Microsoft Word yeni vəSAİT. docx

 
Tələb olunan məlumatın xarakterinə, onun alınması üsuluna və təfsir olunma tipinə 
görə sorğu aşağıdakı növlərə bölünür:
 
Ø
anket sorğusu, 
Ø
müsahibə, 
Ø
sosiometrik sorğu. 
Əsas toplunun əhatə edilməsi dərəcəsinə görə sorğular tam və seçkili olur. Tam 
sorğu aparılarkən sorğudan müşahidə vahidlərinin bütün məcmusu keçirilir, yəni 
rəyi soruşulanların sayı öyrənilən əsas toplu üzvlərinin sayına bərabər olur. Seçkili 
sorğuda rəyi soruşulanların sayı öyrənilən əsas toplu üzvlərinin sayının yalnız 
müəyyən bir hissəsini təşkil edir. Keçirildiyi üsula görə anket və ya müsahibə 
metodlarının tətbiqi ilə aparılan sorğu həm fərdi, bir adama yönəldilə, həm də qrup 
sorğusu, eyni zamanda bir neçə adamdan ibarət qrupa yönəldilə bilər. 
Məktubun tərzi və dizaynı.
İşgüzar yazışmaların tonu bütün hallarda neytral 
qalmalıdır. İş məktublarında adresə qarşı hər hansı bir hörmətsizlik yolverilməzdir. 
Eyni zamanda digərinə həddindən artıq dərəcədə nəzakət etmək olmaz. Beləliklə, 
nəzakəti inkar etmə ... kimi ifadələr iş mətnlərində tamamilə yersizdir. Ortaq iş 
yazışmaları, işin maraqları ilə əsaslandırılmamış həddindən artıq nəzakətlə həvəsdən 
daha çox quruluq və şiddət ilə xarakterizə olunur. Məktub yazarkən işgüzar 
yazışmaların demokratik ənənələri tez-tez pozulur.
Beləliklə, iş məktubu yazmaq üçün ciddi və məntiqi baxımdan düzgün yanaşma 
ehtiyacı ortaya çıxır. İşgüzar yazışmalara dair tələblərə əməl olunmaması, bir 

---

AzTU 
“Humanitar fənlər” kafedrası 
 
 
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 
 
138 
tərəfdən rəsmi sənədlərlə işləməkdə çətinliklərə səbəb olur, digər tərəfdən isə hüquqi 
və praktik əhəmiyyət kəsb edən məktubdan məhrum edir. Məktubların dizaynı 
standarta uyğun olmalıdır:
1.
İşgüzar məktub şirkətin firma blankında tərtib edilir, burada məcburi 
detallar göstərilməlidir. Formaya şirkətin loqotipi daxildir; şirkətin adı 
– məktubu göndərən (tam adı, ixtisarlar və qısaltmalar olmadan); 
şirkətin ünvanı (ənənəvi məlumatlara əlavə olaraq, əlaqə telefonu, 
faks, şirkətin rəsmi saytının adı, vergi identifikasiya nömrəsi daxildir). 
Formada sənədin yaradılması tarixi və qeydiyyat nömrəsi göstərilə 
bilər.
2.
Məktub firma blankından düzgün istifadə etməklə çap olunmalıdır: sol 
kənar ən azı 3 sm (sənədlərin verilməsi üçün), sağ kənarın ən azı 1,5 
sm olmalıdır. Rəsmi iş yazışmaları üçün Times New Romanın 12 
ölçülü şriftindən və bir intervaldan istifadə olunur.
3.
İşgüzar məktubun "başlığı", alıcının adı və vəzifəsi (yuxarı sağ 
küncündə) olan alıcı şirkətin adını ehtiva etməlidir. Başlıq altındakı 
yuxarı sol küncdə yazı tarixi və qeydiyyat nömrəsi (çıxan) göstərilir. 
Məsələn: 21.07.20 № 01-07 / 111
4.
Əgər iş məktubu cavab məktubudursa, gedən nömrəyə əlavə olaraq 
cavab verdiyiniz təşəbbüs sənədinin tarixi və nömrəsinə bir keçid 
təmin etmək lazımdır.
5.
İşgüzar məktubda məktub alan şəxsə müraciəti olmalıdır.
6.
İşgüzar yazışmalarda mətni birinci şəxsin cəmində təqdim etmək 
forması qəbul olunur (soruşuruq, məlumat veririk, göndəririk, 
xatırladırıq və s.), Ona görə ki, məktubu imzalayan məmur təşkilat 
adından danışır.
7.
Məktubu oxuduğunuzun sübutu üçün ilk səhifədə ən azı 5 sm enində 
sonrakı səhifələrdə ən azı 2 sm genişlikdə yer ayrılır.
Məktubda bir neçə sual varsa, onda məktubu oxuduğunuz müdirin qərarı çox ola 
bilər. Yəni məktubda müzakirə olunan məsələlərin hər biri və ya bir neçəsinə dair 
bir neçə qətnamə ola bilər. Düzgün, aydın, qısa bir qətnamə qoymaq bacarığı 
məmurun yüksək iş mədəniyyətinə dəlalət etməklə yanaşı, sənədlərin daha sürətli 
keçməsinə, içindəki məsələlərin həllinə və nəticədə işin müvəffəq olmasına kömək 
edir.

---

AzTU 
“Humanitar fənlər” kafedrası 
 
 
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya 
 
139