3.6. Iqtisodiy tahlilning axborot manbalari (tahlil obyektlari haqidagi
ma‟lumotlar), ularning ochiqligi va oshkoraligi
Iqtisodiyotdagi o‗zgarishlarning jadalligi zamonaviy buxgalteriya hisobi,
iqtisodiy tahlil va auditning ham mazmunini tubdan yangi shakl va mazmunda
yuritishni talab etmoqda. Hozirgi sharoitda moliyaviy hisobotlar tahlilining
muhimligini shu bilan aniq izohlash mumkinki, ushbu predmet alohida fan sifatida
109
shakllangan. Mulk egalari, sheriklar va hamkorlar, mol yetkazib beruvchi va
xaridorlar, qarz beruvchi va oluvchilar, nazorat va taftish organlari,
kontragentlarning keng qamrovli tarkibi xo‗jalik yurituvchi subyektining
moliyaviy ahvoli va undagi o‗zgarishlarni baholashning konseptual asoslari
tubdan, yangidan tuzib chiqildi. O‗zbekiston Respublikasining alohida qabul
qilingan Buxgalteriya hisobi, Audit to‗g‗risidagi Qonunlari, qator Kodekslar
(byudjet, soliq, mehnat, investitsiya) normalari asosida tashkil etilayotgan hisob
xizmatlarining mazmuni tubdan o‗zgarmoqda.
Moliyaviy hisobot
– xo‗jalik yurituvchi subyekt alohida mustaqil xo‗jalik
yurituvchi subyektligi yoki xo‗jalik yurituvchi subyektlarning jamlangan guruhiga
kirishidan qat‘i nazar shu xo‗jalik yurituvchi subyektning ma‘lum bir davrdagi
faoliyatini ko‗rsatuvchi moliyaviy axborotni taqdim etish usulidir.
Moliyaviy hisobot – buxgalteriya hisobi subyektining hisobot sanasidagi
moliyaviy holati, hisobot davridagi faoliyatining moliyaviy natijasi va pul
mablag‗larining harakati to‗g‗risidagi tizimlashtirilgan axborotdan iboratdir.
Yillik moliyaviy hisobot quyidagilarni o‗z ichiga oladi:
- buxgalteriya balansi;
- moliyaviy natijalar to‗g‗risidagi hisobot;
- pul oqimlari to‗g‗risidagi hisobot;
- xususiy kapital to‗g‗risidagi hisobot;
- izohlar, hisob-kitoblar va tushuntirishlar.
110
3.3-jadval
Dostları ilə paylaş: |
