English-Azerbaijani Explanatory

Semigroup
 — 
Yanmqrup. 
Semi-Hidden State —
Yangizlədilmiş halda.
Semitransparent
 
—
Yanşəffaf.
Senary 
— Altılı.
Send — Faylın elektron poçtla 
göndərilməsi.
Send
 Image
 — Rəqəmsal 
kamerada
 
təsviri kompüterə 
köçürən (eksport) əmr.
Send
 
to — 
Ötürmək 
(adətən 
faylı
 başqa
 bir daşıyıcıya, və 
əksinə).
Sender
 — 
Yollayan 
(ismanşı). 
Sending
 — Göndəriş, 
göndərmək.
Senior Programmer — 
Böyük 
proqramçı
 (vəzifə).
Sense
 — 1) Oxuma 
|| oxumaq
2) Tanıma; qavrama 
|| 
tanımaq; 
qavramaq.
Sensing— 1)
 Oxuma 2)
Tanıma; qavrama 3) Hissə 
gətirmə
 
(robotları) 4)
 Həssas 
(element).
Sensitive — Həssas, tez 
qavrayan.
Sensor
 
— Həssas element. 
Sensory — 
Sensorlu.
Sentence
 
— Cümlə.
Sentence
 Case
 — 
Hər yeni 
cümlənin
 böyük hərflə 
başlaması
 rejimi.
Sentence Structure
 —
Cümlə 
strukturu.
Sentence-by-Sentence
 
— 
ifadə-ifadə, cümlə-cümlə.
Sentential — 1) Təklif olan 2) 
Sentensial.
Sentry
 
— 
Qoruma, ehtiyat 
tədbiri.
Separate
 
— Aralamaq; 
ayırmaq
 || ayn; 
aralanmış.
Separate 
by a Colon — İki 
nöqtə
 
ilə 
ayırmaq.
Separation
 —
 Bölünmə. 
Separator
 
— Bölən. 
Ayıran. 
Septenary 
—
 
Yeddili.
Serial
 
—
 Ardıcıl, hissə-hissə 
buraxılan.
Serial
 
ATA — Bax: SATA
Serial
 
I/O — Ardıcıl giriş- 
çıxış.
Serial
 Port 
—
 Ardıcıl 
port.
Series — 1) Seriya 
2) 
Sıra; 
silsilə
 3) 
Ardıcıllıq.
Serif
 —
 1)
 Serif, kərtik 
2) 
Kərtikli 
şrift.
Serve — 
Xidmət göstərmə; 
baxış
 keçirmək.
Server — Lokal
 şəbəkədə baş, 
idarəedici
 kompüter. 
internetdə
 
həmişə 
şəbəkədə 
olan
 kompüter.
Server Manager
 — 
Serverin 
dispetçeri.
Server-Based
 Network 
- ، 
Serverli
 
şəbəkə. Mərkəzi 
idarəetmə resursları
 
olan 
şəbəkə. Bunun üçün 
xüsusi 
kompüter, başqa sözlə 
server
 ayrılır.
Service
 
— Xidmət, qulluq; 
xidmət planı (reqlament).
Service
 Computer
 — Xidmət 
göstərən hesablama 
maşını.
Service
 Pack
 — Xidməti paket 
(proqram)
 
(məs., 
əməliyyat 
sisteminin
 
yenilənməsi 
üçün).
Servicing 
— 
Xidmət göstərmə. 
Servlet 
— Servlet 
(xidməti 
proqram, serverə müraciət 
zamanı 
işə düşür).
Servo
 
— Servo mexanizmi; 
sistemi
 (avtomatik)
 
təqib 
edən, servo
 sistemi.
Servocontrol 
— 
Servo- 
idaraetmə.
Session — Seans. Sessiya.
Session Diary 
— Seanslar 
jurnalı.
 
Qarşılıqlı təsir 
seansları
 
(istifadəçinin 
sistemlə).
382-
-383-

Session
 
Hijacking— 
Seansın 
ələ
 keçirilməsi.
Set— 1)
 
Çox; cəm; 
ailə; 
sıra; 
ardıcıllıq
 2)
 
Yığım; 
komplekt
 3)
 
Qurma - 
parametrlərin qurulması 4) 
Qiymət
 
mənimsəmək 
(başlanğıc) 
(dəyişən).
Set
 Image— Rəqəmsal 
kameradan təsvirin 
kompüterə
 
atılması.
Set
 up
 
—
 
Bax: Setup
Setter
— 1) Qurma mexanizmi 
2) 
Açma mexanizmi; klaviş.
Setting — Qurulma.
Settings
 
— Proqramın 
xüsusiyyətləri. 
Parametrlər.
Setup
 — Proqramın qurulması 
(yazılması)
 prosesi. 
İnstalyasiya 
(bax: Install). 
İnstalyasiya olunmuş 
proqramın
 
parametrlərinin 
qurulması.
Setup
 Error — Proqramın 
qurulmasının (başlanğıcda) 
xətası;
 kökləmə 
xətası. 
Setup
 File
 — Kökləmə 
faylı.
Several
 
— Bir 
neçə.
SGRAM (Synchronous 
Graphic
 
RAM) — Köhnə 
tipli videoyaddaş.
Shade — 1) Ekran || ekranlama 
2) Kölgələmə 3) Rəngin 
parlaqlıq
 səviyyəsi 
(displeyin 
ekranında).
Shaded
 — Kölgələnmiş, 
ştrixlənmiş.
Shader
 
—
 1) 
Kölgə yaradan 
proqram
 
2) 
Retuş edən.
Shading
 
— Kölgələmə,
 
kölgə 
salınma.
Shadowing
 — 
Kölgələmə; 
ekranlama.
Shadows — Kölgələr. 
Təsvirin 
tünd 
çalarları.
Shaft
 
— Val.
Shannon
 
— Şennon 
(informasiya
 
miqdarının 
ölçü
 vahidi).
Shape
 
— 1) Forma, ümumi 
təsəvvür, görünüş
 
2) Forma 
vermək; formalaşdırmaq 3) 
Forma almaq.
Shape Factor — Forma 
əmsalı.
Shaping
 
—
 Formalaşma.
Share
 
— 1) Paylaşmaq (sosial 
şəbəkələrdə
 
informasiyanı) 
2)
 Ayırmaq,
 
birgə 
[kollektiv]
 işlətmək 3) Birgə 
istifadə
 olunan
 resurs.
Shared
 — Paylaşılmış, 
ümumi, 
bölünə bilən.
Shared DLL — Dinamik 
rabitəsi
 olan bölünə (ayrıla) 
bilənkitabxana.
Shared Image — Birgə 
istifadə olunan təsvir.
Shareware—
 Şərti-pulsuz 
proqram
 
təminatı. İstifadəçi 
müəyyən
 
müddətə qədər 
onunla
 işləyə 
bilər.
Sharing
— 1) Bölmə, bölünmə 
2)
 
Birgə 
(kollektiv) istifadə.
Shark
 
— sl. «Köpək
 
balığı» 
(«٨
» 
işarəsinin
 
jarqon adı, 
köpəkbalığının 
üzgəclərinə 
oxşayan 
işarə).
Sharp — sl. Diez («#» 
«qəfəs» 
işarəsinin 
başqa jarqon adı).
Sharp
 
Image—Aydın 
[kəskin]
 təsvir.
Sharpen — Kəskinliyin
" (rezolyusiyanın)
 artırılması. 
Təsvirin
 kəskinliyinin 
(rezolyusiyanın) artırılması 
onun bütün qüsurlarını 
üzə 
çıxarır.
Sharpness —
Kəskinlik 
(rezolyusiya) (təsvirin).
Shear — nəşr. Sınan 
yer. 
Təsvirin 
sınan yeri 
(qabaqcadan
 
verilən 
trayektoriya boyu).
Sheet
 
— 1) Vərəq; blank 2) 
Xəritə; 
sxem; diaqram 3) 
Plata.
Shelf
 Life 
— Saxlamanın 
uzun 
ömürlülüyü.
Shell
 
— Örtük, 
əməliyyat 
sisteminin
 proqram- 
üstqurumu. istifadəçiyə
 
onun
 funksiyalarından 
daha 
səmərəli
 istifadə 
etməyə 
kömək edir.
SHF (Super High Frequency) 
— 
Son dərəcə 
sürətli tezlik, 
SHF tezlik 3-30
 
Ghs 
diapazonda
 olur.
Shield — 
Qoruyucu ekran. 
Shift
— Tərpənmə, hərəkət. 
Reqistrin dəyişdirilməsi.
Shift down 
— Aşağı 
razryadlara
 (dərəcələrə)
 
doğru hərəkət (yerdəyişmə).
Shift Key— Reqistrin açılıb- 
bağlanması klavişi 
(klaviaturda).
Shift up 
— Yuxan razryadlara 
(dərəcələrə) doğru 
hərəkət 
(yerdəyişmə).
Shift-in 
Character— Əvvəlki 
varianta
 
qayıtma işarə və ya 
simvolu.
Ship
 
— Göndərmə
 || 
göndərmək.
-384-
-385-

Shipping
—Yükləmə,
 yola 
salma, təchiz etmə.
Shitogram
—
 
sl. 
Xüsusilə 
alçaq
 
söyüş [şəbəkədə].
Shock
—
 Zərbə, zərbə yükü.
Shock Hazard — 
Cərəyan 
vurması
 təhlükəsi.
Shockproof
—
Zərbəyədavamlı.
Shoe— Başmaq (maqnit diskli 
yaddaş
 qurğularında).
Shoot
— («şut» kimi 
tələffüz 
olunur)
 Adından da 
göründüyü kimi
 ov və ya 
atışma (snayper) tipli 
kompüter oyunlarıdır.
Shooting— Aradan qaldırma, 
yox etmə.
Shop
— 
1) Müəssisə; idarə 2) 
İstehsal sahəsi; sex.
Short
 
Circuit(S/C) —1) Qısa 
qapanma
 2)
 Qısa qapanma 
zənciri.
Short
 Duration— Azömürlü, 
azmüddətli.
Short 
View— Qısa təsvir. 
Shortcut
— Microsoft
Windows-da hər hansı 
fayla 
keçidi göstərən yarlık, 
xüsusi
 növ
 işarələr (bax: 
leon).
Shortcut Key— Qısa klaviş 
əmrlər
 (menüyə
 müraciət
etmədən), Məsələn, menüdə 
olan
 Save As (bax) əmri 
əvəzinə, 
bir yerdə Ctrl+S 
klavişləri birgə 
basılır. 
Shortest
 
Word— Minimal
uzunluqda
 söz.
Shortwave (SW) — Qısa 
dalğalar.
Shot
— 1) 
Ani vəziyyətin şəkli 
(dinamik
 sistemin) 
2) Kadr 
(məs., 
maşın
 videofilminin).
Show
— Göstərmək, baxış, 
şou.
SHRC 
(Super
 High Resolution 
Card) — Yüksək həssas 
qrafik plata [videoadapter].
Shriek
— sl. «Qışqırtı» 
(nida 
işarəsinin
 jarqon adı).
Shrink(age)— Sıxılma. 
Shuffle
 Function
—
 Açılıb- 
bağlanma
 funksiyası.
Shuffling— Qarışdırma, yer 
dəyişdirmə.
Shunt
— Şunt 
|| şuntlama. 
Shut
 down—
 Söndürmə.
Kompüterin söndürülməsi. 
Shut-off
— Bağlama, 
qıfıllama
(açarla).
Shutter
— Qapıçıq, pərdəcik
(məs., disk daşıyıcılarında). 
Shuttle Carriage
—Məkik
xapetası (barabanı).
Side — Başqa
 tərəfi, kənar 
qütb (qidalanma 
mənbəyinin).
Side
 
Effect — Əlavə 
effekt.
Side-Lit
 
٠
— 
Böyürdən
 işıqlanan 
[ekran].
Side-Mounted
 Keyboard 
— 
Çıxanlabilən
 klaviatur.
Siemens — 1847-ci ildə 
Wemer von
 Siemens 
tərəfindən yaradılıb. 
Dünyanın
 
ən nəhəng 
elektron
 
şirkətlərindən 
biridir.
Sieve
 
—
 
1) Xəlbir; ələk || 
ələkdən
 keçirmə 2) 
Tor 
şəklində 
filtr.
Sifting
 Sort
 
— Ələk 
metod ilə 
sortlaşdırma.
SiGe 
— Silisium-germanium 
tərkibli.
Sight
 
Check — İşığa baxmaqla 
yoxlama,
 vizual 
nəzarət.
Sign
 — 
1)
 İşarə 
[ədəd] 2) 
Nişan,
 simvol.
Sign
 a Message
 — 
İsmanşı 
qeyd
 etmək.
Sign
 in —
 Abunəçi kimi daxil 
olmaq. 
Qeydiyyata düşmüş 
istifadəçinin
 
sistemə (məs., 
e-mail
 sisteminə) daxil 
olması.
, 
Sign
 up 
— Abunə olmaq. 
Qeydiyyata 
düşmək.
Signal — Siqnal || siqnal 
etmək, siqnal vermək.
Signal Loss — Siqnalın itməsi. 
Signali(zi)ng — Siqnalizasiya, 
siqnalların ötürülməsi, 
siqnal etmək.
Signature = sig — 1) 
Siqnatura. 2) İmza 3)İmza 
qoymaq, 
imzalamaq.
 Bax: 
Digital
 Signature
 
Signed — İşarəli (ədəd). 
Silent
 Character 
— Tələffüz 
olunmayan
 
işarə 
(mətndə). 
Silent
 
Mode — Susma rejimi. 
Siiicon — Silisium 
yanmkeçirici 
materialı 
(dövrü
 sistem
 cədvəlində 
14-cü
 
element, atom kütləsi 
=
 28,09),
 mikrosxem 
istehsalında
 geniş
 istifadə 
olunur.
Silk — nəşr. İpək parça.
Silver
 Coating — Üstünə 
gümüş
 çəkilməsi, gümüşü.
SIM 
(Service Interface 
Module)
 
— 
Mobil 
rabitədə 
abonentin (servisin) 
identifikasiya
 
modulu.
Similar
 — nəşr. 
Eyni rəngli 
piksellərin prosesə 
qoşulması ilə 
seçilmiş 
-
 
386 
-
-
 
387
 
٠

təsvirin
 
ölçüsünün 
artırılması.
Similar Errors — Eyni 
(həmişəki) xəta (fərdi 
xətalardan
 
fərqli).
Similarity — Oxşarlıq.
SIMM
 (Single 
In-line 
Memory 
Module)
 — 
Operativ 
yaddaşın 
keçmiş 30- və 72- 
kontaktlı modul tipi, 
Pentium II
 prosessorlu 
kompüterlərdə istifadə 
olunub. Operativ yaddaşın 
sonrakı
 standart modulları 
artıq 
168-kontaktlı DIMM 
(bax:) olmuşdu.
SIMM Socket — SIMM 
(bax) 
üçün yuva.
Simple
 
Device — Sadə
 qurğu. 
Simple
 
Name — 
Sadə
 ad. 
Simple
 Search 
—
 Sadə axtarış. 
Simulant
—
İmitasiya edən, 
imitasiya
 edən
 sistem.
Simulation
 
— İmitasiya 
modelləşdirmə.
 Eksperiment 
aparmaq
 
üçün 
modelləşdirmə.
Simulator
—
 Model; model 
qurğu; 
imitasiya
 
edən qurğu, 
imitator; trenajor.
Simultaneous
 —
 
Eyni 
zamanda,
 
sinxron, 
paralel.
Sine 
Function 
— Sinus 
funksiyası.
Sine-Cosine
 
Mechanism — 
Sinus-kosinus
 
mexanizmi.
Single
 Access
 
— Tək müraciət.
Single
 Density —
 Birli sıxlıq.
Single
 Quote 
— Birli dırnaq. 
Bax:
 
Apostrophe
Single
 
User— Tək istifadəçi.
Single-Digit
 
— Təkrazryadlı 
(dərəcəli,
 
rəqəmli).
Single-Valued
 
— Birqiymətli, 
tək
 qiyməti 
olan.
Singular — 
Yeganə ədəd 
|| 
yeganə.
Sink — Alıcı, istehlakçı, 
qəbuledici
 
[informasiyanı].
SIR(SerialInfraRed) 
— 
İnfraqırmızı
 port.
Sit
 
—
 Yerləşdirilmək 
(məs., 
platada
 
detalları).
Sit-by-Me
 Instuction
 Method
— «Məni kimi elə»
 
tipli 
öyrətmə.
Site
 
— 
Sayt, 
İnternet 
şəbəkəsinin
 
informasiya 
vahidi. Eyni
 məzmunda 
birləşmiş
 
WWW səhifələr 
qrupu.
Site
 Admin
— Saytın 
administratoru.
Situation — 1) Yerləşmə; 
coğrafi
 mövqe 
2) Situasiya, 
vəziyyət, hal.
Size
 
٥ 
sz
 
— Ölçü. 
Həcm, 
tutum.
Skeleton 
— Skelet (proqramın) 
|| struktur.
Sketch — 
Sadələşdirilmiş 
struktur, 
sxem, eskiz 
(təsvirin).
Sketch
 
Pad 
— nəşr. 
Təsviri 
sanki 
karandaşla çəkilmiş 
eskizə çevirir.
Skew
 
— Sapma,
 əyrilik.
Skill-Based
 —
 Praktik 
təcrübəyə
 
əsasən.
Skills — Vərdiş; bacarıq; 
praktik
 təcrübə.
Skimming
 
— Skimminq. 
Plastik
 
kartların 
saxtalaşdırılması.
 Real 
kartdakı 
maqnit zolağındakı 
məlumatların başqa karta 
köçürülməsi.
 Bank
 kartları 
ilə
 
ən 
geniş yayılmış 
dələduzluq
 halı.
Skinning
 
— nəşr.
 «Dəri» 
yaradılması (təsvirdə).
Skip
 —
 
Hər 
hansı bir 
əməliyyatı
 buraxmaq, 
ötürmək.
Skipping
 
— 
Əhəmiyyət 
verməmə; dolama;
 buraxma.
Skype
 —
 
(skayp kimi tələffüz 
olunur) İnternetdə mətni, 
video
 
və audio mübadiləsi 
sistemi, 
pulsuz proqram və 
apps.
 Skype IP-telefoniya ilə 
İnternet
 
istifadəçilərinə 
telefon danışıqları
 xidməti 
göstərən
 
ən iri 
kampaniyadır. 2011-ci ilə 
qədər
 700 minədək 
istifadəçisi vardı. Hazırda 
Microsoft
 korporasiyası 
tərəfindən
 alınıb.
SQL (Structured
 Query 
Language)
 — Struktur 
sorğuları 
dili (məlumatlar 
bazasına giriş 
üçün 
beynəlxalq
 relyasiya dil 
standartı).
Square — Kvadrat; 
düzbucaqlı.
Square-Law 
— Kvadrat 
dərəcəsi.
Squareness 
— Düzbucaqlılıq. 
Square-Root Calculator —
Kvadrat
 kökü hesablamaq 
üçün
 qurğu.
Squashing
 
— Yastılaşdırma 
(faylı
 sıxma
 metodu).
Squeezed
 
File — Sıxılmış fayl, 
«press olunmuş» fayl.
Squeezing
 — 
Sıxılma; 
basılma.
-
 
388 
-
-389-

Slab — Heca, sözün hissəsi.
Slant
 
— Maillik, maili 
vəziyyət.
Slash — Sleş, çəp xətt (/), kəsr 
xətti.
 Diskdə
 faylm 
ünvanını 
göstərmək üçün «tərs sleş» 
(«backslash»
 \)
 
işlədilir.
Slave
 
—
 Tabe 
olan (kompüter, 
kontroller).
 
Ant:
 Master
Sleep
 
Mode — 1) 
Gözləmə 
(yuxu)
 rejimi 
2) Enerjiyə 
qənaət
 
rejimi.
Slew 
— 
Buraxma, 
bir-bir 
buraxma.
Slice — nəşr.
 Müstəvi üzrə 
çapma
 
əməliyyatı.
Slide 
— 1) 
Prezentasiya 
qrafikində 
slayd 2) 
İməkləyən, 
qırıq-qırıq 
hərəkət
 || rəvan 
yerdəyişmə.
Slider 
— Sürüşən, 
tənzimləyici.
Slim
 Calculator 
— Yastı 
kalkulyator.
Slip — 
1) Səhv; xəta 2) Blank; 
xəritə.
Slip
 Number — Qeydiyyat 
nömrəsi.
Slo-Blo Fuse — Yavaş-yavaş 
yanıb
 sıradan 
çıxan 
qoruyucu.
SIop 
— sl. Pisləşmə əmsalı. 
Slope —
 Maillik || maili
 olmaq.
Sloppy 
—
 
Qeyri stabil 
(qidalanma
 
mənbəyi 
haqqında).
Slot
 
— Slot, ana platada 
yuvalı 
girişlər. 
Əlavə qurğular — 
videoplatalar, səs kartları, 
modern və 
s.
 qoşmaq üçün 
yuvalar. 
Bax: 
PCI, İSA, 
AGP
SIow Access — 
Tədriclə 
seçmə.
Slow
 Memory 
— Yavaş 
fəaliyyəti olan yaddaş.
Slug — Kolontitul kodu.
Slurp — sl. Bütöv oxumaq, 
«udmaq».
Small
 
Caps — Kiçik-böyük 
hərflər,
 
kapitel (şrift tipi).
Small Computer — Kiçik 
hesablama maşını.
Small Office — Kiçik ofis. 
Smart
 
— 1) Ağıllı, 
intellektual, məntiqi
 inkişaf 
etmiş 2) 
Zərif (məs., 
proqram haqqında).
SMART 
(Self-Monitoring 
Analysis and Reporting 
Technology)
 
— Son model 
sərt
 
disklərdə operativ 
özünüdiaqnostika sistemi.
Smart Card —
Mikroprosessor 
kartoçkası.
Smearing—
 Yuyulma, 
bulama.
Smiley
—Smaylik, 
«təbəssüm», 
emoqram, 
elektron
 poçtda, Chat-dəvə 
s. ASCII-simvollar vasitəsilə 
emosiyanın
 
yazıya 
salınması.
 
Məsələn,':-) 
gülümsəmə,;-) göz 
vurmaqla
 
gülümsəmə,:"( 
kədərlənmə,
 :-D
 gülmək və