Korxona iqtisodiyoti
Yüklə 84,43 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MAVZUSI BO‘YICHA MA’RUZA MATNI Bilim sohasi
- Termiz – 2023 4-MAVZU: KORXONA FAOLIYATINI REJALASHTIRISH VA BASHORATLASH.
- Tayanch iboralar
|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI “KORXONA IQTISODIYOTI” FANIDAN “KORXONA FAOLIYATINI REJALASHTIRISH VA BASHORATLASH” MAVZUSI BO‘YICHA MA’RUZA MATNI Bilim sohasi: 200000 -
Ta’lim sohasi: 230000 - Iqtisod va biznes Ta’lim yo‘nalishi: 5230100 - Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo‘yicha) Termiz – 2023 4-MAVZU: KORXONA FAOLIYATINI REJALASHTIRISH VA BASHORATLASH. Reja: 1. Rejalashtirishning mohiyati, asosiy tamoyillari va usullari. 2. Korxonalarda qo’llaniladigan rejalashtirish shakllari. 3. Korxonalarning yillik ishlab chiqarish biznes-rejasi va korxonalar faoliyatini bashoratlash. Tayanch iboralar: rejalashtirish, bashoratlash, rejalashtirish tamoyillari, biznes reja, ishlab chiqarish rejasi, ta’minot rejasi, sotish rejasi. 1. Rejalashtirishning mohiyati, asosiy tamoyillari va usullari. Korxonalarida ishlab chiqarishni rivojlantirishning ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy va texnologik ko‘rsatkichlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik va nisbatlarni ta’minlash, rivojlanish yo‘llari va sur’atlari, tarmoqlar va bo‘linmalar, takror ishlab chiqarishning asosiy bo‘g‘inlari o‘rtasida to‘g‘ri mutanosiblikni shakllantirish jarayoniga rejalashtirish deb ataladi. Xo‘jalik yuritishning bozor tizimiga xos bo‘lgan iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishi va ularning noaniqligi korxona iqtisodiyoti rivojlanishiga mos keluvchi yo‘nalishlarini ishlab chiqish zaruriyatini keltirib chiqaradi. Bu vazifa amalda rejalashtirish va bashorat qilish yordamida amalga oshiriladi. Rejalashtirishning ahamiyati to‘g‘risida gap ketganda, amerikalik davlat arbobi B.Franklinning quyidagi fikrini keltirib o‘tish maqsadga muvofiqdir: “Muvaffaqiyatsiz rejalashtirish – bu muvaffaqiyatsizlikni rejalashtirishdir” (“ Fail to planning is planning to fail ”). Darhaqiqat, korxonalarda rejalashtirish jarayoniga mas’uliyat bilan yondoshish talab etiladi. Chunki, to‘g‘ri rejalashtirish muvaffaqiyatga erishishning asosidir. Korxona va uning ichki ishlab chiqarish bo‘linmalari hamda tarmoqlari faoliyatini ifoda etuvchi rejalar ichki xo‘jalik rejalari deb ataladi. Rejalashtirishning asosiy vazifasi korxona faoliyatini uzluksiz va jadal rivojlantirish, tarmoqlar o‘rtasida zarur mutanosiblikni ta’minlash orqali ishlab chiqarish samaradorligini oshirishni ta’minlashdan iborat. Rejalashtirish odatda detalli hisob-kitoblar va ko‘rsatmalarga asosan amalga oshiriladi. U bir tomondan barcha xodimlar uchun vazifalarni (har bir xodim qachon va nima qilishi kerak), ikkinchi tomondan rahbariyat uchun ko‘rsatmalarni (korxona belgilangan maqsadga erishishi uchun qanday boshqaruv qarorlari qabul qilish lozim) belgilab beradi. Ishlab chiqilgan reja birinchidan, ishlab chiqarish imkoniyatlari bilan bog‘langan bo‘lsa, ikkinchidan, undagi xato va kamchiliklar minimal bo‘lsa, uchinchidan esa, ishlab chiqarish rejalashtirilgan mahsulot iste’mol talabiga ega bo‘lsa, bu holda rejalashtirishni samarali deb hisoblash mumkin bo‘ladi. Korxona rahbariyati tasdiqlagan reja buyruq maqomiga ega bo‘lib, barcha bajaruvchilar uchun majburiy xarakterga ega bo‘ladi. Korxona miqyosida rejalashtirishning maqsadli funksiyalari va tarkibini quyidagi sxema yordamida aks ettirish mumkin (4.1-rasm). Yüklə 84,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|