Xirurgik kasalliklar
Yüklə 10,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Surunkali leykoz – qon yaratilishida ishtirok etuvchi a’zolarning sistem
kasalligi hisoblanadi. Surunkali leykozlarning ko’proq uchraydigan 2 ta turi tafovut qilinadi: surunkali mieloleykoz va surunkali limfoleykoz. Mieloleykoz uchun, qonda mielopoezning o’tmishidan xujayralar, ya’ni etilmagan xujayralarning paydo bo’lishi xos. Bu kasallik suyak ko’migi, taloq, jigar, limfatik tugunlar giperplaziyasi bilan o’tadi. Limfoleykoz qonda limfoid qatorning etilmagan xujayralari paydo bo’lishi, limfoid apparat: limfatik tugunlar, taloq, jigar, kamroq boshqa a’zolar giperplaziyasi kuzatiladi. Kasallik navqiron va keksa yoshda paydo bo’lib, ko’pincha erkaklarda uchraydi. Klinik manzarasi: bemorlar darmonsizlik, tez charchash, mehnat qobiliyatining pasayishi, ko’p terlash, subfebril haroratlarga shikoyat qiladilar. Kasallikning dastlabki belgilaridan biri teri osti limfatik tugunlarining kattalashuvidir va bu ayniqsa surunkali limfoleykoz uchun xosdir. Mieloleykozda limfatik
534
tugunlarning kattalashishi o’rtacha, mieloid to’qima giperplaziyasi tufayli suyaklarda og’riq paydo bo’lishi qayd etiladi. Jigar va ayniqsa taloqning o’lchamlari ancha kattalashgan, ko’krak va qorin bo’shlig’i a’zolarining ezilishini gipersplenizm keltirib chiqaradi. Aksariyat perisplenit, taloqning qaytalanadigan infarktlari kuzatiladi. Haddan tashqari kattalashgan taloq, chap qovurg’alar ostida doimiy og’riqlar paydo qilishi, yorilib, qorin bo’shlig’iga ko’p miqdorda qon ketishi xavfi ham mavjud. Surunkali leykoz diagnozi gemogramma, suyak ko’migi punktati, taloqni qunt bilan tekshirishga asoslanib qo’yiladi. Davolash: surunkali leykozlarni davolashning asosiy usuli tsitostatiklar, kortikosteroidlar bilan muolaja, limfatik tugunlar kattalashganda (limfoleykoz), rentgen nuri bilan davolanadi. Gipersplenizm yaqqol yuzaga chiqqan hollarda, uning belgilari orasida gemorragik asoratlar birinchi o’rinni egalaganda, taloqning qaytalanadigan infarktlarida taloqni olib tashlash maqsadga muvofiq bo’ladi. Splenek-tomiya surunkali limfoleykozda bir muncha samarador bo’ladi. Operatsiyadan so’ng qonda leykotsitlar soni, gemorragik va gemolitik xodisalar bir muncha kamayadi. Bemorlarning umumiy ahvoli yaxshilanadi. Taloq sohasiga rentgen nuri orqali nurlash, katta o’lchamlardagi gipersplenizm holatlari yuz berganda yoki splenektomiyani bajarishga qarshi ko’rsatmalar bo’lganda qo’llaniladi. Splenektomiyani dori vositalari va nur bilan birga qo’shib qo’llash, bemorlarning umumiy ahvolini yaxshilashga, uzoq vaqtgacha klinik remissiyaga erishishga imkon beradi.
|