ƏSRLİK RİTMİKA, İQLİMİ RİTMİKA – uzun illər ərzində
günəş aktivliyinin dövrü dəyişməsi və iqlimin illik dəyişməsi ilə
əlaqədar bitki qruplaşmasının dəyişməsi. Meşə, çöl və yarımsəhra
biosenozlarında biokütlənin artımının böyük həcmdə dəyişməsi ilə ifadə
olunur ki, onların məhsuldarlığı orta çoxillikdən 1,5-2,0 dəfə kənara
çıxa bilər. Çəmən qruplaşmalarında əsrlik dəyişmələr o qədər böyük ola
bilər ki, hətta onların digər assosiasiya dərəcəsinə keçməsi haqda
təsəvvür yaranır.
ƏTRAF MÜHİT – orqanizmlərin bitmə şəraiti, maddələr
mübadiləsi və energiyası, onların ətraf aləmlə birliyi. Ayrılır: digər
orqanizmlərin daxilində yaşayan endoparazitlərin mühiti intral (daxili)
mühit; ekzal mühit (digər orqanizmlərin bədəninin xaricində yerləşən
örtüklə (tük, lələk, yun və s.) təmasda olduqda yaranan mühit;
biosenotik mühit-biosenozun bütün biotalarında yaranan mühit; xarici
mühit-biosenozların xaricində yerləşən mühit.
– aqressiv m. – təmasda olduğu elementə dağıdıcı təsir göstərən
mühit.
– dispers m. – dispers sistemin fasiləsiz fazası, həcminə görə dispers
faza paylanır.
158
– turş m. – hidrogen göstəricisi (pH) 7-dən aşağı olan mühit.
– susuz m. – tərkibində su olmayan və ya həlledici komponent kimi
su olan mühit.
– neytral m. – hidrogen göstəricisi (pH) 7-ə bərabər olan mühit.
– qida m-ti – mikroorqanizmlər yetişdirilən maye və ya bərk qarışıq.
– təbii m. – texnoloji fəaliyyətin məhsulu olmayan ətraf mühitin bir
hissəsi.
– qələvi m. – hidrogen göstəricisi (pH) 7-dən artıq olan mühit.
Dostları ilə paylaş: |