İkt-baza bilikləri

Türkiy
ə və Nadirqulu xanın Əməliyyatları
Türkiy
ə və Nadirqulu xanın əməliyyatları, XVIII əsrin əvvəllərində bölgədə baş verən 
siyasi v
ə hərbi hadisələr baxımından müstəqil dövlətlərin mübarizəsində 
m
əqsədəuyğun strateji və taktikalara şahidlik edir. Nadirqulu xanın qoşunlarının 
Türkiy
ə ilə mübarizəyə başlaması, müstəqil Azərbaycan dövlətinin inkişafında və 
regional siyasi dinamikada dözümlü d
əyişikliklərə səbəb olmuşdur. 
Nadirqulu xanın əməliyyatları, taktik bacarığının və hərbi strateji planlamasının 
birl
əşimi nəticəsində 1730-cu ildə Marağada qazandığı böyük qələbə ilə nümayiş 
etmişdir. Bu əməliyyatlar, xanın liderliyi altında Azərbaycanın bölgədəki müstəqil 
dövl
ətlər arasında möhkəmlənməsini təmin etməyə və bölgədəki hərbi və siyasi 
gücünü artırmağa nail olduğunu göstərir. Nadirqulu xanın Türkiyə ilə mübarizəsi, 
Az
ərbaycanın müstəqil dövlət kimi tanınmasına və hərbi bacarığının bölgədə 
d
əbdəbəli bir şəkildə nümayiş etməsinə imkan vermişdir. 
Türkiy
ə ilə girişdiyi mübarizələr, Nadirqulu xanın taktik bacarığını və strateji 
düşüncəsini vurğulayır. Qoşunlarını effektiv şəkildə idarə etmə, düşmən ərazilərində 
müdafi
ə sistemlərini məğlubiyyətlə sınamağı bacarığı, Nadirqulu xanın liderliyi 
altında möhkəmlənən Azərbaycan dövlətinin siyasi və ərazi sərhədlərini təmin 
etm
əyə nail olduğunu göstərir. 

---

Rusiya v
ə Xəzər Sahili Vilayətlərinin İran Tərəfinə Qaytarılması
Rusiya v
ə Xəzər Sahili vilayətlərinin İran tərəfinə qaytarılması, XVIII əsrdə bütün bir 
bölg
ədə dövlətlər arasında siyasi və ərazi mübahisələrinin mühüm bir hissəsini təşkil 
etmişdir. Bu hadisə, İran və Rusiya arasında bağlılığın və sülhün nailiyyətinin bir 
nümun
əsidir və həm də ərazi müqavilələrinin diplomatiya və siyasi proseslər 
əsasında həll edilməsinin əhəmiyyətli bir əksini təşkil edir. 
İran və Rusiya arasında Xəzər Sahili vilayətlərinin geri qaytarılması, müqavilə 
prosesl
ərinin bir tərəfinin müstəqil dövlətlərin siyasi və ərazi bütövlüyünün 
qorunmasında ne qədər mühüm bir rola sahib olduğunu vurğulayır. Bu müqavilə, 
müst
əqil dövlətlər arasında ərazi təminatının və ərazi ictimaiyyətinin inkişafının 
vacibliyini v
ə önəmini vurğulayır. 
X
əzər Sahili vilayətlərinin qaytarılması prosesi, İran və Rusiya hökumətləri arasında 
əməkdaşlığın və diplomatik münasibətlərin nailiyyətini nümayiş etdirir. Bu 
münasib
ətlər, müstəqil dövlətlərin bir-birinə hörmət göstərməsi, müqavilənin 
şərtlərinin düzgün bir şəkildə müzakirə olunması və siyasi bacarığın işləməsi ilə 
əlaqəlidir. Bu proses, diplomatiya və müqavilə proseslərinin bölgədə müstəqil 
dövl
ətlərin ərazisində ədalətli və sabit sülhün qurulmasında katalizator kimi fəaliyyət 
göst
ərmişdir. 
Rusiya v
ə Xəzər Sahili vilayətlərinin İran tərəfinə qaytarılması, regional siyasi 
stabilliyin v
ə ərazi ictimaiyyətinin formalaşmasında kritik bir rola sahib olmuş, bu da 
bölged
ə daha geniş siyasi və iqtisadi münasibətlərin inkişafına imkan yaratmışdır. 
Bu müqavil
ə, İranın Xəzər sahilindəki ərazi bütövlüyünü qorumağa yönlənmiş strateji 
planlamasının vurğulanması ilə bölgədəki siyasi və ərazi dinamikalarının dəyişikliyini 
nüm
ayiş etdirir.