Girshprung kasalligi
Girshprung kasalligi – chambar ichak megakoloni yoki gigantizmi, uning
evakuator funktsiyasi buzilishi bilan kechuvchi tug’ma kasallik hisoblanib,
qabziyat va qorinning keskin dam bo’lishi bilan namoyon bo’ladi. Tug’iladigan
har 5000 ta chaqaloqdan bittasida uchrashi mumkin. Asosan yosh bolalarda va
o’smirlarda uchrab, kattalarda esa juda kam xollarda kuzatiladi.
Etiologiya. Kasallik vegetativ nerv sistemasi rivojlanishining buzilishi,
yo’g’on ichak mushaklararo (Auerbax) va shilliqosti (Meysner) nerv chigallari
ganglionar hujayralarining o’sib etilmaganligi (gipoganglioz) yoki mutlaqo
bo’lmasligi (aganglioz) oqibatida kelib chiqadi. Aganglionar zona kattalarda,
asosan, to’g’ri ichakda, bolalarda esa sigmasimon ichak yoki chambar ichakning
boshqa qismlarida uchrab, ichakning bu qismi doimo spastik qisqargan xolatda,
peristaltikasiz bo’ladi va ichak mahsulotining ushbu sohadan qiyinchilik bilan
o’tishi oqibatida ichakning normal innervatsiyali yuqori turuvchi sohalari
kengayib, gipertrofiyaga uchraydi. Ichakning kengayib ketgan qismi gistologik
tekshiruvida mushak tolalarining gipertrofiyasi va sklerozi aniqlanadi.
Klinikasi.
Girshprung kasalligi belgilari ichak mahsuloti passajining
buzilishi bilan xarakterlanadi. Asosiy simptomlari – qorinning dam bo’lishi, bir
necha kundan bir necha oygacha ich kelmasligi, qabziyat, ich kelishga aslo mayl
yo’qligi bilan ifodalanadi. Qorin keskin dam, assimetrik bo’ladi, bunda
chayqalish shovqinini payqash mumkin. Ba’zan qabziyat ich surishi bilan
almashinadi (paradoksal ich surishi). Qorinning tobora taranglashib dam bo’lishi
diafragma ekskursiyasini cheklab qo’yadi, bu xolat o’z navbatida nafas
382
qisishiga, yurak urib ketishiga olib keladi. Qabziyat yuzaga kelishi bilan
intoksikatsiya alomatlari: bosh og’rig’i, bexollik, ko’ngil behuzur bo’lishi,
ishtaha yo’qligi paydo bo’ladi.
Dostları ilə paylaş: |