English-Azerbaijani Explanatory

YA
 = Ya
 (Yet Another...)
 — 
(Digispeak)
 
Daha bir...
YAA = 
Yaa (Yet Another 
Acronym)
 
—
 (Digispeak) 
Daha
 
bir akronim...
YABA
 = Yaba (Yet
 
Another 
Bloody Acronym) — 
(Digispeak)
 Daha
 
bir 
lənətəgəlmiş
 akronim 
(idiot).
Y affy-Yiggy — 
Bax: 
YAFIYGI
YAFIYGI
 = Yaffy-Yiggy 
٥
 
Yafiygi
 (Yet 
Asked for It,
Y
You Got
 It) — (Digispeak) 
Nə
 istəyirdin, 
onu da aldın. 
Yahoo 
—
 Nəhəng axtanş və e- 
mail
 serveri. 
Bu sözü 
Jonathan Swift 
«Qulliverin 
səyahəti» kitabında uydurub. 
Əsərdəki çirkin, mənfur, 
murdar
 adamları
 belə 
çağırırdılar.
 
«Yahoo»nun 
yaradıcıları
 Jerry Yang və 
David
 
Filo
 ona 
görə bu adı 
seçmişdilər
 ki, 
onlar özlərini 
«ya!yuo»-lar adlandırırdılar. 
Lakin
 indi
 bu
 ad Yet 
Another
 Hierarchical 
Officious Oracle kimi şərh 
edilir.
Y-Axis —
 Ordinant 
oxu, Y 
oxu.
 Dekart
 koordinat 
sistemində 
oxlardan biri. 
Yanking — Başlanğıc mətnin 
buferdən bərpası.
YAUN = Yawn, = Yaun (Yet 
Another
 UNIX 
Nerd) 
— 
(Digispeak) Daha
 
bir 
yuniksoid
 
fanat (küt adam).
Y-Cable — Y-şəkilli kabel, 
qollara aynlan kabel.
YCbCr —YCbCrrəng 
modeli,
 
«parlaqlıq 
(açıqlıq)
— göy
 
rəng
 - qırmızı rəng». 
YUV
 rəng 
modelinin
 
bir 
versiyasıdır.
Y-Component
 
— 
Y- 
komponent 
(videosiqnalın 
parlaqlıq komponenti).
YDKM (You Don't Know Me)
— (Digispeak)
 Siz 
məni 
tanımırsınız.'
Yellow
 
Pages — «San 
səhifələr»
 
məlumat kitabı.
Yes-No
 Question —
 «Bəli- 
xeyr» 
cavabı tələb edən 
sual.
YGTI
 
(You
 Get The Idea?)
— (Digispeak) Sən
 
başa 
düşdün
 
ideyanı (tutdun 
dediyimi)?
YHASP (You Have A 
Serious Problems)
 
— 
(Digispeak) Sənin ciddi 
problemlərin 
var.
YHBT (You Have Been 
Trolled) — (Digispeak) 
Siz 
tələyə düşdünüz 
(qarmağa keçdiniz).
YHL 
(You Have Lost) — 
(Digispeak) 
Siz uduzdunuz 
(bəxtiniz gətirmədi).
Yield — (Digispeak) Yararlı 
çıxma [məmulatın].
Yield
 a
 Flavor —
 Gözəllik 
vermə
 (sistemdə 
və ya 
proqramda).
Yield
 
Enhancement —
Yararlı
 qurğuların çıxışının 
artması.
YIQ
 — 
Rəng 
modeli. YIQ 
modeli,
 
YUV rəng 
modelindən 
alınma model.
YIU
 
(Yes, I Understand) — 
(Digispeak)
 
Bəli, mən başa 
düşdüm.
YMCK (Yellow, Magenta, 
Cyan, 
Black) 
— San­
purpur
 (firfir)-mavi-qara, 
YMCK
 formatı. Bax: 
CMYK
YMMV (Your 
Mileage May 
Vary)
 
— (Digispeak) Siz 
lazımı
 nəticəni almaya da 
bilərsiniz.
Ynıodem
 — Ymodem 
protokolu.
 Faylların
 
göndərilməsi
 protokolu, 
analoji
 
olaraq Xmodem 
kimi.
Yoke
 
— Çənbər(oxuyub- 
yazma 
qurğusunda 
başlıqlar 
qrupu).
Yottabyte
 
٥
 
YB 
(2
80
 
byte) — 
Septibayt.
Yourself 
— Özünüz.
-459-
-458-

YouTube — Müxtəlif 
həvəskar 
(həmçinin
 
professional) 
videosüjetlərin yayımlandığı 
məşhur sayt- 
htt
p://YouTube.com
.
 
Bu 
saytın
 
reytinqi 
yüksələn 
kim،
 
Google onu 1 milyard 
dollara
 
aldı. YouTube dünya 
üzrə ən 
çox ziyarət olunan 
10
 saytdan biridir.
YOYOW
 (You
 
Own Your 
Own Words)
 
— 
(Digispeak) «Söz - 
sərçə 
deyil ki, 
uçsun - tuta 
bilməyəsən».
YPbPr
 —
 YPbPr rang 
modeli,
 
«parlaqlıq-göy 
rəng-qırmızı rəng». 
Komponent analoq
 
videosiqnal.Bir 
komponent parlaqlıq 
(luma) və iki
 
komponent 
rəngliliyi
 (chroma) 
göstərir.
 Çox vaxt
 YUV və 
yaY,
 B-Y, RY kimi 
işlənir.
Ypserver
 —Yellow Pages 
serverinin xidməti.
YR = Yr (Yeah, Right)
 
٣-
 
(Digispeak)
 Tamamilə 
düzdür.
YTTT
 (You Telling 
The 
Truth?)
 
— (Digispeak) 
Aldatmırsınız ki?
 
Düzmü 
deyirsiniz?
YU (Yugoslavian) — Keçmiş 
Yuqoslaviya (ölkə kodu).
Yu-Shiang 
Whole Fish — 
(Digispeak)
 «Başlı balıq» 
(si. «sətri qamma» 
simvolunun jarqon adı). 
YUV
 — YUV formatı, YUV 
standartı, Y
٦
JV rəng modeli 
(Y
 ، parlaqlıq, U, V 
- rəng 
fərqi
 siqnalları). Hər 
hansı 
bir rəngli 
videotəsvirin rəng 
fərqi təsəvvüründə 
məlumatlar
 
formatı, 
bir 
parlaqlıq 
(luma) və iki 
rənglilik
 (chroma) 
komponenti
 olan 
format. 
YUV
 
texniki cəhətdən 
videonun komponent 
videoya
 
çevrilməsinin 
kodlaşdırılması prosesinə 
aiddir.
 
PAL, NTSC və 
SECAM TV standartlarında 
tətbiq
 olunur.
٠
؛؛.
u
١٠
2
 
بب
لإ.-
Al.
م
٢
-..؛....؛؛؛'؛.
2
 
,
١
h:
s
؛
 
'؛■؛•؛■
ب؛■؛
 
■'
 
:
٦
؟-اب
2
ك
 
....ا
؛
2
؛-..
 
؛
2
 
:,ق؛؛.
 
9
؛.؛
-ر؛.
١
7
؛
2
..
1
٦
يج
 
2
خ؛ر
2
-
ؤ
4
٦٩
ج
٠
وا{
.
١
h
,
٦
4
٠404■.:
 
s
؛
لا
؛
.ح؛
لاعن؛'
لا
؛؛
٠١
.
Cc.
■؛■ي:
 
؛:؛ن
 
.
١٥2
؛:ـه
's
٠٦5İr.
 
'
 
;'
٦
-اح'
١
!
٠
-.
W
٢
w
ا
3
ص
24
نتا
1
■لا
sa
؛
٠hH،;،J
 
؛;،ى
 
ب
 
[
ا'
Səh.
 
462-463
؛
3
?
4
-
؛-دذ؛؛
 
ا
و.ذب؛
٦
 
لبر
4
٩
،
 
؛
 
٦'
٠إ
٠
.'ا.)!.
 
.ا؛.
-460-
-461-

Z-Axis
 — Z oxu.
Zap
 
— Təmizləmə, 
ləğv etmə.
Zenith
 
—
 Müstəvinin 
şaquldan 
qaçma
 bucağı.
Zero
 
— Sıfır,
 
sıfıra endirmək.
Zero
 
Bit — Sıfır bit. Sıfır 
dərəcə,
Zero
 
Compression 
— Sıfırları 
(lazımsız)
 
atmaq. Sıfırları 
atmaq hesabına məlumatın 
sıxılması. 
Məsələn, 
003,4500 rəqəmi
 belə bir 
əməliyyatdan
 sonra
 3,45 
olacaq.
Zero Condition — Sıfir 
vəziyyəti, «0» vəziyyətdə.
Zero
 Divide 
— Sıfıra bölmə.
Zero
 
Elimination — 
Məna 
daşımayan sıfırların 
atılması 
(pozulması).
Zero Fili — Sıfırla doldurma, 
sıfirlaşdırma.
Zero Flag 
= 
ZF — Sıfır 
bayrağı,
 ZF bayrağı.
Zero out— Sıfırları atma.
Zeroing— 1) Sıfırın 
qoyulması.
 
Sıfıra
 qoymaq, 
sıfırlaşdırmaq
 2) 
Sıfırdan
Z
başlama.
Zeroize — Təmizləmək, sıfıra 
endirmək, sıfırlamaq.
Zettabyte 
(ZB) — 
(270 byte) 
Sekstibayt.
Zig-Zag 
— Ziqzaq aləti. Bu 
alət 
təsvirdə mərkəzdən 
kənarlara gedən xətləri
 əyir.
ZIP
 — Fayların sıxılması 
(arxivləşdirmə)
 
proqramı. 
Iomega
 
firmasının istehsal 
etdiyi
 
böyük həcmli 
(100 
Mb
 və 
daha
 böyük) 
populyar
 diskoxuducusu 
(əvvəllər).
Zip Code
 = 
ZIP-Code — Poçt 
indeksi.
 Bax: Postal code
ZIP
 
Disk —
Zip-disk (100 
meqabayt
 
və artıq tutumlu).
Zip Drive—
Zip-tutum, ZIP- 
disk
 
oxuducusu. Keçmişdə 
populyar
 olan, 
məlumatların 
arxivləşdirilməsi
 üçün 
istifadə olunan, dəyişdirilən 
plastik korpuslu, yumşaq - 
100
 və
 ya 250 Mbayt (hətta 
1 Gb)
 
tutumlu disklər. 
Iomega firması tərəfində 
işlənib 
hazırlanmışdı.
ed) File — Arxiv faylı, 
zip
 fayl, sıxılmış 
fayl.
Zrnodenı — Zmodem 
protokolu. Fayllann
 sürətlə 
göndərilməsi protokolu.
Zone 
(ZN) —
 
Zona, sahə a) 
hissə
 b) qlobal şəbəkədə - 
altşəbəkə.
Zoom 
— Ekrandakı
 təsvirin 
böyüdülüb-kiçildilməsi
 
(müvafiq olaraq
 - Zoom in 
və Zoom
 out).
Zoom 
in — Böyütmək. 
Açmaq,
 taybatay açmaq. 
Yaxınlaşdırmaq.
Zoom out — Kiçiltmək. 
Sıxmaq,
 
bağlamaq. 
Uzaqlaşdırmaq.
Zooming
 
— Təsvirin 
ölçüsünün
 dəyişdirilməsi.
ZV = 
ZPV = ZVP (Zoomed 
Video [Port]) — ZV 
spesifikasiyası. 
Kompakt 
fərdi kompüterlərdə 
videoqrafık spesifikasiyası. 
Chips
 and Technology 
firması
 işləyib
 
hazırlayıb.
-462-
-463-

istifadə 
olunan
 
ədəbiyyat və mənbələr siyahısı
1.  ABBYY
 Lingvo 
online dictionaries: Computers (Ru-En), 
LingvoComputer
 (Ru-En): http://lingvo.com
2.
  Ə.M. 
Abbasov, F.Ə. Əliyev, 
Ə.Ə. Əliyev, F.B. Əhmədov 
İnformatika telekommunikasiya radioelektronika üzrə 
ingiliscə-rusca-azərbaycanca terminoloji 
lüğət (2-ci nəşr). 
Bakı, 
«Elm», 2004
3.  Acronym Dictionary: 
http://magicptib.com/nctprimer/acronvms.html
4.  US Department of Homeland Security. Acronyms (and 
other forms
 of 
abbreviation): 
http://hsdl.org/?vicw&did=6791
5.  Corel Draw və
 Corel PhotoPaint proqramlarına dair 
dərsliklər.
6.  Adobe
 
Photoshop proqramına dair dərsliklər.
7.  Osman 
Gündüz
Mobil
 
telefonun 
özəllikləri. Mobil 
telefon və kompüter 
Bakı, «Multimedia» mərkəzi, 2007
AUTHOR'S BIOGRAPHY
Rafig
 
Hiimbet oglu Mammadli
E-mail:
 [e-mail]
Date
 of birth:
 13.01.1964, Azerbaijan
Education:
- 
1982-1988 -
 Diploma in Chemistry at 
Baku
 State University.
-
  1990-1993
 - Diploma in Economics at 
Moscow
 Finance-Economic
 Institute
Work
 experience:
- 
1986-1992 
-
 
Scientist
 
at 
Scientific 
Observations
 
“
Olefin
”
 
Institute
-
 
1994-1998
 
-
 Office 
Assistant
 
in ECHO 
(European
 
Communication 
Huma
­
nitarian
 
Office)
- 
From 1994
 
-
 
Correspondent,
 
Chief
 of
 
Economic
 
dept,
 
Chief of 
Advertising
 
dept,
 
in 
“
Azadlig
” 
newspaper,
 
one 
of
 
the 
famous 
newspapers 
in 
Azerbaijan
- Since 
2004
 
- 2nd 
founder 
of
 
Baku 
"Book
 
Club"
- 
Since
 
2008
 
-
 
Web-Consultant,
 
in
 
Azerbaijan
 
department 
of
 RFE-RL
Other
 Personal Information:
- 
Author
 
of
 
the
 
book
 
"Young
 
Citizen
’
s
 
Passport"
 (2000).
- 
Journalistic papers 
on
 economic
 themes,
 
analytic 
articles 
on
 
macroeco...
-  2000-2001
 
-
 
Statestipendiat 
in
 Germany
 
(Niedersachsen, 
Hannover),
 
the
 
improvement of
 
professional
 
skills in 
the
 
German
 enterprise
- 
Author 
of
 
the
 
book
 
"Short
 
dictionary
 
of
 
the words
 
of
 
Arab 
and
 Persian
 used 
in
 
Azerbaijani"
 
(2007)
- 
Author 
of
 
the
 
book
 
"ICQ
 -
1
 
Seek
 
You
 
-
 
to
 
find 
friends
 
with
 
the
 
help
 of
 
ICQ,
 
talk
 
and 
have
 
a 
good 
time"
 
(2008)
- 
Member
 
of Information 
Programs Committee
 
of
 
Soros
 
Foundation,
 
partici­
pated in
 
discussions 
as Expert 
over
 
Publishing,
 
Internet
 
and
 
Media
- 
In
 
2005 
-
 
1st
 
prize
 
award
 
for
 
publication
 
of
 
,
Media
 
key
’,
 
the 
most 
presti­
gious
 
journalist <