni baliqlarga kiritishgan.
Faqat atoqli
rus
embriologi
A.O.Kovalevskiy 
lantsetnikni 
haqiqiy 
xordali hayvon ekanligini va u lichinka xordalilar bilan umurtqalilar kenja tiplari 
o`rtasida 
turuvchi
oraliq forma 
ekanligini ko`rsatib bergan. 
Xordaboshlilar
sinfi
lantsetniklar
(Branchio-stoma)
va
simmetriyasizlar
(Asymmetron) 
avlodlarini 
o`z 
ichiga 
oladi. Keyingi avlod vakillarining tanasi assimmetrik tuzilishga 
ega. Ularning 
kattaligi 5 sm ga yaqin bo`lib, jinsiy bezlari tanasining o`ng tomonida 
joylashganligi 
va 
suzgich 
qanotlarining 
tuzilishi 
bilan 
haqiqiy lantsetniklardan farq qiladi. Boshskeletsizlardan Qora dengizda tarqalgan 
Yevropa 
lantsetnigi 
-
Branchiostoma lanceolatum yaxshi o`rganilgan. Quyida Yevropa lantsetnigining
tuzilishi va hayot kechirishiga tavsif beriladi.