namoyon bo‗lish jihatlarining o‗ziga xosligini inobatga olish lozim.
Ijtimoiy
foydali mehnat bilan band bo‗lgan odamlar faoliyatini tashkillashda jamiyatning
o‗ziga xos qadriyatlari, normalari mehnatga va bir-biriga munosabatini hisobga
olish kerak.
Psixoiogiyada ijtimoiy xulqni tashkil etishda ikki
bosqichni inobatga olish
tavsiya etiladi: Vaziyatli va shaxsiy. Bu har bir xatti-harakatning bevosita
shaxsning motivatsiyasidan kelib chiqish yoki real vaziyat mahsuli ekanligini tahlil
qilishni nazarda tutadi.
Shaxs, uning dunyoni bilish, o‗zini va atrofidagi insoniy munosabatlarni bilish,
tushunishi va o‗zaro munosabatlar jarayonida o‗zidagi takrorlanmas
individuallilikni namoyon qilishi hamda ushbu jarayonlarning yoshga va jinsga
bog‗liq ayrim jihatlarini tahlil qilish bizga umumiy
ravishda shaxs-jamiyatda
yashaydigan ijtimoiy mavjudotdir, degan xulosani qaytarishga imkon beradi.
Ya‘ni, u tug‗ilgan onidan boshlab o‗ziga o‗xshash insonlar kurshovida bo‗ladi va
uning butun ruxiy potentsiali ana shu ijtimoiy muhitda namoyon bo‗ladi. Chunki
agar insonning ontogenetik taraqqiyoti tarixiga e‘tibor beradigan bo‗lsak, hali
gapirmay turib, odam bolasi o‗ziga o‗xshash mavjudotlar davrasiga tushadi va
keyingina ijtimoiy muloqotning barcha ko‗rinishlarining
faol obyekti va
subyektiga aylanadi. Shu nuqtai nazardan, har birimizning jamiyatdagi o‗rnimiz,
uning qachon va qanday sharoitlarda paydo bo‗lgani, jamiyatga qo‗shilib
yashashimizning psixologik mexanizmlari fanning muhim vazifalaridan biridir. Bu
jarayon psixologiyada
ijtimoiylashuv yoki sotsializatsiya
deb yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: