R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil

 
-
asosiy vositalar bilan ta’minlanish darajasiga baho berish uning holatini 
yaxshilash bo‘yicha mavjud imkoniyatlarni aniqlash;
 
-
asosiy vositalarning texnik holatiga baho berish;
 
-
asosiy vositalarning harakat ko‘rsatkichlarini o‘rganish va ularga baho 
berish;
 
-
asosiy vositalardan samarali foydalanganlik darajalariga baho berish;
 
-
asosiy vositalarning samaradorlik ko‘rsatkichlari o‘zgarishiga ta’sir 
etuvchi omillar ta’sirini aniqlash va samaradorligini oshirish bo‘yicha mavjud 
imkoniyatlarni ko‘rsatib berish va hokazo.
 
Asosiy vositalar holati va ulardan foydalanish samaradorligini tahlilining 
asosiy axborot manbalari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: 
-
biznes reja ma’lumotlari;
 
-
buxgalteriya balansi (1-shakl); 
-
moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot (2-shakl); 
-
statistik hisobot shakllari; 
-
buxgalteriya hisobining tegishli sintetik va analitik schyotlari 
ma’lumotlari. 
 
7.2. Asosiy vositalar tarkibi, tuzilishi va dinamikasining tahlili 
Asosiy vositalar holati va ulardan foydalanish samaradorligi tahlilida 
birinchi navbatda xo‘jalik yurituvchi subyektning asosiy vositalari tarkibi, tuzilishi 
va dinamikasi tahlil qilib o‘rganiladi. 

---

169 
Asosiy vositalar tarkibiga yer, binolar, inshootlar, uzatuvchi moslamalar, 
mashina va asbob uskunalar, mebel va ofis jihozlari, kompyuter jihozlari va 
hisoblash texnikasi, transport vositalari, ishchi va mahsuldor hayvonlar, ko‘p yillik 
ekinlar va boshqa asosiy vositalar kiradi. Mazkur asosiy vositalarni moliyaviy 
tahlilda ma’lum bir xususiyatlari bo‘yicha tasniflab ham o‘rganish mumkin
(7.1-jadval).