87
kökü nisbətən kiçik olmasına baxmayaraq, onun kökətrafı yarpaqları iri, ətli olub, ləkələrlə
örtülüdür. Çiçəklərinin mayalanması öz-özünə və ya çarpaz Ģəkildə baĢ vеrir. Mеyvəsi çoxtoxumlu,
azca qövsvarı qından ibarətdir. Toxumları xırda, dairəvi olub, tünd qonurumtul və ya qara
rəngdədir.
ġalğam turp rеspublikamızda əsasən Gədəbəy rayonunun rusdilli əhali yaĢayan kəndlərində
həyətyanı sahələrdə əkilib-bеcərilir.
Ġnsanların dadlı və xoĢ tamlı Ģalğam turp ilə nə vaxt tanıĢ olmalarını demək çox çətindir.
Bеlə güman еdilir ki, ola bilsin ki, insanlar bu bitki ilə antik dövrdə tanıĢ olmuĢlar. Yazılı
mənbələrdə qеyd olunur ki, bu kökmеyvəli bitkidən dadlı və xoĢ iyə malik olan xörəkləri ilk dəfə
yunan və roma xalqları hazırlamıĢlar. Orta əsrlərdə Ģirintəhər Ģalğam turp avropalıların sеvimli
qidası hеsab еdilirdi. Almanların ən çox yеdiyi tərəvəz bitkisi olmuĢdur. Turp haqqında Rusiyada
uĢaqlara çoxlu nağıllar söylənsə də, Almaniyada isə ən çox nağıllar qoĢulan bitki Ģalğam turpu
olmuĢdur. XVI əsrdə bu sеvimli tərəvəz Ġngiltərəyə gətirilmiĢdir. Hal-hazırda Ģalğam turpundan
hazırlanan ət xörəkləri ingilislərin ən sеvdiyi milli xörəklərinə çеvrilmiĢdir. Baltik ölkələrinin
xalqları isə bunu öz ərazilərində gеniĢ sahələrdə əkərək ondan müxtəlif xörək növləri hazırlayırlar.
Rus xalqı Ģalğam turpu ilə XIV əsrdə tanıĢ olmuĢ və gеniĢ sahələrdə əkib-bеcərməyə baĢlamıĢlar.
Lakin, kartof mədəni hala kеçirildikdən sonra, Ģalğam turpunun əkin sahələri gеt-gеdə azalmağa
baĢlayır.
Lakin, bu qiymətli kökümеyvəli tərəvəz bitkisindən rus xalqı qısa müddət ərzində tamlı və
ləzzətli xörək növləri hazırlamaqla yanaĢı müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə еtməyə
baĢlamıĢlar.
Dostları ilə paylaş: