həmçinin daxili auditlə məşğul olan tərəflərin səciyyəvi xüsusiyyətləri nəzərdən
yanaşması, ixtisasartırması, daxili və kənar qiymətləndirmələr və s.məsələlər əksini
tapmışdır. Bu standartlar daxili audit fəaliyyətinin müstəqil və obyektiv icra
müdaxiləsinə yol verilməməsini, həmçinin, daxili auditorların öz işlərində
təmənnasız və qərəzsiz olmalarını, maraqların toqquşmasına yol verilməməsini
25
Standartlar müəssisə və təşkilatın, onun daxili audit bölməsinin, bölmə
rəhbərinin və daxili auditorların funskional vəzifələrini müəyənləşdirir və
aşağıdakıları əhatə edir:
-
Daxili audit bölməsinin yoxlanılan fəaliyyət sahələrindən aslı olmaması və
daxili auditorların obyektivliyi
-
Daxili auditorların göstərməli olduqları peşəkarlıq və peşəkar diqqət
-
Daxili auditin işinin həcmi
-
Daxili audit tapşırıqlarının yerinə yetirilməsi
-
Daxili audit bölməsinin rəhbərliyi
Daxili auditin səmərəli təşkilinin digər bir şərti daxili auditorların öz
vəzifələrini yerinə yetirə bilməsi üçün zəruri olan bilik və vərdişlərə malik
olmasıdır. Belə ki, daxili auditor fırıldaqçılıq əlamətlərini müəyyənləşdirmək və
verilən tapşırıqları səmərəli şəkildə yerinə yetirmək üçün informasiya
texnologiyaları sahəsində risklər və nəzarət metodları, həmçinin, informasiya
texnologiyalarından istifadəyə əsaslanan mövcud audit üsulları barədə kifayət
qədər biliyə malik olmalıdır. Bununla yanaşı, daxili auditor işə peşəkarcasına
yanaşmaqla, zəruri ehtiyatlılığı və səriştəliliyi gözləməlidir.
Daxili auditorların peşəkar inkişafına gəldikdə isə onlar öz bilik və
vərdişlərini fasiləsiz ixtisasartırma prosesində təkmilləşdirməlidirlər. Belə ki,
iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə daxili auditor, bir qayda olaraq, işlədiyi
müəssisə və təşkilatda böyük təcrübəyə , ən azı, “diplomlu ictimai mühasib”
sertifikatına malik olmalıdır. Bildiyimiz kimi, bütün dünyada mühasibat uçotu iş
adamlarının işgüzar dili hesab olunur. Ona görə də bu gün əsaslı mühasibat uçotu
təhsilinə daha çox üstünlük verilir.
Daxili auditin təşkili zamanı onun bütün aspektlərini əhatə edən keyfiyyətə
təminat və onun yüksəldilməsi proqramının hazırlanması böyük əhəmiyyət kəsb
edir. Bu proqram daxili auditin keyfiyyətinin vaxtaşırı daxili və kənar
qiymətləndirilməsi və cari daxili monitorinq prossesini əhatə edir. Daxili
qiymətləndirmələr daxili audit fəaliyyətinin müəssisə əməkdaşları tərəfindən
26
həyata keçirilən cari və vaxtaşırı təhlilini əhatə edirsə, kənar qiymətləndirmələr
müəssisənin əməkdaşı olmayan müstəqil anlitiklərin təhlili hesab olunur.
Daxili Auditin Peşə Təcrübəsi üzrə Beynəlxalq Standartların Fəaliyyət
Dostları ilə paylaş: