Plank doimiysi , taʼsir kvanti — kvant mexanikaning asosiy fizik doimiylaridan biri. Plank doimiysi 1900-yilda mutlaq qora
jismning elektromagnit nurlanish spektrida energiyaning taqsimoti qonunini yaratishda M.Plank tomonidan fanga kiritilgan. h bilan belgilanadi.
Plank doimiysi L=(6,626196+ 0,000050) Yu-34 J. s . Koʻp hollarda p =A/2ts=1,0545887-10 34 J.s qiymatdan ham foydalaniladi.
[1]
Plank nurlanish qonuni — mutlaq qora jismntt elektromagnit nurlanish spektrida energiyaning taqsimoti haqidagi qonun, Plank formulasi. Bu qonun
1900-yilda nazariy jihatdan M. Plank tomonidan keltirib chiqarilgan. Buning uchun klassik fizika tushunchalariga mutlaqo yot, yaʼni elektromagnit
nurlanish alohidaalo-X.ida chiqayotgan energiya ulushlari — kvayatlardan iborat ekanligi va hir bir energiya ulushi ye nurlanish chasto-tasi v bilan
e=/rv bogʻlanganligi haqidagi gʻoyani ilgari suradi, bunda h — Plank doimiysi. Plank nurlanish qonuniq. nurlanishning kvant harakteridagi
qonunlaridan biri bulganligi tufayli fizikaning, ayniqsa, kvant mexanika, atom fizikasi, yadro fizikasi, elementar zarralar fizi-kasining rivojlanishida
katta aqamiyatga ega boʻldi. Uning yordamida h va k larning qiymati hisoblanadi. Unga asoslanib qizigan jismning (mas, yulduz sirti)
temperaturasini aniqlash mumkin. Plank nurlanish qonuniq.dan yorugʻlik manbalarini hisoblashda foydalaniladi. Muvozanat konstantasini Temkin
va Shvarsman usulida hisoblash Kimyoviy reaksiyalarning muvozanat konstantasini taqribiy hisoblash uchun Temkin va Shvarsman usulidan
foydalansa bo‘ladi. Bu usulda entropiya S
0
298
va entalpiya ΔH
0
298
larning standart qiymatlaridan foydalanib, standart sharoitdagi izobarik potensial-
ning yuqori haroratlardagi o‘zgarishi quyidagi tenglamadan topiladi:Bu tenglamaning oxirgi a’zosini issiqlik sig‘imining haroratga qarab
o‘zgarishini ΔCp=φ(T) ko‘rsatuvchi tenglamadan foydalanib aniqlaymiz: Bu tenglamani yuqoridagi tenglamaga qo‘yib, integrallagani mizdan so‘ng
quyidagi tenglamani keltirib chiqaramiz: M
0
, M
1
, M
2
, M-2 lar temperaturaga bog‘liq funksiyalar bo‘lib ularning qiymatlarini Temkin va
Shvarsmanlar aniqlashgan va bu qiymatlar ma’lumotnomada berilgan. (2) tenglamada: bu yerda n=1, 2 va -2 ga teng.
Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini tenglamadan topamiz:
yoki yuqoridagi tenglamalarni e’tiborga olsak, quyidagi ifodani olamiz: