‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

Iqtisodiy tarbiya vazifatari:
- o‘quvchilarda iqtisodiy ongni izchillik bilan rivojlantirib 
borish;
- oqilona ehtiyojlami, ulami moddiy imkoniyatlar bilan 
taqqoslash qobiliyatini shakllantirish;
- bolalarda o‘z ehtiyojlarini to‘laroq qondirishga bo‘lgan 
izlanishlarda mehnatga yo‘nalganlikni tarbiyalash;
- kasb tanlashga ongli munosabatda bo‘lish, tejamkorlik, 
rejalilik, omilkorlik, ishchanlik, xo‘jalikni tejab-tergab olib borish 
kabi sifatlami tarbiyalash;
- o‘quvchilami iqtisodiy tahlil qilish malaka va ko‘nikmalari 
bilan qurollantirish, tejamkorlik va iqtisod qilish odatlarini 
tarbiyalash, aqliy va jismoniy mehnat madaniyatini shakllantirish, 
mehnatni ilmiy tashkil etish asoslarini egallab olish;
- mas’uliyatsizlikka, mehnatdagi tartibsizlikka, bekorchilikka, 
boqimandalik kayfiyatlariga, xo‘jasizlikka, isrofgarchilikka, bepar- 
volikka murosasiz munosabatda bo‘lish hissini tarbiyalash va 
hokazo.
Iqtisodiy tarbiyaning ahamiyati xususida Sharq mutafakkirlari, 
pedagog olimlar o‘z qarashlarini bayon etganlar. Ibn Muso al- 
Xorazmiy kishi hisob ilmini bilishi va o‘z ishiga pishiq boiishi 
kerakligi, shundagina u o‘z mehnatining natijalarini o'lchovlar 
orqali aniqlay olishi mumkinligini ta'kidlasa, Abu Nasr al-Forobiy 
insonga yashash uchun juda ko‘p narsalar kerakligi va ulami 
vujudga keltirish yo‘lida boshqa shaxslarga murojaat qilishni 
e’tirof etadi. Al-Forobiy “Baxt-saodatga erishuv haqida” asarida 
shunday yozadi: 
“Inson о ‘z mablag ‘ini sarflashni bilishi kerak. Pul
sarflashda qizg ‘anchiqlik qilish xasislikka olib keladi. Pullami
rejasiz ishlatish esa insonni beboshlikka yetaklaydi ”.
299

---

Ibn Sino bolalami hayotga tayyorlash uchun ularga hunar 
o‘rgatish lozim deb ko'rsatadi. Inson hunami puxta o‘rganishi 
shart. Chunki hunar unga kelajakda ro‘zg‘or tebratish uchun kerak. 
Bu shunday olib borilishi kerakki, u o‘z mehnatining natijalarini 
ko‘ra bilsin. Shundagina bola o‘z imkoniyatidan to‘g‘ri yoki 
noto‘g‘ri foydalanayotganini anglashi lozim. Hunar egallash yosh- 
lami mustaqillikka o‘rgatadi. Bu jarayonda bola hisob-kitob qilish- 
ni ham o‘rganadi, ishbilarmonlik va tadbirkorlik hususiyatlariga 
ega bo‘ladi.
Tejamkorlik, ijodkorlik, mas’uliyat hissi tashabbuskorlik, 
ishbilarmonlik, hisob-kitob mohirligi o‘quvchilar iqtisodiy 
tarbiyadan qanday saboq olayotganliklarmi ko‘rsatuvchi muhim 
belgilardir.