Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 6

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
___________________________ 59 ____________________________ 
Şəkil 5. Şirkətlərin CRM layihələri komplektlərinə 
üstünlükvermə göstəriciləri 
Göründüyü kimi, istifadəçilərin böyük əksəriyyəti (57%) 
cürbəcür proqram məhsulları yığımını bəyənirlər. Rəyi 
soruşulan şirkətlərin yalnız 37%-i tamfunksional proqram 
məhsullarına üstünlük vermişlər. Cəmi 6% istifadəçi digər 
proqram məhsullarına maraq göstərmişlər. 
Müştərilərlə qarşılıqlı münasibətlərin idarə edilməsi 
sistemi
bazarı son illərdə yüksəlişdədir. Ayrı-ayrı Müştərilərlə 
qarşılıqlı münasibətlərin idarə edilməsi sistemi layihələrinin 
populyarlığı dəyişir. Belə ki, əgər 2000-ci ilədək satışın 
avtomatlaşdırılması sistemi daha çox populyar idisə, 2000-ci 
ildə müştərilərlə iş şöbəsi və servis telefon mərkəzləri üçün 
nəzərdə tutulan proqram məhsulları bazarda 1-ci yerə çıxdı. 
2001-ci ildən sonra isə menecment və marketinqlə bağlı 
6%
37%
57%
Cürbəcür proqram
məhsulları yığımı
Tamfunksional proqram
məhsulu
Digər proqram
məhsulları

---

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
___________________________ 60 ____________________________ 
proqram məhsulları bazarda daha böyük xüsusi çəki nümayiş 
etdirir. 
Bununla belə, hal-hazırda mövcud olan Müştərilərlə 
qarşılıqlı münasibətlərin idarə edilməsi sisteminin kommersiya 
paketlərinin heç biri müştəri və sifarişçilərlə münasibətlərin 
idarə edilməsi üzrə funksional tamlığa malik deyildir (şəkil 6). 
Şəkil 6. Mövcud CRM layihələrinin dərəcələri 
Şəkil 6-dan göründüyü kimi, Müştərilərlə qarşılıqlı 
münasibətlərin idarə edilməsi sistemi paketinin bir variantı 
100% satışa kömək, 50% marketinqə kömək funksiyalarını icra 
etsə də, heç bir analitik hesablamalar aparmır. Digər variantda 
satışa kömək funksiyası yoxdur, əvəzində marketinqə kömək 
50%, analitik hesablamalar isə 100% təşkil edir. Üçüncü 
variantda satışa kömək 50%, marketinqə kömək 50%, analitik 
hesablamalar 50% təşkil edir. Bu üç funksiyanın hər birinin 

---