Suvni elektroliz qilish bilan vodorod ishlab-chiqarish. Elektrolitning suvli eritmasiga joylashtirilgan 2ta elektrod (katod va anod) elektroliz
apparatini hosil qiladi (elektrolitik yacheykalar). Elektrodlarga doimiy kuchlanish berilsa,
elektrokimyoviy reaksiyalar ya’ni oksidlanish-qaytarilish jarayonlari kechadi. Suvning sanoat
korxonalarida vodorod va kislarodga elektrolitik parchalanishida ishqoriy elektrolit eritmalaridan
foydalaniladi. (KON-gidroksid kam holatda, NaON – natriy gidroksid).
Ishqoriy elektrolitik eritmalaridan elektr toki o‘tkazilganda qo‘yidagi reaksiya kechadi.
Katodda suvning
qaytarilish jaraenida molekulyar (H
2
) va gidroksid ioni hosil bo‘ladi.
2H
2
O + 4e = 2H
2
+ 4OH
-
bilan gidroksid ionii oksidlanib, suv va molekulyar kislorod (O
2
)hosil bo‘ladi.
4OH
-
– 4e = 2H
2
O+ O
2
Elektrokimyoviy jarayon tenglamasi quyidagicha.
2H
2
O = 2H
2
+ O
2
Elektrolitik yacheyka sxemasi quyidagicha
Elektrolitik yacheykadagi katod 2 va anod 3 da hosil bo‘lgan gazlarni ajratib olish uchun,
anod, katod qismlarini g‘ovakli to‘siq (diagramma) 1 bilan to‘siladi. To‘siqdan suv, elektrolit
ionlari o‘ta oladigan, lekin gaz xolatidagi moddalar o‘ta olmaydirgan bo‘lishi kerak. Elektrolitik
yacheykalardan 1 A.soat tok o‘tkazilganda bilan 419·10
-6
nm
3
N
2
, bilan 209,5 10
-6
nm
3
O
2
hosil
bo‘ladi. Hozirgi zamon elektrolizerlari elektr tokining foydali ish koeffitsienti 0,95- 0,98ga teng.
Elektr tokini qolgan qismi qo‘shimcha elektrokimyoviy jarayonlarga sarf bo‘ladi.
An
alit (elek
tro
lit
э
eritmasin
ing
anod qismi)
Katalit (elek
trolit eritmasin
in
g
kat
od qi
smi
)
Suvn
aniqlanadi
Bu yerda b
– tok kuch
soat.
Gidroge
H
2
ishlab c
Elekt
hisoblanad
Yuqo
monopolya
ulangan y
zaryadlana
anod bo‘lib
Shun
bo‘lib, ikk
bo‘shliqlar
eritma yax
teshilgan.
O‘rta
bo‘ladi. Ol
qismida 2 t
o‘tishini ta
po‘latdan y
