Oliyvao rtamaxsus ta’lim vazirlich karimjon Rahimqulov

A .Shishkin ham da Y a .G 'u lo m o v kabi arxeolog, tarixchi olim lar
m illiy harakatli o ‘yinlarga katta e ’tibor berishgan.
Sobiq sho‘ro hokimiyati yillarida ham (1917—1991) harakatli 
o'yinlarga oid bir qator to ‘plamlar nashr etilgan. Ulardan asosan 
o'quv yurtlarida o ‘quv qo‘llanmalari sifatida foydalanilgan. Taas- 
sulki, uiaming tarkibida o‘zbek xalq milliy harakatli o‘yinlari umu- 
nian uchramaydi.
T.S.Usmonxo‘jayev va H.Tojiboyevlar rus tilidagi harakatli 
o'yinlarga oid matnlami taijima qilib, ular mazmunini milliy hara­
katli o'yinlar bilan to ‘ldiiganlar va ilk bor (1963) nashr ettirganlar. 
Mustaqillik yillarida «Harakatli o£yinlar» to ‘plamlarini qayta nashr 
qilish, ulami yangi o‘yinlar bilan boyitishga T.S. Usmonxo‘jayev, 
A.Sh.Qosimov, F.N.Nasriddinov, O.O.Po'latov, F.Xo‘jayev, 
f l.Meliyev kabilar o‘z hissalarini qo‘shdilar.
0 ‘zbekiston Davlat jismoniy tarbiya instituti ( 0 ‘zDJTI) va 
respublikamizdagi boshqa jismoniy tarbiya oliy o ‘quv yurtlarida 
«Harakatli o ‘yinlar» maxsus fan sifatida o‘qitiladi. Mustaqillik sha- 
rofati bilan jismoniy tarbiya fakultetlarida «Milliy harakatli o ‘yinlar» 
fani yangidan o'rganila boshlandi. Ushbu fanni o'qitishdan maqsad 
jismoniy tarbiya va sport sohasidagi bolajak mutaxassislarning 
nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalari hamda malakalarini chuqur- 
lashtirishdir. Shu sababdan harakatli o ‘ymlardan deyarli barcha 
sport turlari bo‘yicha o‘tkaziladigan darslar va sport mashg‘ulotlari 
(trenirovkalar)da maqsadli foydalanish yo‘lga qo'yilgan. Bu o ‘z 
navbatida milliy harakatli o ‘yinlarga e ’tibomi yanada oshirishga 
kocmak beradi.
0 ‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to ‘g‘risida»gi (1997), 
«Jismoniy tarbiya va sport to ‘g‘risida»gi (2000, yangi tahrir) 
qonunlariga rioya qilish hamda 0 £zbekiston Respublikasining davlat

---

ta’lim standartlari, Kadrlartayyorlash milliy dasturi, sog'lom avlod 
davlat dastmini amalda bajarishda «Milliy harakatli o‘yinlar» fani 
asosiga yangi vazifalar mujassamlashadi. Ulami quyidagi yo‘nalish- 
larda ijro etish maqsadga muvofiq bo'ladi, ya’ni:
1. Milliy harakatli o‘yinlami shug‘ullanuvchilaming yoshiga 
qarab belgilash va turkumlarga ajratish (jismoniy sifatlami tarbiya- 
lovchi).
2. Maktabgacha ta ’lim muassasalarida tashkil etiladigan hara­
katli o‘yinlaming tartib va tizimlarini qo'llash.
3. Boshlang‘ich (I—IV) vayuqori sinflar (V—VII, VIII—IX), 
kollej va litseylarda o ‘tiladigan harakatli o'yinlam ing ijtimoiy- 
tarbiyaviy xususiyatlariga e ’tibomi kuchaytirish.
4. Aholi istiqomat qiladigan joylar, istirohat bog'lari, o‘quvchi- 
yoshlar va talabalaming yozgi dam olish oromgohlari, sog‘lom- 
lashtirish sport markazlarida tashkil etiladigan harakatli o‘yinlami 
sharoitlarga qarab belgilash va h.k.
Talabalarga milliy harakatli o'yinlarning ijtimoiy-madaniy, 
tarbiyaviy, sog‘lomla8htirish xususiyatlari, shuningdek, m ehnat 
va Vatanga sadoqat tuyg'ularini his ctishdagi ijtimoiy-pedagogik 
jarayonlami mukammal, chuqur singdirish davr talabidir.

---