Редаксийа щейяти
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
39 əhli-beyti-seyyidüş-şühəda haqqında növhələr deyilibsə, heç bir şairə bu zəriflikdə, bu dərə- cədə nazik istiarə və şirin ibarələr ilə növhə demək müyəssər olmayıbdır” (4, s.301). Təbbi ki, Kərbəla hadisəsi ilə əlaqədar yazılan hər bir əsərin başlıca ideyası baş ver- miş faciəni insan psixologiyasına təsir edərək, onu ehtizaza gətirmək, tökülən nahaq qanlara qarşı onlarda haqq-ədalət uğrunda mübarizə ruhu aşılamaqdan ibarətdir. Ona görə də şairlər şeirin emosional təsir gücünü artırmaq üçün əksər hallarda qadın və uşaq obrazlarına müraciət edirdilər. Əlbəttə, Zakir də digər sənətkarlar kimi qadınlardan söhbət açanda ilk növbədə Zey- nəb, Səkinə obrazlarına, uşaqlardan bəhs edəndə isə hələ qundaqda olan altı aylıq körpə Əliəsgər obrazına müraciət etmişdir. Bu surətlər fonunda yaratdığı epizodlarla o qəlb parça- layan, insanlarda qəzəb hisinin tüğyan etməsinə səbəb olan səhnələr yaratmağa nail olmuşdur: Baş açıq, yalın ayaq səhrada Heydər qızları, Naləvü fəryad edər Ali-peyəmbər qızları. Dəşti-qəm içrə qalıb biyarü yavər qızları, Nə rəvadır eyliyə xatuni-məhşər qızları. İbni-Sə`di-nabinaya iltica, ya Mustafa! Şami-şuma çün rəvan oldu əsirani-hərəm, Ba sipah-sərdə küdurət, ba dili-ənduhü qəm, Naqələr üzrə fəqan eylər Səkinə dəmbədəm, Bu nə insaf, mürivətdir, bu nə zülmü sitəm? Keçdi həddən üsrəti-Ali-Əba, ya Mustafa!... Tiri-təqdiri-qəza ta dəydi hülqi-Əsğərə, Eylədi ondan güzər bazuyi-ibni-Heydərə, Əhli-beytin naləsi sər çəkdi çərxi-əhzərə, Əlaman qəhhar qəhrindən o gün ki, məhşərə, Yüz qoyar yetmiş iki gülgünqəba, ya Mustafa! (5, s.304). Kərbəla hadisəsini bütün detalları ilə bilən XIX əsr insanı bu müsibətin iştirakçıların- dan hər hansı birinin adı çəkiləndə konkret olaraq onun başına gətirilən faciəni yada salır və şeirin emosional təsir gücü altında həmin hissləri yaşayırdı. Həməsrlərinin psixoloji duru- muna yaxından bələd olan Zakir, mərsiyə, növhə və sinəzən yazarkən seçdiyi obraz ətrafında müəyyən təsirli səhnələr yaratmaqla fikrini canlı, obrazlı şəkildə oxucuya çatdırmaq üçün birinci növbədə hansı obrazdan hansı məqamda, necə istifadə edəcəyini özlüyündə ölçüb-biç- dikdən sonra qələmə almışdır. Ona görə də şairin bu mövzuda yazdığı əsərlər dillər əzbəri ol- muş və müəllifinə böyük uğur gətirmişdir. Şairin yazdığı dini şeirlərin uğur qazanmasının başlıca səbəblərindən biri də qeyd etdiyimiz kimi, mövzunu düzgün seçməklə lazımi detalları hadisəyə uyğun şəkildə yerində, məqamında verməsindən ibarət idi. Onun Həzrət Zeynəbə, Həzrət Səkinəyə, Cənab Əliyə, Cənab Hüseynə ithaf etdiyi şeirlərin hər birində biz bu de- yilənlərin canlı şahidi oluruq. Bu sırada şairin Cənab Zeynəbə həsr etdiyi “Zeynəb” rədifli növhəyə nəzər salaq: Bu nə mahdır ki, həddən keçib iztirab, Zeynəb? Fələk üzrə mahü mehri eylədi kəbab, Zeynəb. Yox ümidi-sübh hərgiz üsərayi-qeydi-Şamə, Nə yaman giran nəhsə düşüb afitab, Zeynəb? |