31 iyul 1949. "Rəqs müəllimi", Lope de Veqa. Tərcüməçi Rəsul Rza, quruluşçu rejissor
Mehdi Məmmədov, rəssam Nüsrət Fətullayev, bəstəkar Qara Qarayev. Əsas rolları Barat
Şəkinskaya (Florela), Əjdər Sultanov (Aldemaro), Fatma Qədri (Felisiana) və Məmmədəli Vəlixanlı
(Belardo) oynayıblar.
4 yanvar 1952. "Məzəli hadisə", Karlo Haldoni. Tərcüməçi Sabit Rəhman, quruluşçu
rejissor Tofiq Kazımov, rəssam Bədurə Əfqanlı. Əsas rolları Mustafa Mərdanov (Filibert), Hökümə
Qurbanova (Janniana) və Sidqi Ruhulla (Rikard) ifa ediblər.
20 mart 1953. "Türkiyədə", Nazim Hikmət. Tərcüməçi Əkbər Babayev, quruluşçu rejissor
Ədil İsgəndərov, rəssamlar Nüsrət Fətullayev və Bədurə Əfqanlı, bəstəkar Cahangir Cahangirov.
Tamaşada teatrın bütün aktyorları iştiran ediblər.
22 oktyabr 1955. "Qış nağılı", Vilyam Şekspir. Tərcüməçi Tələt Əyyubov, quruluşçu
rejissor Ələsgər Şərifov, rəssam Nüsrət Fətullayev, bəstəkar Qara Qarayev. Hermiona rolunda
Hökümə Qurbanova və Avtolik obrazında Məmmədəli Vəlixanlı böyük qələbələr əldə ediblər.
Milli Dram Teatrı 1938-1960-cı illərdə öz fəaliyyətində gənc şair və nasirlərdən Səməd
Vurğunu, İmran Qasımovu, Sabit Rəhmanı, Mehdi Hüseyni, Ənvər Məmmədxanlmı, Süleyman
Rüstəmi, Məmmədhüseyn Təhmasibi, İlyas Əfəndiyevi dramaturgiyaya şövqləndirib, onların
əsərlərini səhnəyə gətirib. Həmçinin Zeynal Xəlilin "İntiqam" (1942) və "Qatır Məmməd" (1945),
Səttar Axundovun "Zərif tellər" (1951), Rəsul Rzanın "Vəfa" (1943) və "Qardaşlar" (1956), Mir
Cəlalın "Mirzə Xəyal" (1943), İslam Səfərlinin "Göz həkimi" (1955), "Yadigar" (1956) və "Ana
ürəyi" (1960), Adil Babayevin "Dağlar qızı" (1960) pyeslərinin tamaşalarını öz repertuarına dixil
edib.
Klassiklərimizdən Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri" (1948 və 1953),
"Hacı Qara" (1955), Nəcəf bəy Vəzirovun "Müsibəti-Fəxrəddin" (1940) və "Hacı Qəmbər" (1955),
Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Dağılan tifaq" (1950) və "Köhnə dudman" (1950), Cəlil
Məmmədquluzadənin "Ölülər" (1948), Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" (1956), Cəfər Cabbarlının
"Aydın" (1940), "1905-ci ildə" (1944 və 1955), "Sevil" (1944 və 1952), "Yaşar" (1947), "Od gəlini"
(1950), "Almaz" (1957) əsərləri yeni quruluşlarda oynanılıb.
Bu dövrdə teatr tərcümə pyesləri əsasında da maraqlı tamaşalar hazırlayıb. Bunlardan Mixail
Lermontovun "İki qardaş" (1941), Konstantin Simonovun "Vətən oğlu" ("Bizim şəhərli oğlan".
1941), Tur qardaşlarının "Gizli döyüş" ("Təkbətək döyüş". 1944) və "Bir evin sirri" (1949), Ceyms
Qou və Arno D'Nyussonun "Dərin köklər" (1948), Aleksandr Fadeyevin "Gənc qvardiya" (1948),
Aleksandr Ostrovskinin "Günahsız müqəssirlər" (1948), Anatoli Boryanovun "O tayda" (1949),
Boris Lavrenyovun "Amerikanın səsi" (1950), Hüseyn Muxtarovun "Ailə namusu" ("Allanın ailəsi".
1951), Nikolay Qoqolun "Müfəttiş" (1952), Vadim Sobkonun "İkinci cəbhə arxasında" (1952),
Karlo Haldoninin "Mehmanxana sahibəsi" (1952), Lope de Veqanın "Seviliya ulduzu" (1953),
Maksim Qorkinin "Vassa Jeleznova" (1954), Yuri Yanovskinin "Prokurorun qızı" (1954), Aleksandr
Şteynin "Şəxsi iş" (1956), Vasili Şkvarkinin "Özgə uşağı" (1956), Nazim Hikinətin "Qəribə adam"
(1956), Tsao Yuyun "Tufan" ("Tayfun". 1959), Anton Çexovun "Vanya dayı" (1959), Pavel
Malyarevskinin "Daş qartal" (1959), Yuri Osnos və Viktor Vinnikovun "Hind gözəli" (1959)
əsərlərinin tamaşalarını gösfərmək olar.
Teatrda gənc rejissorlar Əliheydər Ələkbərov, Məcid Zeynalov, Şəmsi Bədəlbəyli, Səftər
Turabov, Əşrəf Quliyev, Nəsir Sadıqzadə müstəqil quruluşlar verməyə başlayıblar. Gəncə teatrından
gəlmiş Mehdi Məmmədov (1945) və Moskva da ali təhsil almış Tofiq Kazımov (1951) truppaya
quruluşçu rejissor götürülüblər.
Milli Dram Teatrı 1948-ci ildə Moskvada qastrolda olub və 1959-cu ildə Azərbaycan
Ədəbiyyatı və İncəsənəti Dekadasında iştirak edib.
1948-ci il avqustun 20-dən sentyabrın 5-dək davam edən qastrolda Səməd Vurğunun
"Vaqif", Ənvər Məmmədxanlının "Şərqin səhəri", Cəfər Cabbarlının "1905-ci ildə", Vilyam
Şekspirin "On ikinci gecə", Aleksandr Ostrovskinin "Günahsız müqəssirlər" və "Tufan" əsərlərinin
tamaşaları göstərilib.
Dekadanın (22-31 may) repertuarına isə "Otello", "Almaz", "Fərhad və Şirin", "İliç buxtası"
(Cabbar Məcnunbəyov) tamaşaları daxil idi.
1948-ci ildə Mərziyə Davudova, Mirzağa Əliyev və Sidqi Ruhulla, 1959-cu ildə Ədil
İsgəndərov SSRİ xalq artisti fəxri adları ilə təltif olunublar.
Dostları ilə paylaş: |