R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil
Yüklə 5,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jami to‘lash uchun mablag‘lar 105646 Jami to‘lov qarzlari 22406
- Balans 105646 Balans 105646
|
6.19-jadval
«Sharq» fermer xo‘jaligi to‘lov qobiliyatining tahlili To‘lov mablag‘lari Hisobot yili oxiriga summasi, ming so‘m To‘lov qarzlari Hisobot yili oxiriga summasi, ming so‘m 1. Pul mablag‘lari, ya’ni kassadagi va hisob raqamidagi pul mablag‘lari 54377 1. Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar (qarzlar) 4657 2. Tovar-moddiy zaxiralar 26584 2. Olingan bo‘naklar 4945 3. Debitorlik qarzlari 24685 3. Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar 4614 4. Maqsadli davlat jamg‘arma- lariga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar 3890 5. Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarzlar 3395 6. Boshqa kreditorlik qarzlari 905 Jami to‘lash uchun mablag‘lar 105646 Jami to‘lov qarzlari 22406 Jami to‘lash uchun mablag‘lardan to‘lov qarzlarining ko‘pligi Jami to‘lov qarzlaridan jami to‘lash uchun mablag‘larning ko‘pligi (ortiqchaligi) 83240 Balans 105646 Balans 105646 6.19-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, “Sharq” fermer xo‘jaligi hisobot davrida to‘lov qobiliyatiga ega hisoblanadi. Ya’ni, fermer xo‘jaligining jami to‘lov mablag‘lari 105646 ming so‘mni tashkil etgan bo‘lib, jami to‘lov qarzlari esa 22406 ming so‘mni tashkil qilgan. Bundan ko‘rinadiki, fermer xo‘jaligida to‘lov qarzlariga nisbatan to‘lov mablag‘lari 83240 ming so‘mga ko‘p bo‘lgan. Bu esa, fermer xo‘jaligining mutloq to‘lov qobiliyatiga ega ekanligidan dalolat beradi. Fermer xo‘jaligining to‘lash uchun mablag‘lar tarkibiga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, pul mablag‘lari 54377 ming so‘mni, tovar-moddiy zaxiralar 26584 ming so‘mni va debitorlik qarzlari 24685 ming so‘mni tashkil etgan. Shu bilan birga, to‘lov qarzlariga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, uning asosini mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to‘lanadigan qarzlar, byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar, 158 olingan bo‘naklar va boshqa shu kabi majburiyatlar tashkil qilmoqda. Bu shundan dalolat beradiki, fermer xo‘jaligi ushbu qarzlarni qisqa muddatlarda to‘lab berish lozim. Shu bois, fermer xo‘jaligi rahbariyati mavjud qarzlarni qisqa muddatlarda to‘lab berish choralarini ko‘rishi kerak. Aks holda, bu fermer xo‘jaligiga nisbatan qo‘shimcha jarima va penyalar hisoblanishiga olib keladi. Bunday moliyaviy sanksiyalarning fermer xo‘jaligiga nisbatan qo‘llanilishi uning to‘lov qobiliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Korxonaning to‘lov qobiliyatini baholashda odatda quyidagi ko‘rsatkichlardan foydalaniladi: - mutloq to‘lov qobiliyati koeffitsiyenti. Mutloq to‘lov qobiliyati ko‘rsatkichi xo‘jalik subyektining joriy aktivlarida harakatchan aktivlarning to‘lov qarzlarini qoplashiga yetarliligi yoki yetishmasliligini aniqlaydi; - oraliq to‘lov qobiliyati koeffitsiyenti. Oraliq to‘lov qobiliyati ko‘rsatkichi joriy aktivlarda harakatchan va tez pulga aylanadigan aktivlarni to‘lov qarzlarini qoplashga yetarliligi yoki yetishmasliligini aniqlaydi; - joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyenti. Joriy to‘lov qobiliyati ko‘rsatkichi esa joriy aktivlarda barcha aylanma aktivlarning to‘lov qarzlarini to‘lashga yetarliligi yoki yetishmasliligini aniqlaydi. Mazkur ko‘rsatkichlar va ularni aniqlash tartibi quyidagi 6.20-jadvalda keltirilgan. Yüklə 5,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|