O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi

10.4.Yopiq konturli rostlash tizimlari tasnifi. 
Yopiq konturli rostlash tizimlari quyidagi ko‘rsatkichlari bo‘yicha tasniflanadi: 
ta’sir etish prinsipiga ko‘ra, chiquvchi rostlanish parametriga ko‘ra, bajaradigan 
funksiyasiga ko‘ra. 
Ta’sir etish prinsipiga ko‘ra tasnifi. 
Avtomatlashtirilgan elektr yuritmalarni rostlash tizimining ta’sir etish 
prinsipiga ko‘ra tasnifi quyidagicha bo‘ladi: 
1.
Uzluksiz boshqaruv tizimli elektr yuritma. 
2.
Releli boshqaruv tizimli elektr yuritma. 
3.
Impulsli boshqaruv tizimli elektr yuritma. 
4.
Raqamli (mikroprotsessor)boshqaruv tizimli elektr yuritma. 
Uzluksiz boshqaruv tizimli elektr yuritma – bu shunday tizimki, unda har bir 
boshqaruvchi parametrlar bevosita vaqt bo‘yicha o‘zgaradi yoki o‘zgarishsiz 
qoladi. Shunga mos ravishda nazorat qilinuvchi parametrlar haqidagi axborot 
bevosita o‘lchanadi va boshqaruv tizimiga uzatiladi. Bunga asosan esa yurgazish 
motoriga bevosita ta’sir o‘tkazadi. 10.6. b - rasmdagi funksional sxema shunday 
tizimga mosdir. 

---

277 
Releli boshqaruv tizimli elektr yuritma - bunda elektr motorni boshqarish 
uchun to‘g‘ridan – to‘g‘ri rostlash kanalida ikkita turg‘un holatli- releli element RE 
bo‘ladi: 
agar U
kirish
>0 bo‘lsa, U
chiq.
= + U
n
. 
agar U
kirish
<0 bo‘lsa, U
chiq.
= 0 (yoki - U
n
) 
bu yerda U
n
– elektr motorning nominal iste’mol kuchlanishi. 
10.7 - rasmda releli elementning rostlash xarakteristikasi berilgan. 
10.7 - rasm. Ideal releli elementning rostlash xarkteristikasi 
a) bir qutbli; b) ikki qutbli. 
Releli boshqaruv tizimli elektr yuritma tizimining yopiq konturli funksional 
sxemasi 10.8 - rasmda keltirilgan.