English-Azerbaijani Explanatory

Property — 1) Mülkiyyət 2) 
Mülkiyyət hüququ 3) 
Xüsusiyyət, keyfiyyət.
Proportion
 Wheel — 
Mütənasib (proporsional) 
böyümə mexanizmi və ya 
mətnin
 
və ya 
təsvir 
fraqmentinin
 kiçildilməsi 
(tərtibat 
zamanı).
Proportional
 Font 
—
Proporsional 
şrift. Nəşriyyat 
işlərində
 ensiz simvolların 
enlilərə
 nisbətən 
çox yer 
tutması səbəbindən 
onların 
eninə artırılması.
Proposition
 —
 
1)
 Cümlə; 
mülahizə; 
ifadə
 
etmə 2) 
Teorem.
Proprietary — Xüsusi, özəl, 
patentləşdirilmiş.
Protect — 
1) 
Müdafiə 2) 
Qoruma.
Protected 
— 1) 
Müdafiə 
olunan; qorunan.
Protected File — Qorunan 
fayl.
Protection — 1) Qoruma 2) 
Qoruma vasitəsi.
Protection 
System — Qoruma 
sistemi.
Protocol
 
—Protokol, 
məlumatların
 ötürülmə 
metodu
 (ötürülən 
informasiyanın
 
formatı, 
kompüterlər
 və ya 
sistemlər 
arası informasiya 
mübadiləsinin razılaşma və 
qaydaları).
Prototype — 
Prototip, 
maket.
Prototype Language —
Prototiplər 
dili.
Prototyping
—
Maketləşdirmə, prototipin 
işlənib hazırlanması.
Provably
 Difficult
 — 
Çətin 
sübut
 edilən.
Prover
 — 
Sübut vasitəsi.
Provide 
—
 
1) Nəzərdə tutmaq; 
qabaqcadan
 görmək 2) 
Təmin
 
etmək, təchiz etmək.
Provider 
— Provayder - 
istifadəçiyə 
İnternetə giriş 
təmin 
edən təşkilat.
Provision 
— 1) Təchizat, 
təminat 2)
 Şərt, maddə 
(məs.,
 proqram
 təminatına 
lisenziyanın).
Provocative
 Maintenance 
— 
Təxribati
 
xidmət.
Prowler
 — Təmizləyici (dövrü 
olaraq
 fayl 
sistemində 
yığılan «zibilləri» 
təmizləyən xidməti 
proqram).
PS/2 
— PS/2 ailəsi. IBM 
korporasiyasının
 
fərdi 
kompüter.ailəsi.
PS/2
 
Mouse
 —
 PS/2 
maus.
٠
 
Kompüterin sistem 
platasmdakı porta (6 dəlikli 
-344-
-345-

PS/2
 mouse port) 
qoşulan 
maus.
PS/2 Mouse 
Port —PS/2 
maus 
portu.
Pseudo
 
Language 
—
 Psevdo- 
dil.
Pseudoaddress
 — Psevdo- 
ünvan.
Pseudosuit
— Kvazihaker 
(özünü
 haker
 
kimi
 göstərən, 
amma
 haker 
cəmiyyətinin 
psixologiyasının
 
və 
mədəniyyətinin
 nə 
olduğunu 
bilməyən proqramçı.
p-Si
 
(Polysilicon) — Polikristal 
silisium.
Psychedelic
 —
 Psixodelik. 
Neon reklamlarda 
rəngi 
dəyişərək, 
ona parlaqlıq 
verən, «elektron» çalar.
Psychology
— Psixologiya.
PTMM (Please Teli Me 
More)
 
— (Digispeak) 
Yenə
 də
 bir 
şey de.
PTN
 (Public 
Telephone 
Network) —
 Ümumi 
istifadə
 üçün telefon 
şəbəkəsi.
PTO 
(US Patent 
and 
Trademark Öffıce) — Patent 
və
 ticarət
 nişanları
 bürosu
Public Access — Açıq giriş, 
azad 
giriş.
Public
 Company — Açıq 
tipli 
səhmdar
 cəmiyyət.
Public
 Key — 
Açıq açar.
Public
 
Knowledge—
 
Kütləvi 
biliklər.
Public
 
Library — Kütləvi 
kitabxana.
Public
 Line 
— 
Kütləvi (açıq) 
rabitə
 
xətti, 
ümumi istifadə 
üçün
 
rabitə xətti.
Public Network
— Kütləvi 
şəbəkə,
 ümumi istifadə 
üçün 
şəbəkə.
Public
 
Relations— İctimai 
əlaqələr.
Public
 
Resource
—Ümumi 
resurslar.
Public
 Standard — 
İctimai 
standart. Qeyri-formal 
şəxslər qrupu və ya ictimai 
təşkilatlar
 tərəfindən işlənib 
hazırlanmış standartlar, 
məsələn
 
HTML
Publication
 (electronic) — 
Nəşr (elektron).
Publish
 
to internet—
Təsvirin 
İnternet 
şəbəkəsində
 istifadə edilmək 
üçün
 
xüsusi formata 
(məsələn,
 JPEG və ya GIF) 
salınması.
Publish
 to 
PDF — Elektron 
nəşrlər yaradılması 
üçün 
təsvirin
 PDF-formata 
salınması.
Publisher—
 
Nəşrlər serveri.
Publishing — 1) Nəşr, 
nəşriyyat
 2) Buraxılış 3) 
Nəşriyyat
 sistemi.
Publishing
 
House —
Nəşriyyat
 
evi.
Pull —
 İnformasiyanın 
çıxarılması.
Pull-Down Menu = Pulldown 
Menu
 
٥
 
Pull
 
down Menu 
— Aşağı düşən (açılan) 
menü.
Pulpy
 Paper
 — Boş (lət) 
kağız. Kobud
 səthli 
və 
strukturlu kağız.
Pulse
 
— İmpuls.
Pulse
 Control 
— İmpuls 
idarəetmə;
 impuls 
tənzimləmə.
Pulse Jitter — 
İmpuls 
titrəməsi.
Pulsed 
— İmpulslu; impuls 
rejimində çalışan.
Pulser — impuls generatoru.
Pulsewidth 
—
 
İmpulsun 
davametmə
 
müddəti.
Pulsing
 
— 1) İmpulslann 
generasiyası
 
2) 
Döyünmə.
Pump
 — 
Çəkmə (nasosla); 
çəkilmə
 || 
vurma (nasosla); 
vurulma.
Pumping — Çəkmə 
(nasosla). 
Punch — Perforator, 
perforasiya.
Punch 
Card 
٥
.
Punchcard
 = 
Punched
 card — Perfokart. 
Fərdi
 kompüterlər
 
meydana 
çıxana qədər 
informasiyanın 
kağız daşıyıcısı.
Punch 
Tape — Perfolent.
Punched 
— Perforasiya 
olunmuş.
Puncher 
—
 
Perforator.
Purchase 
Order — Alış üçün 
sifariş.
Pure — 
Təmiz, qatqısız, ciddi, 
düzgün,
 normaya uyğun.
Pure
 
Client — Təmiz müştəri 
(serverdə
 öz 
əməliyyatı 
olmayan,
 amma 
əməliyyata 
cəhd
 
göstərən obyekt).
Purge
 — Təmizləmə, 
silmə.
Purification
 
— 1) Təmizlənmə 
2) Xətaların aradan 
götürülməsi.
Purpose
 —
 Məqsəd. 
Purposeful
 Behavior — 
Məqsədyönlü
 
davranış.
Pursuit
 
Problem — Təqib 
məsələsi, 
təqib
 problemi.
-346-
-347-

Push
— Axma yerləşdirmə 
[göstəricini,
 məlumatları və
Pushbutton
 
= 
Push-Button—
İşəsalma (əmrləri) düyməsi. 
Microsoft Windows 
sistemində idarəedici 
pəncərə
 ekranı.
Pushing
— 
Hərəkət vermək 
(yazıya).
Push
٠
to-Talk
—
 
«Bas danış» 
rejimi. 
Bu rejimdə mobil 
telefon
 portativ
 ratsiyanı 
xatırladır.
Put—Yerdəyişmə, 
yerləşdirmək
 (məsələn, 
yazını
 məlumatlar
 bazasına) 
Ant: 
Get
Put
 
in 
(Good)Order—
Nizamlamaq.
Put the Problem 
on Machine
—
 Kompüterdə
 
məsələni 
həll
 etmək.
Pyramid— Piramida; 
piramida
 şəklində
 olan 
sxem.
Python
—Piton
[proqramlaşdırma] dili.
1980-ci 
illərin sonunda 
holland
 
proqramçısı Guido 
van
 Rossum
 tərəfindən 
yazılıb.
Rr
■
 
•
٧
 
[
Pp
 
[Qq
 ■ ;
 O
٠
 
٦٢
 
Nn
,
١٠٨٢٣٦٠٩٦
2
 
٨
\
350-353
 
.
səh
 
؛
 
'
٠.٦
4S
.
؛(■؛
٦
 
.
٠
 
؛.
 
.
٠
؛؛?،
2
 
.
٦٠
;'
 
■
5
٥
h.
 
?"1-2X5
0
٠
9
 
'
 
Aa
 
İ
٤٠
؛
p
&
Bl
٠
٠
 
٦
1
 Cc
١٦
'
١
-:
22
 
١.١
h
.
 
.
 
,
 
20
'؛.'-
 
.
٠
 
١
 
"
 
؛
٠٦
 
٨
 
٦٦
'
 
•
2٠K
*
٦
.....
؟
60-80
 
٠
 
.
Dd
 
Ee
 
Ff
Gg
٠
 
؛
٠
 
60
؛
 
-
14
4
 
٠
'؛
٦
 
?
14
-
23
؛
 
٠
s»li
٠.٠
 
؛'
٦
 
٠
l
٠
2
١
-
2
٠
؛؛
 
.
٠
0-173
؛
 
sfc
175-1.86
.
 
٦
s
٠
 
؛٠
Jj Kk
 
،
٦٦
 
li
٠
LI
٦ 
Mm
٦
 
؛
2
?
٠
O
٨
.
 
21
 
i-215
 
.
٦٠
 
١
h.
 
188-20$
،
s
s5h.
١
23-236
238-269
 
.
١
h
؛
s
 
؛
w
 
١١
 
١٠١
 
Uu
 
٢٦
..
٨٦
Tt 
Ss
؛
٦
؛
.؛
٠
44i -4S
،.
 
'.
٦
 
■
٠
O
٠
 
.
h
<
٢
؛
 
٢
 
;
 
4
٦
-
O
4
 
٠
4O
٠
 
٦
..
٠
'
٦
'
٦
4
٠٠
 
؛
 
١.٦
h
 
)
 
؛
 
،
 
ı
 
؛
 
١
 .
......
.........
;
...
.
٠٠٦
 
,
 
٠
 
.
 
،';
٠٠٦٠
 
٠٠١٨
-
 
.................
٦
:
':
٠٠
؛،؛
٢٦
 
z
٥
 
٦
؛
٨
'
W
؛
x
٢٧٦٦
١٠٠
4
!
٦
؛
s
 
’
 
’
 
٦
 
؛
 
'
 
.
١
2
-
4
،
x
١
،
5İı. 4
.
٦١
٠
 
٠٦
.
«
٠
f
،
٠
45:M
.
٠
h
؛،
٠١
əh. 
455-456
 
O
-348-
-349

Q
Q&A
 (Question
 
& Answer) —
. 
Sual və 
cavablar.
QA
 
(Quality 
Assurance)
 — 
Keyfiyyətə
 
nəzarət, 
keyfiyyətin təmin 
olunması.
QC (Quality Control) — 
Keyfiyyətə
 nəzarət.
Qq-Bit — Kubit 
(kvant 
kompüterlərdə informasiya 
vahidi).
QNX
 — 
QNX əməliyyat 
sistemi,
 QNX Unix-ə bənzər 
əməliyyat sistemi ailəsi.
Qp
 
(Quad-Processor) — 
Dördprosessorlu.
Quad
 
— İki bit,
 bitlər cütü 
(dördqiymətli).
Quadding
 
— 
Mətndə 
boşluqlarla
 
(probellərlə) 
sətrin
 doldurulması.
Quadrant
 
— Kvadrant. 
Dairənin 
dörddə bir 
hissəsi.
Quadratic
 — Kvadrat.
Quadratic
 
Prime
 — 
Kvadrat 
bəsit
 [ədəd].
 Bəsit
 
ədəd, 
4-ə 
bölünəndə
 qalıq 
3 
qalır, 
məsələn 31, 
43, 59 və ya 67.
Quadrature — 1) Kvadratura 
2)
 90 dərəcə
 yerdəyişmə.
Quadripole
 
—
 Dördzolaqlı. 
Quadruple —
 
Tetrada;
dördlük
 (dörd 
elementli 
struktur).
Quadruple 
Bucky
 
—
 Dörd 
klavişin
 birdən basılması. 
Quadrupling
 —
٠ 
Dörd
 dəfəli, 
dörd
 dəfə 
böyütmə; dördə 
vurma.
Quad-Speed —- 4 qat 
sürətli.
Quad-Speed
 CD-ROM — 4 
sürətli CD-ROM (disk 
oxuducusu), 
4x 
sürətli CD- 
ROM.
Qualcomm
 BREW 
(Binary 
Runtime
 Environment
 
for 
Wireless) — Mobil 
telefonlar
 üçün
 başqa
 
bir 
oyun
 platformasıdır. Ən çox 
ABŞ-da
 yayılıb. 
Qısa adı 
BREW-dur. J2ME-dən
 
sonralar kəşf olunduğundan 
problemləri nisbətən azdır. 
BREW-nun 
Java-dan əsas 
fərqi az
 yer tutması və 
kopyalanmadan
 qorunma 
qabiliyyətidir,
 buna
 
görə də, 
həvəskarların
 bu 
platformadan o qədər də 
xoşu
 
gəlmir.
Qualification—
Dəqiqləşdirmə. İxtisas.
Qualification
 Test
— Texniki 
şərtlərə 
uyğunluğun 
yoxlanılması.
Qualified— 1) 
Dəqiqləşmiş 2) 
İxtisaslı.
Qualifier— İxtisaslaşdın«. 
Təyinedici.
Qualify
— Dəqiqləşdirmək; 
ixtisaslaşdırmaq.
Quality
—Keyfiyyət, 
xüsusiyyət.
Quality 
Manual
—Keyfiyyətə 
nəzarət
 idarəetməsi.
Quantity— 1) Miqdar; 
kəmiyyət;
 
ölçü 2) Parametr.
Quantization
 
(Quantisation) 
— Kvantlama. 
Diskretləşdirmə. Səsin və ya 
videogörüntünün 
«düzləndirilməsi».
Quantum— 
1) (Quantum - 
neçə
 
sözündən) kəmiyyət, 
miqdar, həcm 2) Hissə, pay. 
Quantum 
Computer
— Kvant 
kompüter.
 
Yeni potensial 
tipli
 kompüter. Hesablama 
üçün atomlar 
qrupunun 
müxtəlif vəziyyətlərdə 
olmasından 
istifadə edir. 
İdeya
 müəllifi Amerika 
fiziki Richard 
Feynman-dır.
Quantum
 of Time— 
1) 
Zaman
 kəsiyi
 
2) Kvant, 
foton
 3) Kvant
 [zamanın].
Quarter
—
 Rüb.
Quartet (Quartette) — Kvartet, 
dörddərəcəli bayt.
Quartile
—Dörddə 
bir,
 rüb. 
Quartz— Kvars, kvars 
dəyişdirici.
Quasi(-Comand)— 
Kvazikomanda.
Qubit (Quantum Bit) — Kvant 
bit
 (dərəcə,
 razryad). 
Adi 
yaddaş
 
bitindən 
onunla 
fərqlənir
 ki,
 informasiyanı 
iki, məsələn 0 və 1 kimi eyni 
zamanda
 
yadda saxlaya 
bilər.
Quench
— 1) Söndürmək 2) 
Qırmaq, üzmək (impuls).
Query
— Sorğu. Tələb. 
Verilənlər bazasında 
obyektlərin
 
axtarılması 
meyarı.
Ques
— 
Sual (simvolun adı). 
Sual
 işarəsi.
Quest
—
 Kvest,
 sərgüzəşt 
kompüter
 oyunları sinfi. 
Bu 
tip
 oyunların mənası 
oyunçunun
 
virtual «səyahət»
-351-
-350-

zamanı
 məntiqi 
məsələləri 
həll etməsidir.
Question
 — Sual. 
Queue
 
— Növbə.
Queueing (Queuing)
 
— 
Növbələrin təşkili 
[formalaşması].
Quick 
— Tez. Sürətli.
Quick Format —
 Qısa 
formatlama
 
(diskin). 
FayHarın
 
yerləşmə cədvəlini 
(file allocation
 table) pozur.
Quick Key
 
— 
Tez 
basıla bilən 
klaviş
 və
 
ya düymə.
Quick Launch —
 Tez 
işəsalma (Microsoft 
Windows-da).
Quick 
View Panel
 
— Tez 
baxmaq üçün pəncərə.
QuickTime 
— a)
 Apple 
firmasının
 kompüterlərində 
OS System 7 Macintosh 
əməliyyat
 sisteminin əlavəsi. 
Dinamik
 
multimedia 
məlumatlarının
 oxudulması 
(animasiya,
 
video, audio) 
üçün
 nəzərdə tutulub;
 
b) OS 
System
 7 (həm də Microsoft 
Windows
 sistemində işləyir) 
videofayl
 formatı.
Quiescent
 — Statik. Sakit 
vəziyyətdə
 olan.
Quiet — 
1) Sakit, səssiz- 
küysüz
 
2) Məxfi, sirli, 
konfidensial.
Quinary 
— Beşli.
Quinary
 
Digit — Beşli rəqəm; 
beşli
 dərəcə (razryad).
Quindenary
 
—
 Onbeşli.
Quint
 (Quintuple)
 
— Beş dəfə, 
beş dəfə artırma;
 beşə 
vurma.
Quintet — Kvintet, beş 
dərəcəli
 bayt.
Quit —
 
Sistemi tərk etmək, 
seansı 
bitirmək.
Quitient — 
Qismət. Nisbət.
Quiz
 —
 Kontrol sual (sorğu) 
vərəqi.
Quorum
 — 
Kvorum, 
səlahiyyətli
 nümayəndə.
Quota
 — 1)
 
Kvota (ayrılan 
resursun
 
limiti)
 2) Pay, 
hissə.
Quote — Dırnaq. Kitabxana 
modulu,
 
qovşağı (sistemi 
qurmaq üçün).
QWERTY
 — QWERTY - 
klaviatur, 
klaviatur 
standartı. 
Sol
 
yuxarı sırada Q-W-E-R- 
T-Y hərfləri
 olan
 klaviatur. 
Fərdi
 kompüterdə
 
ingilis dili 
düzülüşlü klaviatur.
QWERTY Keyboard — Adi 
mobil
 
telefonlara 
qoşmaq
mümkün
 
olan mini 
QWERTY
 klaviatur adapted 
və
 ya
 müasir smartfonlann 
özünün
 mini 
QWERTY 
klaviatur 
sistemi. Bu
sistemdən sürətlə
 SMS və 
başqa
 mətnlər
 yazmaq üçün 
istifadə
 olunur.
-352-
-353-

R
à
 p.
 a 
٠
!
“
٠
)
 
٠
'
١٠٩
lt 
4
نب
Dd
٠
Ee
Ff
■
 
؛
Og
111
ii
٠
4
 
؛
K
k
J|j'
٩
Ml
9
ه
2
ب.لوع
'
 
'
 
٠
 
ا
 
'.ا
ج
 
ذ'
لا
 
٦
 
٦٠
■
223-236
 
٠
ل
3
م
.N11 .
Oo
h
Qq
[Rr]
5
ح
2
'
اً
27
للخ
٦
 
ا
 
ا'
 
'
 
٠'
١
ب
 
-■'..ل-
 
.
١
'
; 
:
 ' :
səh.
 355-372
Ss.
Tt
0
لأ
Vv
Ww
٦
4
أجصا
٠٣
لا
١
ل
ا-
٠٠٦
?
٢
لا
٦
 
.
٦
!
٥.٦
لا-ب-ل■
٠٠
:ا
٠
ب؛?
4
٩
9
-ة
4
١
 
h
,
"
 
.
ذ?
4
-
ل
44
 
لأ
١
ح;
htifad.)
 olunan
Xx
Yy
h
ədəbi
vyat...
R/W (Read/Write)
 
— 
Oxuma/yazma.
Rabbit
 Ears 
— sl. ikiqat 
dimaq. ;
Race
—
Qovma yanşı..,.
Rack — Dayaq;
 stend; ,blok..
Radial
 Blur 
—nəşr. Radial 
yayma aləti.
 Bu.
 
alət mərkəzi 
nöqtədən
 kənara 
yaylan, 
bulanıqlıq effekti yaratmaga 
imkan verir..
Radial
 Denstty -Radial .. 
[köndələn, üfüqi] yazı . 
sıxlığı.
Radiation — 
1) ümumi
Şüalanma2)
 Radioşüalanma 
3) Radiasiya.
Radical 
Sign — Kkalt! 
işaəsi,
 radikal.
Radix
 
—
Hesablama 
sisteminin 
əsası, 
kök, , 
loqarifinin
 əsası.
Radio.-Radio; radiorabitə.
Radio
 
Box
 — 
Selekti.v 
panel 
(seçim
 zamanı
 bir-birini 
inkar
 edən
 
düymələr qrupu).
Radio
 Button 
— Selektiv