Nospetsifik yarali kolit chambar va to’g’ri ichaklar shilliq qavatining yarali-
nekrotik o’zgarishi bilan kechuvchi surunkali yallig’lanish kasalligidir. Abu Ali
ibn Sino asarlarida yo’g’on ichakda yaralar hosil qilish bilan o’tadigan qon
o’rganishga (professorlar I.A. Kassirskiy, A.A. Askarov, U.A. Askarov),
A’zamxo’jaev) katta hissa qo’shdilar. O’rtacha har 100000 aholidan 1,2 tasi
kasallanadi.
virusni aniqlash ustida olib borilgan ishlar natijasiz yakunlangan. Shu sababli
kasallik kelib chiqishida infektsion nazariya o’z ahamiyatini birmuncha
384
yo’qotgan. Buning aksi allergik jarayon esa, kasallik rivojlanishida muhim o’rin
tutadi. Ovqatlanish ratsionidan sut, tuxumga o’xshash allergenlarni olib tashlash
kasallik klinik kechishini ijobiy tomonga o’zgartirganligi ma’lum. Bundan
tashqari, immun jarayonlarning ahamiyati ham kasallik rivojlanishida ma’lum
bir ma’noga ega. Bemor qon zardobida yo’g’on ichak shilliq qavatiga qarshi
mahsus antitelolarning bo’lishi buning yaqqol dalilidir. Nospetsifik yarali kolit
kelib chiqishida oilaviy moyillik ham muhim ahmiyat kasb etadi.
Patogenezi. Kasallik organizmning sensebilizatsiyasi va autoimmun
reaktsiya rivojlanishi bilan kechadi. Ichak shilliq qavati antigen ishlab
chiqaradi va unga qarshi antitelolar paydo bo’ladi. Antigen-antitelo reaktsiyasi
yuzaga keladi, keyin esa kolit, yaralar kelib chiqadi. Keyinchalik ikkilamchi
infektsiya qo’shiladi, ichak nerv apparati shikastlanadi, alimentar etishmovchilik
yuzaga keladi.
Dostları ilə paylaş: