Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 139 - 
2.4.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi
Frantsiya iqtisodiyoti yangi yerlarning ochilishi, buyuk kashfiyotlar va ilm-
fan taraqqiyotidan so‘ng dunyo bo‘ylab o‘z mustamlakachilik siyosatini kengaytirdi. 
Shimoliy Afrika qit‘asi mamlakatlari, yaqin sharq mamlakatlari, Hindiston va 
Kanada kabi bir qancha mamlakatlarda o‘zlarining ittifoqchilarini ko‘paytirdilar. 
Ikkinchi jahon urushidan so‘ng mamlakatda umuman boshqacha uslubda taraqqiyot 
modeli ish boshladi. Keying o'n yilliklar mobaynida frantsuz iqtisodiyoti milliy 
rejalar ketma-ketligini joriy qilib, ularning har biri taxminan 4-5 yilni qamrab olishi 
va o'sish maqsadlari hamda rivojlanish strategiyalarini amaliyotga tadbiq etdi. 
Yevropadagi qayta qurishdan mamlakat ancha daromad oldi. Jahon savdosida 
o‘zining bir qatro tovarlari ixtisoslashuvi bilan mutlaq ustun bo‘lib rivojlanishda 
davom etdi. Ayniqsa harbiy texnika sohasida ham mamlakat sovuq urushlar sababli 
davlat 
byudjetini 
ancha 
boyitib 
oldi. 
Kemasozlik, 
esminslar, 
barjalar, 
avtomobilsozlik hamda fuqaro samolyotlari endilikda mamlakat iqtisodiyotidagi 
strategik manbaga aylandi. Mamlakatda atom energetikasi alohida ahamiyat kasb 
etdi. Tabiiy resurslarga juda boy mamlakat endilikda istalgan mamlakat bilan 
raqobatlasha oladigan darajada rivojlanib bormoqda edi. Fransiya iqtisodiyoti 
barcha sohalarda diversifikatsiya qilindi
59
.
Frantsiyada davlat sektori 1944-1946 yillardagi o'tish davrida yana bir muhim 
ahamiyatli bo‘lmish bir qator milliylashtiruvlar bilan bir qatorda, Parijning Milliy 
Banki (Banque Nationale de Paris, BNP) va Crédit Lyonnais Renault kabi sanoat 
korxonalari, gaz va elektr kabi davlat xizmatlarining innovatsion rivojlantirish 
rajalari bo‘ldi. Keyinchalik, 1982 yilga qadar Sotsialistik hukumat tomonidan keng 
miqyosli millatlashtirish dasturi joriy etilganidan so'ng, ozgina o'zgarishlar ro'y 
berdi. Natijada, kengaygan davlat sektori sanoatdagi bandlikning beshdan biridan 
ko'proqini tashkil etdi va kreditlarning to'rtdan besh qismidan ko'pi davlatning bank 
yoki moliya muassasalari tomonidan nazorat qilina boshlandi. O'sha davrdan 
boshlab, o'ng qanot va yaqinda markazsiz markazlar ko'pchilik korxonalarni xususiy 
sektorga qaytardi. 
59
 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fr.html 

---