ega bo`lgan holatda atom energetik afzallikka ega bo`ladi. Pog`onachalarning har
bir orbitalida elektronlar toq xolda joylashadi (yuqorida aytib utilgan yarim to`lgan
xolatlar hosil bo`lganiga qadar), keyingi joylashadigan elektronlar toq elektronlarni
juftlashgan xolatga keltiradi va ayni pog`onacha elektronlar bilan to`lib bo`lgandan
keyin elektronlar Кlechkovskiy qatoridagi keyingi pog`onachalarda joylasha
holatiga qaraganda afzalroq bo`ladi. Sferik orbitallar egallagan xajm tejamli
35
Atom tuzilishining hozirgi zamon nazariyasiga asosan davriy sistemadagi
hamma element atomlarining elektron strukturalarining (elektron formulalarini)
tuzish imkoni yaratildi. Normal (hayajonlanmagan) atomda pog`onachalar va
orbitallarining elektronlar bilan to’lish tartibi quyidagicha: dastlab eng kam
energiyali pog`onacha to’ladi, undan keyin energiyasi ko’proq bo’lgani, so`ngra
energayasi undan ko’prog`i va shu tartibda eng kichik energiya qiymati prinsipi
asosida to’lib boradi.
Atomning eng barqaror holati, uning elektronlari eng kichik energiya
qiymatiga ega bo’lgan holatadir. Demak, dastlab 1s pog`onacha, keyin 2s
pog`onacha, undan keyin 2p, keyin 3s undan keyin 3p to’ladi. 4-chi energetik
darajadan keyin bu qoidadan chetga chiqiladi: 4s orbitalning energiyasi 3d
orbitalning energisidan kam, 5s, 5p va 6s orbitallarning energiyasi 4f orbital
elektronlarining energiyasidan kam. 4-chi va undan keyingi qavatlarni elektronlar
bilan to’lishini ko’rsatish uchun Klechkovskiy 2 ta qoida yaratdi.
Dostları ilə paylaş: 
