1 varyant Radioaktiv elementlar



Yüklə 0,75 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/65
tarix07.01.2024
ölçüsü0,75 Mb.
#203388
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   65
30 variant Kimyo

elektron qobigʻi
— bu 
n
asosiy kvant sonining bir xil qiymatiga ega boʻlgan va natijada yaqin energiya darajasida joylashgan 
elektronlarning eng ehtimoliy joylashuvi maydoni. Har bir elektron qavatdagi elektronlar soni maʼlum bir maksimal qiymatdan oshmasligi 
kerak.Elektron qobiqlarni toʻldirish tartibi (asosiy kvant 
sonining
bir xil qiymatiga ega boʻlgan orbitallar) Klechkovskiy qoidasi bilan belgilanadi, 
orbitallarni bir xil pastki darajadagi elektronlar bilan toʻldirish tartibi (bosh qiymatning bir xil qiymatlari boʻlgan orbitallar kvant soni 
n
va orbital 
kvant soni 
l
) Hund qoidasi bilan aniqlanadi.
Qobiqlar
Elektron qobiqlar K, L, M, N, O, P, Q harflari va yoki 1 dan 7 gacha raqamlar 
bilan belgilanadi. Qobiqlarning pastki sathlari s, p, d, f, g, h harflari bilan belgilanadi yoki 0 dan 6 gacha boʻlgan raqamlar bilan ham belgilanishi 
mumkin. Tashqi qobiqlarning elektronlari koʻproq energiyaga ega va ichki qobiqlarning elektronlari bilan taqqoslaganda, yadrodan uzoqroqdir, bu 
ularni kimyoviy reaksiyalarda va oʻtkazgich sifatida atomning xatti-harakatlarini tahlil qilishda muhimroq qiladi, chunki ularning yadro bilan 
aloqasi zaifroq va osonroq uziladi.
Har bir qobiqdagi elektronlar soni
burchakli uchburchak (1/2 katak) = 1 elektron. 0 (s) pastki daraja qizil rang 
bilan belgilangan; apelsin — 1 §; sariq — 2 (d); yashil — 3 (f); koʻk — 4 (g); koʻk — 5 (h); binafsha — 6 (i) Ushbu miqdor quyidagi formula 
boʻyicha hisoblanadi: , bu yerda N — qobiq raqami.
Kvant mexanikasi
, toʻlqin mexanikasi — nazariy fizikaning juda kichik o'lchamli zarralar 
(elementar zarra, atom, molekula va h.k.) harakat qonunlarini oʻrganuvchi boʻlimi. XX asr boshida qator omillar — atomlarning 
turgʻunligi, fotoeffekt, radioaktivlik, qora jismning nurlanishi singari hodisalarni klassik mexanika va klassik elektrodinamika asosida tushuntirib 
berish imkoni boʻlmay qolganligi kvant mexanikasini paydo boʻlishiga olib keldi. Max Planck, Albert Einstein va Niels Bohr kabi olimlarning 
ishlari kvant mexanikasining yaratilishiga asos boʻldi.

 
2.
Tahlilning umumiy nazariy asoslari matematik tahlilning asosini tashkil etuvchi fundamental tushuncha va tamoyillarga taalluqlidir. Mana bir 
nechta asosiy asoslar: 
1. Haqiqiy raqamlar: Tahlil ratsional va irratsional sonlarni o'z ichiga olgan haqiqiy sanoq sistemasiga asoslanadi. Haqiqiy sonlar tahlilda 
miqdorlarni oʻlchash va solishtirish uchun asos boʻladi. 
2. Cheklovlar: Limitlar tahlil uchun asosiy hisoblanadi. Chegara tushunchasi matematik funktsiyalarning muayyan nuqtalarga yaqinlashganda 
harakatini tushunishga imkon beradi. Bu bizga uzluksizlik, hosilalar va integrallarni aniqlashda yordam beradi. 
3. Uzluksizlik: Uzluksizlik - bu funktsiyalarning silliqligi va bog'liqligini tavsiflovchi tahlilning asosiy tushunchasi. Agar funksiya grafigida keskin 
oʻzgarishlar yoki uzilishlar boʻlmasa, uzluksiz hisoblanadi. 
4. Hosilalar: Hosilalar funksiyaning ma'lum bir nuqtadagi o'zgarish tezligini o'lchaydi. Ular fizika, iqtisodiyot va boshqa sohalarda turli xil 
ilovalarga ega. Funktsiyaning hosilasi funksiyadagi kichik oʻzgarishlar va kirishdagi mos oʻzgarishlar nisbati chegarasi sifatida aniqlanadi. 
5. Integrallar: Integrallar maydonlar, hajmlar va miqdorlarning to'planishini hisoblash uchun ishlatiladi. Ular funktsiyaning oraliqdagi umumiy 
o'zgarishini topish usulini ta'minlaydi. Funktsiyaning integrali cheksiz kichik hissalar yig‘indisining chegarasi sifatida aniqlanadi. 
Bular tahlilning bir nechta asosiy asoslari xolos. Tahlil matematik funksiyalar va ularning xossalarini batafsil oʻrganish uchun foydalaniladigan 
tushuncha va usullarning keng doirasini oʻz ichiga oladi. 

To'yinmagan aldegid va ketonlar orasida tutash tizim hosil qilgan -oksobirikmalar muhim hisoblanadi:To'yinmagan aldegid va ketonlar orasida 
tutash tizim hosil qilgan -oksobirikmalar muhim hisoblanadi:Agar molekuladagi C=C bog‘i va karbonil guruhi orasida birdan ortiq oddiy bog‘ 
bo‘isa, ularning tabiati bir-biriga ta’sir etmaydi va alohida ikkita funksional guruh xossalarini namoyon qiladi.Н2С=СН-СНО —akrolein 
(propenal), eng sodda to‘yinmagan aldegid, 52°C da qaynaydigan rangsiz suyuqlik. Akroleinning juda o‘tkir hidi bor.Н2С=СН-СНО —akrolein 
(propenal), eng sodda to‘yinmagan aldegid, 52°C da qaynaydigan rangsiz suyuqlik. Akroleinning juda o‘tkir hidi bor.Uning nomi ham shu ma’noni 
anglatadi: akre o‘tkir, oleum — moy. Yog‘ va moy qattiq qizdirilganda qisman hosil bo‘lgan glitserin parchalanadi va ikki molekula suv ajratib 
akrolein hosil qiladi. Tomoqni qichitib, ko‘zni yoshlantiruvchi bu qo‘llansa hid akrolein hosil bo‘lganini anglatadi:Sanoatda akrolein sintetik 
glitserin olish jarayonida oraliq mahsulot sifatida ajratib olinadi yoki propilenni katalitik oksidlab ham olish mumkin. Undan bir qator sintetik 
polimer smolalar ishlab chiqarishda dastlabki mahsulot sifatida qo‘llariiladi.Sanoatda akrolein sintetik glitserin olish jarayonida oraliq mahsulot 
sifatida ajratib olinadi yoki propilenni katalitik oksidlab ham olish mumkin.
KETENLAR 
Keten atsetonning pirolizi natijasida olinadi: 
Keten ketonlarga xos reaksiyalarga kirishmaydi. Undan turli organik moddalar sintezida reagent sifatida foydalanadilar. 
Keten ketonlarga xos reaksiyalarga kirishmaydi. Undan turli organik moddalar sintezida reagent sifatida foydalanadilar. 
To'yinmagan aldegidlar va ketonlarning eng muhim vakillari 

Akrolein C H2=CH-CHO 

Kroton aldegid CH3-CH=CH-CHO 

Metilvinilketon СН3—СО—СН=СН2 
To'yinmagan aldegidlerdiń oddiy vakili -akrolien yoki propenal (CH2=CH-CHO).U sanoatda turli usullar bilan olinadi : 
4.

Yüklə 0,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin