dılması yolu ilə ödəniş balansının
kəsir verməməsini təmin
etm
ək;
2)
milli valyutanı devalvasiya (revalvasiya) etmək;
3) beyn
əlxalq iqtisadi fəaliyyətlər üzərinə valyuta nəzarəti
qoymaq;
4) xarici ticar
ət balansı kəsirlə bağlanırsa tarif dərəcələrini
yüksəltmək və İdxalda məhdudiyyətləri artırmaq, ixracın
artırılması üçün tədbirlər görmək.
Bu t
ədbirlərin hamısı birlikdə yə yaxud hər biri aryı-ayrı
q
əbul edilə bilər.
Ödəniş balansında müvazinət yaradılması məqsədilə
yeridil
ən siyasət 250 illik tarixə malikdir. Lakin, keçən əsrin 30- cu
ill
ərinə qədər nəzəriyyə ödəniş balansının müvazinətinin sabit
valyuta m
əzənnələrində dəyişiklik edilməsi yolu ilə çox bəsit bir
yolla t
əmin edilməsini nəzərdə tuturdu. Şübhəsiz,
bu nəzəriyyə
klassik r
əqabət mexanizmi və qiymətlərin tam elastik olduğu
ehtimalından doğurdu. 30-cu illərdən başlayaraq ödəniş balansı
k
əsrlə başa gələn ölkələrdə pul təklifinin azalması və bunun
əksinə, müsbət balansa malik ölkələrdə pul təklifinin artması nisbi
qiym
ətlərdə dəyişiklik yaranmasına səbəb plmuşdur. 30-cu illərin
böhranı göstərir ki, qiymət dəyişmələri sabit valyuta məzənnəsini
t
əmin edə bilmir. Ona görə də, Keyns
nəzəriyyəsinə görə ödəniş
balansının müvazinəti daha geniş iqtisadi əsaslarla təmin
olunmalıdır. Ölkədə gəlir və məşğulluq səviyyəsinə ödəniş
b
alansı kəsiri bilavasitə təsir göstərir, qiyrnətlərin aşağı düşməsi
bazardan pulun çəkilməsi ilə nəticələnir, bü isə gəlir və məşğulluq
s
əviyyəsinin daha da aşağı düşməsinə səbəb olur.
Digər
t
ərəfdən müsbət ödəniş balansı olan ölkələrdə pula təklif artır,
g
əlir və məşğulluq səviyyəsi yüksəlir. Qiymətlər
19
artdığından inflyasiya (inflyasiya - hər şeydən öncə özünü mal və
xidm
ətlərin
qiym
ətlərinin
artmasında
göstərən
pulun
ucuzlaşmasıdır) təhlükəsi yaranır.
Bazar iqtisadiyyatı sistemində işsizlik və inflyasiya kimi
çox ciddi problemlərin həlli üçün tam
məşğulluq və qiymətlərin
sabitliyinin t
əmin olunması aparılan iqtisadi siyasətin başlıca
m
əqsədlərindən, ödəniş balansı siyasətinin mərkəzi problemlə-
rind
əndir. Çünki, ödəniş balansında tarazlığın pozulması gəlir,
m
əşğulluq və qiymətlərin səviyyəsində əks olunur. Ona görə də,
ödəniş balansı siyasəti istər ümumi iqtisadi siyasətin, istərsə də
xarici iqtisadi siyas
ətin mühüm tərkib hissəsidir.
Dostları ilə paylaş: