Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycanın Xocavənd rayonunun Qaradağlı kəndində
Yüklə 5,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Vətən Əmirxan oğlu Əliyev – 1972-ci il aprel ayı- nın 13-də Qaradağlı kəndində doğulmuş, Qaradağlı kənd orta məktəbini bitirmişdir. Olduqca tərbiyəli, səmimi və ürəkli bir oğlan olan Vətən, kənd sakin- lərinin sevimlisi idi. Ermənilə- rin torpaq iddiası ilə xalqımıza təcavüzü başlanan gündən Və- tən də digər vətənpərvər kənd sakiləri ilə çiyin-çiyinə doğma yurdunun müdafiəsinə qalx- mışdı. Qaradağlı ermənilər tərəfindən işğal olunanda, o və özün- dən böyük qardaşı ġahruz da əsir götürülənlərin arasında idi. Vətən digər əsir götürülənlərlə yanaşı Xankəndi şəhərinə aparılmış, həbsxanaya atılmışdı. Özünün və vətəninin başına gələnlərlə heç cür razılaşa bilməyən Vətən, bunu özünə böyük təhqir hesab edir, bir çıxış yolu axtarırdı. 1992- ci il fevral ayının 19-da səhər saatlarında o və digər dörd gənc azərbaycanlı əsir Xankəndi həbsxana- sından çıxarılıb, naməlum istiqamətə aparıldılar... Onların sonrakı taleləri bu günə kimi bəlli deyil. Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 89 Hafiz Elmaz oğlu Axundov – 1973-cü il yanvar ayının 10-da Qaradağlı kən- dində doğulmuş, Qaradağlı kənd kənd orta məktəbində oxumuşdu. Şuşa Kənd Təsər- rüfatı Texnikumunda təhsil alırdı. O, Qaradağlıya düşmən həmlələrinin qarşısının alın- masında yaxından iştirak edir- di. Qaradağlı kəndi ermənilər tərəfindən işğal olunanda Hafiz də girov götürülmüş, Xankən- dinə aparılmışdı. 19 yaşı təzəcə tamam olmuş Hafiz, 1992-ci il fevral ayının 19-da səhər saatlarında digər dörd gənc həmkəndlisi ilə birgə Xankəndi həbsxanasından çıxarılmış və naməlum istiqamətə aparılmışdır. Digərləri kimi onun da sonrakı taleyi bu günə kimi dəqiq müəyyən edilməmişdir. Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 90 Mikayıl Ġslam oğlu DadaĢov – 1970-ci ildə Qaradağlı kəndin- də doğulmuşdur. Qaradağlı kənd kənd orta məktəbinin səkkizinci sinifini bitirmişdi və təhsilini 125 saylı Texniki Peşə Məktəbində davam etdirirdi. Mikayıl doğma kəndinin müdafiə olunmasında çox yaxından iştirak edirdi. Qara- dağlı ermənilər tərəfindən işğal olunanda, kəndin sağ qalmış sakinləri ilə yanaşı Mikayıl da əsir götürülmüş, Xankəndinə aparılaraq həbsxanaya atılmışdı. 1992-ci il fevral ayının 19-da səhər saatlarında həbsxanadan çıxarılmış və naməlum istiqamətə aparılmış gənc azərbay- canlılardan biri də Mikayıl idi. Sonrakı taleyi bu günə kimi dəqiq müəyyən edilməmişdir. Əbülfət Mehman oğlu Hüseynov –1975-ci il iyul ayının 1-də Qaradağlı kəndində doğulmuş, Qaradağlı kənd orta məktəbində təhsil almışdır. Olduqca bacarıqlı, çevik və səmimi olması ilə kənd sakin- lərinin sevimlisinə çevirilən Əbülfət, yaşının az olmasına baxmayaraq, doğma kəndinin müdafiə olunmasında yaxından iştirak edirdi. Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 91 Qaradağlı ermənilər tərəfindən işğal olunanda, kəndin sağ qalmış sakinləri ilə bərabər o da əsir götürülmüş, Xankəndinə aparılaraq həbsxanaya atılmışdı. 1992-ci il fevral ayının 19-da səhər saatlarında həbsxanadan çıxarılıb, naməlum istiqamətə aparılanlardan biri də Əbülfət idi. Onların sonrakı taleləri bu günə kimi dəqiq müəyyən edilməmişdir. Füzuli Cavad oğlu Vəli- yev –1968-ci il aprel ayının 15-də Qaradağlı kəndində do- ğulmuş, Qaradağlı kənd kənd orta məktəbində təhsil almış- dır. Ermənilərin torpaq iddiası başlanan gündən Füzuli də di- gər vətənpərvər kənd sakinləri ilə birgə doğma yurdunun müdafiəsinə qalxmış, silahlı həmlələrin qarşısının alınma- sında yaxından iştirak etmiş- dir. Füzuli 1991-ci ildən Qa- radağlı kənd Milis Bölməsinin əməkdaşı idi. Qaradağlı kəndi ermənilər tərəfindən işğal olunanda əsir götürülənlərdən biri də Füzuli idi. 1992-ci il fevral ayının 19-da səhər saatlarında ermənilərin Vətən, Hafiz, Mikayıl və Əbülfətlə birlikdə Xankəndi həbsxa- nasından çıxarıb naməlum istiqamətə apardığı beşinci azərbay- canlı Füzuli idi. Sonrakı taleyi bu günədək dəqiq müəyyən edilməyənlərdən biri olan Füzuli ailəli idi. 1992-ci il yanvar ayının 24-də ana- dan olmuş qızı Xəyalə hələ də adını eşidib üzünü görmədiyi atasının yolunu gözləyir... Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 92 ELAN OLUNMAMIġ MÜHARĠBƏ BAġLANANDAN BƏRĠ MÜXTƏLĠF VAXTLARDA ġƏHĠD OLANLAR : Səlim Kazım oğlu Kazı- mov – 1958-ci il aprel ayının 15-də Qaradağlı kəndində do- ğulmuş, Qaradağlı kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra, təhsilini Bakı Yüngül Sənaye Texnikumunda davam etdirmiş- dir. Texnikumu bitirdikdən son- ra Səlim ixtisası üzrə işləməyə başlamış və sonuncu iş yeri Şu- şa İstehlak Cəmiyyətinin Qara- dağlı kəndində fəaliyyət göstə- rən qarışıq mallar dükanı ol- muşdur. Qaradağlı ermənilər tərəfindən işğal edilən gün Səlimin qardaşı Nəsimi qətlə yetirilmiş, atası Kazım Kazımov isə əsir götürülmüşdü. Səlim atasının əsirlikdən azad olunması üçün bütün imkanlardan istifadə edir, yollar axtarırdı. Nəhayət, K.Kazımov 31 mart 1992-ci ildə erməni əsirliyindən azad edil- di. Lakin Səlim mart ayının 29-da Ağdam rayonu ərazisində həlak olmuşdu və atasını görə bilmədi... Ailəli idi, 3 övladı yadigar qalıb. Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 93 Elsevər Teyyub oğlu Tağı- yev –1976-cı il may ayının 26- da Qaradağlı kəndində doğul- muşdu. Qaradağlı kənd orta məktəbində təhsil alırdı. O, nümunəvi bir şagird idi. Elsevər 18 oktyabr 1991-ci ildə ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Elçin Möhübbət oğlu Sü- leymanov –1965-ci il sentyabr ayının 3-də Qaradağlı kəndində doğulmuşdur. Qaradağlı kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra Rusiyanın İrkutsk vilayətinə getmiş, burada Politexnik İnisti- tutuna daxil olmuşdu. Ermənilərin Qarabağda tö- rətdiyi vandalizm aktları barədə eşidən Elçin, doğma kəndinə qayıtmış, özünümüdafiədə işti- rak etmişdir. O, 15 dekabr 1991-ci ildə münaqişə zəminində ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Subay idi. Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 94 Ġltifat Yelmar oğlu Əzizov –1964-cü il oktyabr ayının 24-də Qaradağlı kən- dində doğulmuşdur. Qaradağlı kənd orta məktəbini bitirmişdi. Dağlıq Qarabağda erməni təcavüzkarlığı başlanan gün- dən Ġltifat Əzizov da digər həmkəndliləri kimi doğma yurdun müdafiəsinə, təcavüz- karlara qarşı mübarizəyə qalx- mışdı. Ġltifat müharibənin ge- dişində aldığı yaralardan, ke- çirdiyi mənəvi və psixoloji sarsıntılardan 26 may 1993-cü ildə dünyasını dəyişmişdir. Ailəli idi, 2 övladı yadigar qalıb. Nazim Qiyas oğlu Vəli- yev –1 aprel 1961-ci ildə Qa- radağlı kəndində doğulmuş- dur. Orta məktəbi Qaradağlı- da bitirdikdən sonra N.Vəli- yev, Şuşa Kənd Təsərrüfatı Texnikumuna daxil olmuş və Baytarlıq ixtisası üzrə təhsili- ni davam etdirmişdir. Qaradağlıda gedən uzun- müddətli döyüşlərdə N.Vəli- yev özünümüdafiə dəstəsinin tərkibində erməni silahlı bir- liklərinə qarşı döyüşlərdə iştirak etmişdir. Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 95 Müharibənin qızğın vaxtlarında Nazimlə bərabər bir neçə kənd sakini ermənilər tərəfindən əsir götürülmüşdü. Yerli sakinlərin səyi nəticəsində 24 saatdan sonra əsir götürülənləri azad etmək mümkün olmuşdu. Lakin sonrakı döyüşlərin birində səngər yaxınlığında mərmi partlayışı zamanı N.Vəliyev Psixi və nevroloji travma nəticəsində kəskin beyin qan dövranı pozğunluğu keçirmiş və həlak olmuşdur. Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 96 ƏSĠRLĠKDƏN AZAD OLUNDUQDAN AZ SONRA VƏFAT EDƏNLƏR Qaradağlı kəndi iĢğal edildikdən sonra ermənilər tərəfindən əsir götürülən kənd sakinlərindən 54 nəfəri Xankəndi və Əsgəranda 2 aydan artıq müddətdə əsirlikdə saxlanılmıĢdır. Bu insanların əksəriyyəti əsirlikdə olduqları dövrdə ermənilər tərəfindən verilən ağır iĢgəncə və əzab- ların, məruz qaldıqları mənəvi və psixoloji sarsıntıların nəticəsi olaraq əsirlikdən azad olunduqdan az bir vaxt sonra vəfat etmiĢlər. Onların siyahısını təqdim edirik: 1. Familət Gəray oğlu Şirinov 2. Zülümxan Miriş öğlu Hüseynov 3. Yusif Nəriman oğlu Quliyev 4. Minayə Səməd qızı Əmirxanova 5. Sitarə Səməd qızı Hüseynova 6. Məhəmməd Hüseyn oğlu Həsənov (oğlu şəhid olub) 7. Qulu Əyyub oğlu Xəlilov (qardaşı şəhid olub) 8. Şəmil Alı oğlu Məmmədov 9. Sərdar Qaçay oğlu Tağıyev (oğlu və qardaşı şəhid olub) 10. Əvəz Qaçay oğlu Tağıyev (qardaşı şəhid olub) 11. Mirvari Təhməz qızı Hüseynova 12. Güllər Dostu qızı Tağıyeva 13. Mina Mirxudar qızı Sadıqova 14. İlqar Qasım oğlu Əliyev- (atası şəhid olub) 15. Tevon Həbil oğlu Tağıyev (oğlu şəhid olub) 16. Atlıxan Fərman oğlu Hüseynov 17. Firudun Hümbət oğlu Hüseynov, Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 97 ġAHĠD QARADAĞLILAR Onlar yaĢayır, amma necə deyərlər, fiziki cəhətdən ya- Ģasalar da, əsirlikdə çəkdikləri məĢəqqətləri hələ də onları sözün bütün mənalarında təhdid edir. Onlar o ağılalmaz hadisələri, o müdhiĢ günləri yaddaĢlarında ağır yük kimi daĢıyır, həm səhhətlərində - gerçəkdə, həm yuxularında er- məni vəhĢətlərini bir daha yaĢayanlardı... Dünya onların səsini, fəryadını nə zaman eĢidəcək?! Onlar öz fiziki ömür- lərində Haqqın, Ədalətin təntənəsini görə biləcəklərmi?!. 1. Şirinov Şamxal Familət oğlu 2. Əmirxanov Güloğlan Ənbər oğlu (əlil) 3. Əliyev Oruc Məhərrəm oğlu (qardaşı şəhid olub, özü isə əlildir) 4. Süleymanov Möhübbət Qaçay oğlu 5. Şirinov Elşən Elman oğlu (əlil) 6. Şirinova Minarə Cəfər qızı 7. Quliyev Əmiraslan İman oğlu (əlil) 8. Nağıyev Seyyur Xanlar oğlu (qardaşı şəhid olub, özü isə əlildir) 9. Quliyeva Sədaqət İmran qızı (oğlu və əri şəhid olub) 10. Quliyev Rafiq Əlaslan oğlu (atası və qardaşı şəhid olub, özü isə əlildir) 11. Əliyev Nofəl Qasım oğlu (atası şəhid olub) 12. Abbasov Aydın Mehdi oğlu 13. Məmmədov Ələddin Alı oğlu 14. Quliyev Əlqəmə Baloğlan oğlu (oğlu şəhid olub) 15. Tağıyev Tapdıq İnqilab oğlu 16. Tağıyev Talıb İnqilab oğlu (əlil) 17. Tağıyev Xudayyət Məmməd oğlu 18. Hüseynov Vidadi Qardaşxan oğlu Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 98 19. Hüseynov İlqar Qardaşxan oğlu 20. Hüseynova Həqiqət Yusif qızı (əri şəhid olub) 21. Quliyeva Gərəkməz Mirxudar qızı 22. Əliyev Şahruz Əmirxan oğlu (qardaşı şəhid olub, özü isə əlildi) 23. Hüseynov Novruz Həmzə oğlu (qardaşı şəhid olub) 24. Quliyeva Tavar Hüseyn qızı 25. Kərimov Qara Hüseyn oğlu (oğlu şəhid olub) 26. Babayev Rabil Rahib oğlu 27. Kazımov Kazım Əbülhəsən oğlu (iki oğlu şəhid olub) 28. Əliyev Umudvar İsa oğlu 39. Doluxanov Məhkəmə Müseyib oğlu (oğlu şəhid olub) 30. Hüseynov Baxşeyiş Əkbər oğlu (əlil). Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 99 ERMƏNĠLƏRĠN QARADAĞLIDA TÖRƏTDĠYĠ SOYQIRIMI BARƏDƏ ETĠRAFLARI "... O, soyuqqanlılıqla "B-7"-ni çiyninə qoydu, hədəfi seçdi və tətiyi basdı. Birinci mərmi gurultu ilə ikinci mərtəbədəki künc pəncərədən içəri daxil oldu, içəridə hər şeyi yandırdı. Pəncərədən sarı alov püskürdü. Bu, siqnal idi və hücum edənlər kəndi güllə yağışına tutdu...” Markar Melkonyanın “Mənim qardaşımın yolu" kitabından Tam sübuta yetirilmiş faktdır ki, bu müharibədə muzdlularla yanaşı erməni terror təşkilatlarının çoxlu sayda üzvləri də ermənilər tərəfdən vuruşmuşlar. Bunlardan biri və ən fəalı Fransa, ABŞ, Livan və bir sıra digər Avropa ölkələrində Türkiyə siyasət adamlarına, ümumən türklərə qarşı terror aktları törətmiş, “Asala” terror təşkilatının aparıcı fiqurlarından biri sayılan beynəlxalq terrorçu Monte Melkonyandır. Markar Melkonyan öz əsərini qardaşı, "ASALA" beynəl- xalq erməni terror təşkilatının rəhbərlərindən biri olmuş Monte Melkonyanın Azərbaycan torpaqlarının işğalındakı iştirakına həsr edib. XX yüzilin 70-80-ci illərində Monte Melkonyan Av- ropanın bir sıra ölkələrində, o cümlədən Fransada dinc insanla- ra qarşı bir sıra qanlı aksiyalar təşkil etmişdir. 1983-cü ildə Melkonyanın və onun silahdaşı Vazgen Sisliyanın təşkilatçılığı və rəhbərliyi ilə Fransanın Orli hava limanında "Türk hava yol- ları" şirkətinə məxsus təyyarəyə qarşı terror aktı həyata keçiril- mişdir. Bu aksiyadan sonra Fransanın hüquq-mühafizə orqanla- rı tərəfindən həbs edilən Melkonyan 1989-cu ildə erməni terror təşkilatlarının rəsmi Parisə çoxsaylı hədələri və təzyiqləri nəti- cəsində azadlığa buraxılmış və "persona-non-qrata" elan Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 100 edilmişdir. Monte Melkonyanı şəxsən tanıyan və Fransa həbs- xanasında onunla görüşmək imkanı qazanmış tanınmış erməni publisisti və rejissoru Ted Boqosyan Amerikanın "Radio Open Source" radiosuna müsahibəsində demişdir: "Monte, demək olar ki, mənimlə eyni ildə Böyük Kaliforniya vadisində anadan olmuşdur. O, özünəməxsus şəkildə erməni həqiqətləri ilə bağlı axtarışlarda idi. O, radikallaşdı, gizli fəaliyyətə başladı, ermə- ni terror təşkilatına qoşuldu, həmçinin silah və narkotik mad- dələrin alveri ilə məşğul olmağa başladı. Montenin sifarişi ilə Fransada əsasən türk səfirlikləri, biznes nümayəndəliklərinə qarşı çoxlu sayda dinc insanların ölümü ilə nəticələnmiş qanlı aksiyalar həyata keçirildi." 1989-cu ildə Monte Melkonyan Er- mənistana dəvət olunmuş və burada Azərbaycana qarşı işğalçı- lıq kampaniyasının fəal iştirakçılarından biri olmuşdur. O, Qa- radağlı, Xocalı və Azərbaycanın bir sıra digər yaşayış məntə- qələrində dinc insanlara qarşı soyqırım cinayətlərinə bilavasitə rəhbərlik edən şəxslərdən olmuşdur. Markar Melkonyan "Mənim qardaşımın yolu" kitabında Montenin Qaradağlının işğalında iştirakı ilə bağlı bunları yazır: "... O, soyuqqanlılıqla "B-7"-ni çiyninə qoydu, hədəfi seçdi və tətiyi basdı. Birinci mərmi gurultu ilə ikinci mərtəbədəki künc pəncərədən içəri daxil oldu, içəridə hər şeyi yandırdı. Pəncərədən sarı alov püskürdü. Bu, siqnal idi və hücum edən- lər kəndi güllə yağışına tutdu. ...Günorta saat 5-də dəstələr tapşırığı yerinə yetirdi. Həmin gün erməni tərəfdən cəmi bir döyüşçü öldürülmüşdü. Düşmən tərəfdən isə iki nəfər öldürülmüş, əsir götürülmüş 48 nəfər azərbaycanlı isə yük avtomobilinə tərəf irəliləyirdi. Əsirlər Ste- panakertə (Xankəndinə –red.) aparıldı və azərbaycanlıların Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 101 əlində olan erməni əsirləri ilə dəyişdirilənə qədər orada saxlanıldı. ...Arabo və Aramo dəstələrinin döyüşçüləri (Qaradağlı kən- dinin işğalında iştirak etmiş muzdlu erməni terrorçularından ibarət dəstələr – red.) kəndin kənarında içərisində dinc insan- ların, o cümlədən qadınların da olduğu 38 əsiri xəndəyə atdı- lar. Arabo və Aramo dəstələrinin əsgərləri əsirləri güllələməyə başladılar və bıçaqları ilə, istisnasız olaraq, hamısını doğrad- ılar. Aştarakdan olan vətənpərvər dəstəsinin 5 üzvündən biri olan Edo bir neçə nəfərin üzərinə benzin tökdü və yandırılmış kibriti onların üstünə atdı. Monte xəndəyə yaxınlaşanda orada yanmış meyitlərin qalıqları var idi. ...Ümumilikdə, iki gün ərzində Qaradağlıda və onun ətra- fında 53 azərbaycanlı qətlə yetirilmişdi...” (Qeyd. Qaradağlı kəndində baĢ vermiĢ bu dəhĢətli ha- disələrin araĢdırılması ilə məĢğul olan Azərbaycan Respub- likası Hərbi Prokurorluğunun xüsusi istintaq qrupu erməni terrorçularının cinayət əməlləri barədə Azərbaycan Res- publikası Cinayət Məcəlləsinin soyqırım maddəsi ilə cinayət iĢi açıb və cinayətkarlar müəyyənləĢdirilərək barələrində beynəlxalq axtarıĢ elan edilib.) Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 102 QARADAĞLI SOYQIRIMI ġAHĠDLƏRĠN DĠLĠ ĠLƏ (şahidlərin üslubuna toxunulmamışdır) Qara Hüseyn oğlu Kərimov (Qaradağlı kənd sakini): - 1992-ci il fevral ayı- nın 15-də axşamacan güclü atışma oldu. Silahımız ça- tışmırdı. Kəndə kömək də gəlmirdi. Müdafiə postla- rında ölən və yaralananlar var idi. Erməni qoşun böl- mələri kəndə aramsız hü- cumlar təşkil edirdi. Kənd- də Zivər adında bir qadın vardı. Nəvəsi Vəfa üçün saxladığı toy üzüyünü sandıqdan çıxarıb barmağına taxmışdı ki, kənd birdən işğal olunsa və qaçmaq məcburiyyətində qalsa, heç olmasa onu özü ilə apara bilsin. Ermənilər onu öldürüb, üzüklü barmağını da kəsib aparmışdılar. Oğlum Əliqismət və Kamal onun meyidini bir təhər gətirib dəfn edə bildilər. Həmin günün gecəsi postda Nobili, Xanalı və Altayı da öl- dürmüşdülər. Gecə düşən kimi idarənin yanından Musa dərəsi- nə endik ki, oradan təhlükəsiz yerlə gedib onların meyitlərini gətirək. Mənimlə həmkəndlilərim Arif, Dəmir, Tavar və Mə- həmməd müəllim də getdilər. Ermənilər meyitləri yandırmış- dılar. Fevral ayının 17-si səhər saat 5 olardı. Gördük ki, “Zəki bulağı” tərəfdən çoxlu maşın gəlir. Gələnlər erməni silahlıları Qaradağlı soyqırımı şahidlərin dili ilə 103 idi. Çoxlu hərbi qüvvə kəndə dolurdu. Ermənilərin məskunlaş- dığı qonşu kəndlərdən də gələn silahlılar vardı. Kənddəki idarə binasının alt mərtəbəsində toplaşdıq. Ermənilər hər tərəfdən binanı atəşə tutmuşdular. Oğlum Əliqismət üst mərtəbədə düş- mənlərə cavab atəşi açırdı. Ermənilər Əliqisməti vurdular. O, ölüm ayağında ürək-dirək verib dedi ki, düşmənə təslim olma- yın, son nəfəsinizədək kəndi müdafiə edin, qoymayın işğal altına düşsün. Binanı tam mühasirəyə almışdılar. Çıxış yolumuz yox idi, bizi əsir götürdülər. Ermənilərin arasında xarici muzdlular da var idi. Əllərimizi bağlamışdılar. Oğlum Əliqismət hələ də can verirdi. Gözlərimin içinə baxırdı. İstədim yaxınlaşam, kömək edəm qoymadılar. Gör neçə illər keçib amma hələ də o an hər dəfə yadıma düşdükcə dəhşətə gəlirəm. Ermənilər orada çəkiliş də aparırdılar. Kamera qarşısında elə danışırdılar ki, guya ölənlərin hamısı ermənilərdi. Əllə- rində qırmızı plakat tutmuş ermənilər də vardı. Ermənicə başa düşməsək də, plakatlara nəsə şüar yazdıqları bilinirdi. Bilinirdi ki, bu yalançı çəkilişi haradasa yaymaq üçün edirlər. Çəkilişləri aparandan sonra bizi cərgəyə düzdülər. Yaş- lıları, qadınları və yaralıları bir maşına, cavanları isə başqa maşınlara doldurdular. Kənddən çıxanda müqəddəs “Pir”in yanında maşını saxladılar. Gündüz saatları idi. Eldar və Şahmurad adlı iki nəfəri öldürüb meyitlərini yola atdılar. 10- 15 km getdikdən sonra maşını Cəmiyyət (Ningi) kəndinin toyuq ferması olan ərazisində saxladılar. Bizi aparan erməni komandir poçtun müdiri Həbibi orda öldürdü. Bizi əsir aparan erməni silahlılarının içərisində qonşu kəndlərdən olan ermənilər də var idi. Onlardan biri kəndçimiz Zahidi əvvəllərdən tanıyırmış. Birdən həmin erməni soruşdu ki, Qənirə Paşayeva, Şaiq Aslanov 104 Zahid də aranızdadırmı? Zahid cavab verəndə erməni komandiri onu da güllələdi. Biz Malıbəyli körpüsünə çatanda erməni silahlıları maşını saxlayıb yerə düşməyimizi əmr etdilər. Bu vaxt cavanları gətirən maşın da Malıbəyli körpüsünə çatdı. Gördük ki, maşında adam az qalıb. Kəndçimiz Əbülfəti gördüm. Ondan soruşdum ki, bəs uşaqlar hanı? Dedi ki, uşaqları öldürdülər. Məlum oldu ki, ermənilər cavan əsirləri mindirdikləri maşını “Bəylik bağı” deyilən ərazidə saxlayıb çoxunu elə oradaca güllələyiblər. Erməni silahlıları o soyuq qış günündə bizi cərgəyə düzüb paltarlarımızı çıxarmağı əmr etdilər. Sonra bizi Xankəndinə qədər o soyuqda piyada aparıb zirzəmiyə saldılar. Bizi türməyə salanadək açıq havada qarın içində 8-9 saat saxlamışdılar. Gecə çox üşüyürdük. Gecəni orda qaldıq. Fevral ayının 18-i idi. Güclü qar yağmışdı. Su əvəzinə qar yeyirdik. Səhər tezdən 5 nəfəri əsiri çıxarıb, harasa apardılar. Mart ayının 13-də məni, İlqarı və Nofəli bizimkilər geri ala bildilər. Əsirlikdən xilas ola bildim. Əmim oğlu Şahlar bizi öz evinə gətirdi. Oğlum Əliqismətin meyitini Ağdam məscidindən aparıb “Uzun dərə” deyilən yerdə dəfn etdim. Arzum ürəyimdə qaldı. O, hələ evlənməmişdi. Sağlığında deyirdi ki, qoy müharibə qurtarsın sonra baxarıq. Gözaltısı vardı, toy üçün paltar, üzük də almışdıq, nə isə... |