Yüksək kontekstli mədəniyyətlər – Çin, Yapon. İfadələr çox vaxt onlarda
olan həqiqi dil işarələri əsasında başa düşülə bilməz. Onların düzgün təfsiri üçün dar
situasiya deyil, çox geniş, mədəni olan kontekst haqqında bilik tələb olunur. Buna
görə də gündəlik Avropa şüuru səviyyəsində Yapon söhbəti çox vaxt həvəssiz bir
oyun kimi təsvir olunur. Yaponlar da öz növbəsində tez-tez avropalıların çox birbaşa
və səliqəsiz olduğunu düşünürlər. İşgüzar münasibətlərin qurulması adətən iş
məktublarından başlayır və buna görə də ən aydın mədəniyyətlərarası fərqlər işgüzar
yazışmalarda özünü büruzə verir. Satış-alış, idxal və ixrac xarici həmkarlarla
yazışmaların əsas mövzularındandır. İşgüzar ünsiyyətdə məktublar (işə götürmə,
araşdırma vermək və s.) həm Qərb, həm də Şərq mədəniyyətləri arasında bir sıra
parametrlərdə dəyişiklik göstərir.
1. Yazı janrı. Məsələn, Qərb mədəniyyətlərində müşayiət olunan bir iş
məktubu özünəinam vermək funksiyasını yerinə yetirir. Yəni bu işin yerinə
yetirilməsi üçün "uyğunluğu", ixtisas və təcrübəsini vurğulamaq aparıcı rol oynayır.
Şərq mədəni cəmiyyətində yalnız göndərilmiş CV-i "müşayiət etmək" funksiyasını
yerinə yetirir. İşəgötürənin boş yerə qərar verməsinə təsir etmək üçün bir fürsət kimi
istifadə edilmir.
2. Məktubun quruluşu. Cənub-Şərqi Asiyada bir iş məktubunun mətni
induktiv şəkildə qurulur: əvvəlcə səbəblər, şərtlər və yalnız faktiki tələblər və ya iş
təklifləri son verilir. Avropa və Şimali Amerika ənənələrinin nümayəndələri üçün
bu üslub "Çirkli" və qeyri-işgüzar üslubdur.
Onların nöqteyi-nəzərindən, əsas tələb və ya təklifin məktubun
əsaslandırılması və təfərrüatı ilə tərtib edilməsindən başlamalıdır. Qərb ənənələrini
müqayisə etsək, amerikalıların iş məktublarının, məsələn, fransızların oxşar
məktublarına nisbətən daha fərdi qiymətləndirildiyini görərik.
