Umurtqasizlar zoologiyasidan

Evglena va volvoksning tuzilishi hamda rivojlanish jarayonlari
sxemasini albomga chizib oling va bilimingizni nazorat qilish uchun
quyidagi test topshiriqlariga javob bering. C=36.
1. Xivchinlilar sinfining umumiy tavsifiga mos keladigan javoblami 
aniqlang: A-bitta yoki bir nechta xivchini bor, B-hujayra qobigM qattiq, 
V-tana shakli doimiy, G-tana shakli o‘zgaruvchan, D-o‘troq yashaydi, 
E-barcha turlari parazit, J-yakka yoki koloniya bo‘lib yashaydi, Z-tayyor 
oziq bilan oziqlanadi.
2. Evglena qanday tuzilgan? A-duksimon shaklda, B-yassi, V- 
sharsimon, G-qalin qobiq bilan qopiangan, D-shakli doimiy, E-shakli 
doimiy emas.
3. Evglena organoidlari va ularning vazifasini juftlab yozing: A- 
yadro, B-xivchin, V-qisqaruvchi vakuola, G-qizil dog‘ ko‘zcha, D-
14

---

xromatoforalar: 1-yorug‘likni sezish, 2-harakatlanish, 3-fotosintez, 4- 
zararli almashinuv mahsulotlari va ortiqcha suvni chiqarish, 5- 
ko'payish.
4. Evglena uchun xos xususiyatlarni ko‘rsating: A-shakli duksimon, 
B-koloniyasi sharsimon, V-koloniya bo‘lib yashaydi, G-yakka yashaydi, 
D-xivchini bitta, E-hujayrasida ikkitadan xivchin bor, J-sitoplazmasida 
yirik yadrosi, qisqaruvchi vakuoli, qizil dog‘ ko‘zchasi bor, Z- 
hujayralari o'zaro sitoplazma ipchalari yordamida qo'shilgan.
5. Volvoks qanday tuzilgan? (4-topshiriqqa qarang).
6. Yashil evglena qanday oziqlanadi? A-yorug‘likda avtotrof, B- 
yorug‘likda geterotrof, V-qorong‘ida avtotrof, D-aralash, E-bakteriyalar 
bilan oziqlanadi.
7. Yashil evglena jinssiz qanday ko‘payadi? A-vegetativ hujayralar 
ketma-ket boMinadi, B-bo‘yiga ikkiga bo'linadi, V-ikkita hujayra hosil 
boMadi, G-yangi yosh koloniya hosil bo‘ladi.
8. Volvoksning jinsiy ko‘payish davrlarini tartib bilan ko‘rsating: A- 
zigota qishlab qoladi, B-mikrogametalar makrogametalar bilan 
qo‘shiladi, V-bahorda zigotadan yangi koloniya hosil boMadi, G- 
generativ hujayralardan makrogametalar va mikrogametalar hosil 
boMadi, D-zigota hosil bo'ladi.
9. Evglena yorug‘likda qanday oziqlanadi? A-organik modda 
sintezlaydi, B-suvda erigan organik moddalami butun tana yuzasi orqali 
shimib oladi.
10. Evglenaning qaysi xususiyatlari hayvonlar bilan o‘simliklarning 
kelib chiqishi umumiyligini ko‘rsatadi? A-ikki xil oziqlanishi, B-yashil 
bo'lishi, V-qisqaruvchi vakuoli borligi, G-xivchini borligi.
11. 0 ‘simliksimon xivchinlilarga xos xususiyatlarni belgilang: A- 
yashil xromoplastlari bor, B-faqat geterotrof oziqlanadi, V-aralash 
oziqlanadi, G-fotosintezda paramila sintezlaydi, D-yakka yashaydi, E- 
ko‘pchiligi parazit, J-fotosintezda glikogen sintezlaydi.